Dit is deel drie uit een rondgang langs incubators in Nederland. In dit vier pagina’s tellende artikel bevinden zich portretten van bedrijven binnen de incubator, plus een foto-impressie. Lees ook onze reportages over Lev Kaupas (Amsterdam), Dutch Game Garden (Utrecht), eFuture (Hilversum), UtrechtInc (Utrecht), Innovation Industries (Almere), BioPartner Center Maastricht en Yes!Delft (Delft).
HeadcandyBij de grote bedrijven kunnen experimenteren met de nieuwste technologie en bijbehorende toepassingen. Maar als het erop aankomt, niet de kans krijgen om er het maximale uit te halen. Bij Jasper Vis, die onder meer bij bekende merken als Capgemini, Lostboys en DAG interactieve marketingformats en applicaties liet ontwikkelen, begon dat te knagen. En dus richtte hij samen met Dimitri Teunissen Headcandy op. |
Interaction design-expert Teunissen leerde hij kennen bij DAG, een oud-multimediaal nieuwsplatform van PCM en KPN dat de macht van onder meer NU.nl had moeten breken. Hád moeten breken, maar in-house ontwikkelde innovatieve formats werden door de eigenaar van DAG niet over de drempel getild. Het ambitieuze initiatief ging uiteindelijk roemloos over de kop.
Heisessies
Eerst deden Vis en Teunissen ‘het ernaast’. Waar Headcandy in 2008 officieel van start ging, stort het duo pas sinds juli vorig jaar fulltime op het bedrijf. Maar de oprichting van de startup ging absoluut niet over een nacht ijs. “We hebben een half jaar met elkaar gepraat en samen heisessies op de Veluwe gehouden”, vertelt Vis, met gevoel voor droge humor. “We spraken tijdens het fietsen over hoe we over dingen dachten, zowel zakelijk als persoonlijk.” Uiteindelijk kwamen de twee tot de conclusie dat er echt nog een hele markt open lag voor bureaus die wél met gedurfde concepten op front-end gebied komen. En dat zij dat gat konden invullen.
“Wij zijn de lijn tussen de marketingbureaus en -afdelingen die onvoldoende verstand van techniek hebben, en de ontwikkelaars van technologieën die niet weten hoe ze hun product moeten vermarkten”, zegt Vis. Met een team van in totaal vijf medewerkers en een paar externe, technische partners ontwikkelt Headcandy onder meer (game)applicaties voor de iPad en Microsofts multitouchtafel Surface. Laatstgenoemde is vaak de basis voor de bouw van ambient experience-toepassingen. Verder experimenteert Headcandy met de Kinect-console, die bekend staat om zijn gebarenbesturing.
Onafhankelijk
Headcandy, soms ook ingeschakeld als adviesbureau en uitgever van eigen apps en games, bevindt zich in een speelvijver met grote vissen: Albert Heijn, Schiphol, Microsoft en AT5, waarvoor de startup een interactief speelveld voor de Surface heeft gemaakt.
Een kaart met een code, eenmaal op de tafel gelegd, maakt onder andere direct de opstellingen van de teams zichtbaar. Verder kunnen commentators looplijnen met hun vingers schetsen, en is de AT5-voetbalpresentator sinds gisteren in staat om realtime op de tafel Twitter-statusupdates van followers in beeld te brengen en te bespreken.
Vis: “Ik en Dimitri hebben dit bedrijf volledig uit eigen zak betaald. Al hebben we wel met investeerders en de bank gesproken over financiering. Maar dan lever je toch weer je vrijheid in.” Hij en Teunissen hebben gelijk gekregen. “Dit jaar zullen we break-even draaien. En we gaan ons team uitbreiden en de website flink optimaliseren.”
Bureau BlauwgeelOok Bas Koopman, mede-oprichter van webbedrijf Bureau BlauwGeel maakte de stap naar het ondernemerschap, nadat hij bij diverse grote namen in het bedrijfsleven had gewerkt. Zo werkte hij ruim drie jaar bij chemieconcern AKZO Nobel, waar hij als internetmanager veel naar het buitenland reisde. Zijn laatste baan vóór de oprichting van Bureau Blauwgeel was bij theFactor.e, een Gronings internetbureau dat op hetzelfde niveau als het Amsterdamse Mirabeau en het Delftse TamTam acteert. |
Koopman vond het tijd om na tien jaar in loondienst, net als zijn mede-oprichters Koen Klasing en Olivier Heida, een eigen bedrijf op te richten en zelf het verschil te maken. Tegelijkertijd miste hij een belangrijke karaktereigenschap aan grotere bedrijven. “Bij Bureau Blauwgeel willen we klein blijven. Zestien werknemers is voor ons het maximum. Bij 25 man zit het omslagpunt. Dan krijg je te maken met vervelende managementlagen en procedures. Voor de overheadkosten die daarbij komen kijken, betaalt de klant, terwijl het geleverde product niet per se beter is.”
