In Nederland liggen miljoenen afgedankte mobieltjes stof te happen in kasten en lades. Het blijkt in de praktijk alleen nog niet zo makkelijk om daar een renderende businesscase op te bouwen.
Dat weet inmiddels ook Josette de Vroeg. Met NoWa (‘No Waste‘) maakt ze sieraden van het goud en zilver uit die oude telefoons.
De afgelopen drie jaar bleef ze voortdurend tweaken aan haar businessmodel waarbij de puzzelstukjes nu langzaam maar zeker in elkaar vallen. Inmiddels heeft ze een aantal mensen in dienst en denkt ze serieus na over een eerste investering.
NoWa speelde zich in augustus in de kijker bij The New York Times. Maar daarover straks meer.
De elektronische afvalberg
De Vroeg lanceerde NoWa drie jaar geleden. Het idee ontstond tijdens haar werk bij Closing The Loop, het bedrijf waarmee Joost de Kluijver in derdewereldlanden oude mobieltjes recyclet. Closing the Loop is nog altijd de belangrijkste leverancier van het goud en zilver waar NoWa sieraden van maakt.
Maar het verkopen van kettingen en armbandjes is volgens De Vroeg niet het primaire doel. Zij ziet die producten vooral als middel om mensen bewust te maken van de elektronische afvalberg in de wereld. ‘Dat is de snelst groeiende afvalstroom ter wereld, die in omvang zelfs drie keer sneller groeit dan plastic. Toch horen we er maar weinig over’, aldus De Vroeg.
Ongeveer 70 procent van alle hergebruikte mobieltjes eindigt uiteindelijk in ontwikkelingslanden. Vaak worden ze verbrand en dat zorgt voor luchtverontreiniging. Het ontbreekt daar simpelweg aan kennis en geld om de apparaten op een duurzame manier te recyclen.
Een waarde van 2 euro
De meeste recyclingbedrijven trekken hun handen hier vanaf. Aan het inzamelen en uit elkaar halen van mobieltjes is volgens hen geen droog brood te verdienen.
In een afgedankt mobieltje zit een klein beetje goud, net iets meer zilver en nog ruim 30 andere grondstoffen, waaronder kobalt en silicium. Totale waarde? Nog geen 2 euro. ‘Daar kun je geen businesscase op bouwen, vertelden de recyclaars die ik hierover eerder sprak. Daarvoor heb je simpelweg te maken met te veel handling.’
De Vroeg laat haar pols zien, waar een verfijnd armbandje omheen zit. ‘Voor dit ronde ontwerp zijn vier telefoons nodig. In acht telefoons zit voor ongeveer 1 gram zilver. Voor een gram goud heb je zo’n 35 mobieltjes nodig.’
Verdienmodel werkte niet
Aan de eerste collecties hield De Vroeg maar weinig over. ‘Mensen die een sieraad bestelden, konden gratis hun telefoon opsturen en kregen in ruil daarvoor korting. Leuk bedacht, maar ik kwam er al vrij vlot achter dat ik op die manier snel failliet zou gaan.’
Ze draaide het om. Klanten die nu iets bestellen kunnen voor 3 euro extra hun gebruikte mobiel opsturen in de meegeleverde envelop. ‘Dit werkt alleen als je een supergoed verhaal kan vertellen. En het mooie is: dat kunnen we. Mensen gaan “aan” wanneer je uitlegt dat ze een sieraad kunnen dragen van het goud en zilver uit hun oude mobiel. Dan blijken ze ineens best bereid om daar wat extra geld voor te betalen.’
Inzamelen bij grote bedrijven
Daarnaast gaat ze inmiddels langs bij scholen. Kinderen mogen dan eigenhandig oude mobieltjes uit elkaar halen om te zien wat er nog aan waardevolle spullen inzit.
Bovendien verdient ze nu aan de zogeheten ‘Kettingreacties’ die ze voor bedrijven optuigt. NoWa zet daarbij inzamelingsacties voor medewerkers op poten, inclusief communicatie, prijzen en een ‘goudzoekersworkshop’.
Zo staan er nu bij de negen locaties van VodafoneZiggo grote inzamelbakken voor gebruikte telefoons. ‘Ik heb net bericht gekregen dat één van die bakken helemaal vol zit’, zegt De Vroeg.
NoWa ging ook aan de slag bij pensioenfonds APG en er lopen gesprekken met andere corporates. ‘De zichtbaarheid van die inzamelbakken zorgt voor meer bewustzijn en daar is het mij om in de kern om te doen’, aldus Josette de Vroeg.
Interview met The New York Times
Een beetje media-aandacht helpt daarbij een handje. Groot was in ieder geval de verrassing toen ze vorige maand ineens een bericht van The New York Times in haar mailbox tegenkwam, afkomstig van een journalist die haar wilde interviewen. ‘Ze waren NoWa ergens op internet tegengekomen en het verhaal sprak ze blijkbaar aan.’
Ruim twee weken geleden werd het stuk gepubliceerd (‘Your next necklace may have gold from an old phone’). Het was overigens niet de eerste keer dat ze in de Verenigde Staten over deze Nederlandse social enterprise schreven, eerder deed Forbes dat ook al.
‘Hartstikke tof natuurlijk’, zegt De Vroeg. ‘Maar je moet niet denken dat ik nu ineens drie keer zoveel verkoop hoor.’
Lees meer over impact-ondernemers zoals Josette de Vroeg:
- Jamal Oulel helpt met Socialdebt jongeren met schulden
- Hoe TommyTomato kinderen op de basisschool meer groente wil laten eten
- Zo ging het sociale wc-papier van The Good Roll uiteindelijk toch rollen
