Geen producten in de winkelwagen.
Officieel begint zijn nieuwe functie vanaf 1 september, maar in de praktijk is Marc Jansen al een paar weken in zijn nieuwe rol aan de slag. Zijn collega’s kent hij al en ook het kantoor heeft voor hem geen geheimen. De 54-jarige fondsbeheerder is immers al tien jaar actief voor BOM. Hier opereerde hij lange tijd als sectormanager.
Sectorteams bouwen
‘Toen ik in 2013 bij BOM in dienst kwam, hadden we vanuit het Innovatiefonds Brabant net wat meer financiële middelen toebedeeld gekregen. Daarmee konden we sectorteams bouwen, voor onder meer life sciences, medtech, food, hightech en softtech. Geert-Jan Vaessen (nu DeepTechFonds bij InvestNL, red.) en mijn voorganger Miriam Dragtstra waren daar ook actief bij betrokken’, aldus Jansen.
Als managing director investments gaat Jansen leiding geven aan deze sectorteams. Daarmee krijgt hij een belangrijke stem in de investeringsbeslissingen van BOM.
Waarom laten we dit soort risicovolle investeringen niet gewoon over aan de markt?
‘Regionale ontwikkelingsmaatschappijen zoals de BOM zijn er vooral voor de vroegefasefinanciering. Dit gaat om startups die bijvoorbeeld net van de universiteit komen en nog volop aan het zoeken zijn naar hun product-market fit. In deze fase is het voor private partijen nog bijna onmogelijk om geld, tijd en energie in een bedrijf te steken. Het is veel te onzeker allemaal.’
‘Wij kunnen veelbelovende startups met relatief kleine bedragen van een paar ton vooruit helpen. Ze klaarstomen voor een echte investeringsronde, zeg maar. Dat doen we niet alleen met kapitaal, maar ook met kennis en een uitgebreid netwerk. Onze venture developers hebben daar veel ervaring mee.’
Maar het gaat natuurlijk ook weleens mis.
‘Niet elke deelneming wordt een succes. Na ongeveer een jaar blijkt dat de helft van de startups het niet gaat redden. De technologie werkt dan bijvoorbeeld niet goed, het team functioneert niet naar behoren of er is simpelweg geen markt of goed businessmodel voor.’
‘Met de andere helft gaan we verder. In samenwerking met marktpartijen zetten we de seed- en A-rondes op. Bij Series B- en C-rondes nemen de private partijen de lead over en haken wij met een kleiner deel aan. Wij weten precies hoe deze investeerders de bedrijven beoordelen en welke milestones nodig zijn om ze aan boord te krijgen.’
Lees ook: Milestones afspreken met een investeerder? Denk dan drie keer na
Transferklappers
Zijn rol kent enige gelijkenissen met die van een technisch directeur van een betaald voetbalclub. Die trekt talentvolle spelers aan, zorgt voor de juiste begeleiding en hoopt dat ze na een paar jaar voor veel geld weer doorverkocht kunnen worden. Regelmatig mislukt dat, maar er zitten zo nu en dan ook transferklappers tussen.
Zo cashte BOM in 2015 met de verkoop van Acerta Pharma aan AstraZeneca, een deal waar meer dan 3,7 miljard euro mee gemoeid was. Een paar jaar eerder had de regionale ontwikkelingsmaatschappij de startup nog samen met enkele private partijen aan het eerste startkapitaal geholpen.
Andere bekende namen die voor hun eerste financiële pitstop bij BOM aanklopten zijn Protix, Leydenjar, Synaffix en in een latere fase ook Smart Photonics. Het Eindhovense bedrijf in fotonische chips werd ruim een maand geleden nog voor 100 miljoen euro gefund door onder meer ASML, NXP en VDL Groep.
Lees ook: Zijn fotonische chips het nieuwe goud voor Nederland?
‘We zijn betrokken bij bijna 60 procent van de vroegefaseinvesteringen in de provincie en vervullen daarmee een cruciale rol bij het aanjagen van innovatie en ondernemerschap binnen het startup-ecosysteem. Voor elke euro die BOM investeert, volgt 5 euro van andere kapitaalverstrekkers’, aldus Jansen.
Hoe BOM naar startups kijkt
In het fonds dat Jansen gaat beheren zit inmiddels al 510 miljoen euro. Het grootste deel daarvan is al geïnvesteerd in bedrijven en andere fondsen. Toch is er nog steeds een aanzienlijk bedrag beschikbaar. Wat elke startup-ondernemer in Noord-Brabant nu natuurlijk wil weten: hoe komt een deel daarvan op mijn rekening terecht?
‘We kijken bij elke investeringsbeslissing naar vijf aspecten’, aldus Jansen. ‘Zo moet er sprake zijn van een voldoende innovatief product binnen een thema dat bij ons past. Zo’n 80 procent van onze deelnemingen is actief in hernieuwbare energie, duurzame agrofoodketens, gezonder ouder worden, slimme mobiliteit en sleuteltechnologieën. Dan kun je onder meer denken aan AI en fotonica.’
‘Verder moet er sprake zijn van een globale markt, een kansrijk businessmodel en een goed team. Daarbij letten we ook op de governance. In hun eerste levensfase hebben startups nog geen rvc natuurlijk, maar we kijken wel naar de adviseurs die bij zo’n bedrijf betrokken zijn.’
Wie bij Jansen en zijn team aanklopt, krijgt dus niet automatisch een zak met geld mee. Slechts 5 tot 7 procent van de partijen met wie BOM in gesprek gaat, wordt uiteindelijk gefund. Wie afvalt, kan nog wel meedoen aan één van de venturedevelopment-programma’s of in aanmerking komen voor individuele begeleiding.
Omstandigheden zijn veranderd
Ook bij BOM merken ze overigens dat het investeringsklimaat is veranderd. De tijd van gratis geld en hoge bedrijfswaarderingen is voorbij. Zogeheten down-rounds, waarbij bedrijven in nieuwe investeringsronde lager worden gewaardeerd, zijn de nieuwe realiteit.
Lees ook: Groeigeld ophalen tegen lagere waardering: dit houdt een ‘down round’ in
‘Daar is niemand fan van’, zegt Jansen. ‘We zien dat D-rondes met 60 procent naar beneden zijn gekelderd, voor C-rondes gaat het om 40 tot 50 procent. Voor ons betekent dat op termijn ook een lagere return on investment. Als gevolg daarvan waarderen wij de vroegefase-startups nu ook minder hoog dan twee jaar geleden.’
Ingewikkelde technologie
Sinds de jaren 90 was Jansen direct en indirect betrokken bij de financiering van ongeveer 2.000 ondernemingen. De afgelopen jaren draaide het daarbij regelmatig om heel ingewikkelde materie. Atomic Layer Deposition, om maar eens een voorbeeld te noemen. Betekent dit dat hij over elke technologie nu het naadje van de kous weet?
‘Ik weet van veel technologieën net genoeg om erover te kunnen meepraten. Voor de details hebben we onze specialisten: technisch natuurkundigen, modulair biologen en mensen met bijvoorbeeld een PhD neurowetenschappen. Zij stellen niet alleen de juiste vragen, zij kunnen ook de antwoorden goed interpreteren.’
Lees ook: 8 kenmerken van een pitchdeck waarmee je applaus oogst bij investeerders
