Een “zwarte lijst”, zo kopte het Financieele Dagblad over de lijst met ervaringen van female founders met investeerders. Initiatiefnemer Eline Leijten, oprichter van scaleup Plugify, wilde de gender bias bij investeerders illustreren met voorbeelden van Hollandse bodem, om zichtbaar te maken dat vooroordelen en seksisme ook hier een rol spelen bij het ophalen van groeikapitaal.
In een dertigtal reacties vertellen vrouwelijke ondernemers welke vragen zij tijdens verkennende investeringsgesprekken krijgen. Die variëren van “grapjes” over multitasken en het krijgen van kinderen tot een opmerking als: “We moeten natuurlijk wel gebruik blijven maken van jouw mooie gezichtje, al is dat natuurlijk ook niet eeuwig”.
Zwarte lijst
We zijn niet op uit naming and shaming
“De lijst was initieel niet bedoeld om de media te halen”, zegt Leijten in een reactie aan Sprout, al laat ze in het midden hoe de lijst uiteindelijk de krant heeft gehaald. “We zijn niet op uit naming and shaming, vandaar de anonimiteit, maar willen inzichtelijk maken dat sommige investeerders bedoeld of onbedoeld vrouwelijke ondernemers anders behandelen en beoordelen dan mannelijke ondernemers. Ik wilde voorbeelden uit de Nederlandse markt verzamelen om het eerder aangehaald onderzoek te staven, te illustreren dat het niet om incidenten gaat en dat het voorkomt bij zowel business angels als venture capital-fondsen.”
Slechts 1,6 procent van de startups waarin door Nederlandse investeringsfondsen wordt geïnvesteerd, staat onder leiding van een vrouw, zo bewees onderzoek van Janneke Niessen en Eva de Mol. Het idee voor de lijst ontstond naar aanleiding van verschillende reacties vanuit de startupscene op dit onderzoek: “Investeerders wijzen dikwijls op het gebrek aan vrouwelijke ondernemers met innovatieve bedrijven. Internationaal onderzoek toont echter aan dat er ook sprake is van bias en seksisme bij investeerders. Ik wilde een bijdrage leveren aan het blootleggen van die bias in Nederland, om bewustzijn daarover te vergroten en de discussie te verrijken.”
Lees ook: Funding Gap: investeerders, neem meer vrouwen aan
Kritisch
Eric Veeneman, die als partner betrokken is bij het onlangs opgerichte investeringsvehikel Dutch Founders Fund, steekt de hand in eigen boezem: “Het is zeer kwalijk dat dit gebeurt, maar het is enorm positief dat er nu aandacht is voor het probleem. Als investeerders moeten we kritisch naar ons handelen kijken. Onbedoeld kan het zijn dat je toch andere vragen stelt aan vrouwelijke ondernemers.”
Wellicht ben ik in het verleden tekortgeschoten
“Een voorbeeld is de vraag hoe een ondernemer zijn bedrijf wil combineren met een jong gezin. Zo’n vraag stel ik weleens uit interesse, omdat ik zelf ook vier kinderen heb en weet hoeveel aandacht het vergt. Je moet deze vraag echter zowel stellen aan de heren als dames die aan tafel verschijnen. Wellicht ben ik daar in het verleden zelf ook wel in tekortgeschoten.”
“Bij ons fonds geloven we dat diversiteit bedrijven succesvoller maakt, maar we kunnen het ons als jonge organisatie nog niet veroorloven om te eisen dat een founding team bestaat uit mensen met verschillende achtergronden. Het moet in dat opzicht toch allereerst een goede deal zijn binnen een bedrijf met veel potentie. Wel kunnen we een rol spelen om in de groeifase onze participaties te stimuleren om diversiteit te omarmen.”
Dutch Founders Fund is overigens een van de investeerders die zich heeft aangesloten bij een nieuwe projectgroep, waarmee Nederlandse investeerders samen – onder leiding van StartupDelta – een aantal vrijwillige gedragsregels willen vastleggen, om de diversiteit in de branche te bevorderen.