Creativiteit
Een kleinschaligere bedrijfsformule komt de creativiteit vaak ten goede. En dat is ook precies waar Bureau Blauwgeel zich mee wil onderscheiden. Koopman: “Creativiteit is onze onderscheidende factor. Al het andere is concurreerbaar.”
Zo maakte het bedrijf bijvoorbeeld op originele wijze een fanportaal voor de muziekband BlØf, door samen met theFactor.e en 3D-content streamer Yellowbird een site te maken met een 360 graden view. Eenmaal op de homepage beland, hoor je muziek en waan je je op het podium, staand tussen de bandleden. Koopman: “Alsof ze voor jou aan het spelen zijn.”
Verder richtte bureau Blauwgeel tijdens de Kopenhagen-conferentie voor het ministerie van VROM een site in die uit één interactief reisverslag bestond, met smartphone-foto’s afkomstig van Mobypicture en live tweets en videoverslagen van jonge ‘mobile reporters’ die er ter plekke waren. Ook verdient het geld aan de ontwikkeling van iPad-applicaties zoals die van Culios, een concept dat je helpt bij het kiezen, kopen en koken van eten. Momenteel staat de app op plek nummer 3 van best betaalde apps in de categorie Lifestyle en op plaats 6 van ‘meest opgebrachte apps’.
Het bedrijf hoopt dit jaar, onder meer dankzij klanten als entertainmentmaatschappij Eurovision en energiebedrijf Eneco, een halve miljoen euro omzet te gaan draaien en daar een winstmarge van tien à vijftien procent aan over te houden. Een investeerder, de vierde aandeelhouder, ondersteunt de drie oprichters van Bureau Blauwgeel bij die ambitieuze doelen.
MonkeyBiznizValentijn van der Hout ging in 2002, nog tijdens zijn studie Multimedia Design aan het Grafisch Lyceum Utrecht, al aan de slag bij een startup. Opgezet door zijn oudere broer Dimme. Dimme had drie jaar ervoor zijn Master Interactive Multimedia aan de Universiteit van Portsmouth gehaald en wilde niet lang daarna ondernemer worden, ondanks dat hij al vroeg in zijn loopbaan de internetbubble uiteen zag spatten. Valentijn van der Hout: “Voordat Dimme met Monkeybizniz begon, werkte hij eerst bij Bitmagic, een bedrijf dat interactieve animaties maakte. Dat ging failliet.” |
Aan het soort aanbod lag het niet, dacht de oprichter. Monkeybizniz doet namelijk hetzelfde als zijn voormalige werkgever: het ontwikkelen van interactieve animaties. En met succes. Maar met een ander type aanbod timmert Monkeybizniz inmiddels nog meer aan de weg: serious games. Het Utrechtse bedrijf, dat volgens Valentijn ‘nu in een fase zit dat het zijn startup-imago kwijt aan het raken is’, heeft veel klanten die met een humoristisch computerspel een educatieve boodschap willen overbrengen.
Serious gaming
Het is een markt waar veel huidige gamedevelopers hun brood vandaan halen. En een markt waar Monkeybizniz zich goed staande weet te houden: zo sleepte het twee jaar terug een opdracht in de wacht van het Utrechts Archief, dat een pitch uitschreef waar zeven andere gamebedrijven aan meededen. Monkeybizniz maakte een computerspel dat de jeugd meer betrokken maakt bij de geschiedenis van de stad en het archief.
Valentijn van der Hout: “We zijn de afgelopen tien jaar langzaam maar zeker naar negen medewerkers gegroeid. Organisch meegegroeid met de markt, noem ik het. Eerst was serious gaming een niche, had het nog niet de naam. Maar nu willen heel veel organisaties er iets mee.”
(Semi)-overheidsinstanties die maatschappelijke problemen willen aankaarten, zijn de grootste bron van inkomsten. Zo maakt Monkeybizniz momenteel een fungame die meer begrip kweekt voor het werk dat Prorail doet en creëert het in opdracht van IJsfontein voor Tactus Verslavingszorg een spel dat verslaafde jongeren moet helpen betere keuzes in het leven te maken.
Van der Hout: “Wij kunnen ons in dat soort doelgroepen goed inleven. Deze jongeren houden van een bepaalde humor. Zo snijdt iemand per ongeluk zijn vinger eraf, doordat hij onder de invloed van drugs en drank is. Bij user tests zien we dat ze dat leuk vinden en ondertussen leren ze er daardoor wel van.”
Uit de startup-fase
Een voordeel is dat Dimme van der Hout docent is op de game-opleiding van de HKU, waardoor Monkeybizniz in staat is talentvolle developers aan te trekken.