Oude stempel
Deze investeerders zullen spoedig overbodig zijn
Ook directeur van het fonds Slingshot Ventures, Constance Scholten (foto boven), heeft kennis genomen van de lijst. “De resultaten zijn schrikbarend. Het vreemde vind ik dat het juist mijn ervaring is dat tegenwoordig iedereen weet dat diversiteit bedrijven verder helpt. De investeerders in kwestie komen duidelijk niet meer mee met de huidige tijdgeest en zullen spoedig overbodig zijn geraakt. Vanuit die gedachtegang lost het probleem zich de komende jaren vanzelf op.”
Scholten was voordat ze investeerder werd founder van Camarilla. “Noch als ondernemer, noch als investeerder heb ik zelf dergelijke vooroordelen ervaren. Slingshot is een fonds, opgezet vanuit een diversiteitsoogpunt. Wij focussen minder op het probleem en liever op de oplossing en het advies voor ondernemers: fondsen benaderen die diversiteit omarmen. Merk je als founder, man of vrouw, toch dat je vreemde vragen krijgt, dan is het beste om direct het gesprek te verlaten. Dat is geen partij waar je zaken mee moet willen doen.”
Wij selecteren nooit op geslacht
Ook Willemijn Verloop, mede-oprichter van Social Impact Ventures, herkent zich als ondernemer niet in de voorbeelden die worden genoemd. Al heeft ze de lijst nog niet tot zich kunnen nemen, ze juicht elk initiatief toe om discriminatie aan de kaak te stellen. “Als de cijfers over het aantal investeringen in bedrijven die door vrouwen gestart zijn kloppen, zijn die schrikbarend. Ons portfolio bestaat voor 20 procent uit vrouwelijke ondernemers, maar laat ik voorop stellen dat we hier nooit op selecteren. Wij willen scaleups met een duurzame missie helpen groeien, welk geslacht de ondernemer heeft, speelt daarbij geen rol.”
Lees ook: Waarom vrouwen succesvoller investeren dan mannen
Misselijkmakend
Johan van Mil, mede-oprichter van Peak Capital, noemt de anekdotes “misselijkmakend” en is tegelijkertijd “enorm verbaasd” dat dit speelt in Nederland. “Daarom denk ik dat dit een heel goed initiatief is. Aanvankelijk leek het mij goed om de lijst zelfs met naam en toenaam te publiceren, maar ik besef ook dat het om een enorm precaire zaak gaat die hoor en wederhoor vereist voordat je dat kunt doen. Ik vind het daarom goed dat deze anonieme voorbeelden verder bijdragen aan de bewustwording.”
“Met Peak Capital zien we graag een meer gelijke verhouding tussen vrouwen en mannen bij onze bedrijven. We investeren dan ook graag in vrouwelijke founders. Dit zie je overigens ook terug in ons portfolio, waar de laatste twee investeringen mede geleid worden door een vrouwelijke oprichter, zodat nu 22 procent van ons laatste fonds female founders heeft. Daarnaast promoten we graag meer vrouwelijke medewerkers bij onze portfoliobedrijven. Juist diversiteit laat in onze ogen een bedrijf floreren.”
Publiciteit
Ik ben absoluut niet boos
Leijten beseft dat het negatieve gevolgen kan hebben als je je in deze kwestie als boegbeeld voor vrouwelijke ondernemers opwerpt. “Heel weinig mensen willen hier on the record over praten, omdat de thematiek natuurlijk beladen is en je uiteindelijk wel een investering voor je bedrijf wil ophalen. Ik ben blij te zien dat er nu brede aandacht voor is en dat we zo met elkaar bewustwording bij ondernemers en investeerders kunnen creëren.”
“Ik ben absoluut niet boos. We zijn allemaal een product van onze tijdgeest en ik ben blij om hier met zijn allen over te kunnen praten. We komen van ver, tot halverwege de vorige eeuw waren getrouwde vrouwen in Nederland nog van rechtswege handelingsonbekwaam. Met dit initiatief heb ik geprobeerd om aan de discussie over diepgewortelde oude patronen een bijdrage te leveren.”
Lees ook: Meer vrouwelijke leiders? Richt je dan minder op masculiniteit