“Wij hebben qua inkomsten altijd wel goed gezeten”, zegt Valentijn van der Hout, die dit jaar een omzet van de boven de ton verwacht voor Monkeybizniz. “Elk jaar maken we winst. Waar we in de beginjaren nog maar zo’n duizend euro vroegen voor opdrachten, en kortingen weggaven, zitten we nu in de positie om tienduizenden euro’s te vragen.”
RonimoWie bij Robot Ninja Monkey, ofwel Ronimo, komt binnenwandelen, treft een relatief grote ruimte aan met links een loungehoek en een console en rechts een reeks druk werkende designers en programmeurs. Donker is het er ook. Waar andere startups in de Dutch Game Garden geen rolgordijnen naar beneden hebben hangen, heeft Ronimo dat wel. Het lijkt te passen bij het imago van echte gaming fanaten, die boven op zolderkamers hun bioritme niet door het daglicht maar het spel laten bepalen. |
Ronimo is dan ook één van de pure gamebedrijven binnen de Dutch Game Garden. Eén die binnen de scene ook al zijn naam, ondanks het nog maar vier jaar bestaat, gevestigd heeft. Komt door het downloadspelletje ‘De Blob’, afkomstig van een deel van de oprichters van Ronimo, dat nog tijdens de studietijd ontwikkeld werd. Het is een game die al snel op veel belangstelling van belangrijke uitgevers kon rekenen, terwijl de opzet eigenlijk simpel is. Je bestuurt een rollend figuurtje dat het Utrechtse stationsgebied van kleur moet voorzien. De makers verkochten het spel uiteindelijk, zonder licentie, nadat veel uitgevers hun belangstelling voor het spel toonden.
Passie
Jammer dat het slechts bij de verkoop van het concept bleef, zou je zeggen. Maar de makers zeggen dat het hen niet zoveel boeit. Ze willen niet aan één spel gebonden blijven, maar het liefst telkens nieuwe games ontwikkelen. “Wij willen bekend gaan staan om de ontwikkeling van nieuwe, innovatieve kwaliteitsgames”, zegt Fabian Akker, mede-oprichter van Ronimo.
Passie voor hardcore games, dat is waar Ronimo ten eerste op draait. Dat er zelfs geen quasi-corporate karakter bij het bedrijf te ontdekken valt, blijkt wel uit de wijze waarop de startup is opgezet. Zeven studievrienden, waarvan het merendeel nog als een student woont, zijn allemaal oprichter en tegelijkertijd aandeelhouder. Een lastige constructie, maar alle betrokkenen wisten in het tweede jaar van hun opleiding al wat ze wilden: ondernemer worden. Akker: “Het gaat nog steeds supergoed zo.”
Tussen beweren dat je het liefst zoveel mogelijke leuke gameconcepten ontwikkelt, en het daadwerkelijk doen, zit trouwens nu nog een verschil. Sinds haar start staat Ronimo vooralsnog alleen bekend om de strategiegame Swords & Soldiers, dat de startup in licentievorm wist te verkopen aan Sony. Akker: “Sony heeft onszelf ons benaderd om het spel ook op de Playstation uit te kunnen brengen.” De perspectieven rond de game zien er goed uit voor Ronimo, nu Swords & Soldiers ook beschikbaar is voor de Wii en zal worden uitgegeven als iPhone- en iPad-applicatie.
Angry Birds
Gedachten aan Rovio, dat met downloadgame Angry Birds ook op verschillende platforms verspreid is en daarmee miljoenen euro’s verdient, zal Akker echter nooit en te nimmer krijgen. “Angry Birds kan geen voorbeeld voor ons zijn. Dat heeft gewoon met puur geluk te maken. Die hebben net de juiste journalist te pakken gehad, die de juiste review heeft geschreven, waarna een goede bekende bij Apple het spel een week lang gepusht heeft. Zij zijn slechts één van de vijf gamebedrijven die op basis van de iPhone echt geld verdienen.”
Ronimo doet het dan wel niet zo fabuleus goed als het Finse Rovio, de oprichters zien hun bedrijf naar tevredenheid presteren. “We zijn volgens verwachting gegroeid. In de eerste twee jaar verdienden we nog bijna niets, maar vorig jaar zijn onze inkomsten verviervoudigd. Daardoor kunnen we sinds 2010 ook normaal loon uitkeren. We hopen onze omzet dit jaar te verdubbelen en gaan voor een miljoen copies voor onze volgende, nog onaangekondigde game.”
Foto-impressie
Elf foto’s die de sfeer en de bedrijven bij Dutch Game Garden in beeld brengen. Over anderhalve week weer een bezoek aan een incubator in Nederland: eFuture in Hilversum.
