Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Zo gaat een participatiemaatschappij te werk

Business angels financieren vaak de eerste investeringsronde. Bij succes komt een venture capital aan boord. Hoe gaan deze participatiemaatschappijen te werk en op welke manier creëren ze waarde? “Als het moet, nemen we het roer volledig over.”

De Belgisch/Franse participatiemaatschappij Vendis Capital zoekt vooral ondernemers, vaak met familiebedrijven, die willen doorgroeien of geld opzij willen zetten of een combinatie van beide, vertelt Michiel Deturck, partner in Vendis Capital. “We strijden om het hart en het hoofd van de ondernemer. Sommige ondernemers zijn bang dat ze hun bedrijf op het spel zetten bij een volgende grote stap, bijvoorbeeld een overname of een buitenlandse expansie, maar vaak voelen ze zich door het partnership juist bevrijd. Participatiemaatschappijen bieden ze de mogelijkheid om een deel van de waarde van hun bedrijf te realiseren en toch verder te groeien.” 

Vendis, dat deals tussen de vijf en vijftien miljoen euro doet, investeerde bijvoorbeeld in de optiekketen Eyes+More (uit de challenger 50 van 2012), die brillen als modeartikel verkoopt voor minder dan honderd euro. Eyes+More had enkele tientallen winkels in Nederland en Duitsland en wilde verder groeien. Participatiemaatschappij Vendis nam een meerderheidsbelang in 2010. Nu heeft Eyes+More bijna honderd vestigingen.  

Investeerder in noodlijdende bedrijven

Een andere participatiemaatschappij, HIG Europe, kiest bedrijven met grote groeipotentie, maar ook zogenoemde distressed companies: noodlijdende bedrijven die een sterke marktpositie hebben in een goede markt, maar die door omstandigheden een te grote schuld hebben. Ongeveer een kwart van de bedrijven waar deze investeringsmaatschappij in stapt, zijn noodlijdende bedrijven, bijvoorbeeld Silent Night, een Engelse beddenfabrikant. “Wat bij veel familiebedrijven pas door de derde generatie wordt gedaan, had de tweede generatie bij dit bedrijf al voor elkaar gekregen”, zegt Mark Kelly, partner in het kantoor in Londen.

Minimaal 10 keer zoveel waard

De Nederlandse investeringsmaatschappij Henq investeert alleen in softwarebedrijven die op trends inspelen, vertelt Herman Hintzen, één van de twee partners. “Één van de trends waar we op inzetten is Software As A Service (SAAS).” Een bedrijf moet minimaal tien keer zo veel waard kunnen worden, zegt hij. Bij een gedeelte van de deelnemingen moet je als participatiemaatschappij er immers van uitgaan dat al je geld down the drain gaat. 

Rol van investeerders in bedrijf

Investeringsmaatschappij Henq investeerde bijvoorbeeld in SEO Shop, software om een webshop op te zetten met ingebouwde search engine optimization. “We doen zo min mogelijk in de operatie”, zegt Deturck over de manier waarop Vendis waarde creëert. “Onze belangrijkste taak is om de ondernemer maximaal gemotiveerd te houden. We gaan nooit zelf in het bedrijf zitten. Wanneer wij bijvoorbeeld vinden dat het bedrijf een marketingmanager nodig heeft, dan zullen wij die nooit naar binnen drukken. We zullen de ondernemer altijd proberen te overtuigen.”

“We zijn eigenlijk heel soft”, stelt Deturck van Vendis. “We zijn consensus gedreven. Alle managementboeken adviseren nooit een fifty-fifty verhouding in aandelen te creëren. Wij doen dat juist wel. Dan hebben we beiden hetzelfde belang. Wanneer een ondernemer een wild plan heeft wat wij niet zien zitten, dan luisteren we heel goed.” Deze participatiemaatschappij zal zich nooit met de dagelijkse gang van zaken bezig houden. “We bemoeien ons met zaken die belangrijk, maar niet urgent zijn, bijvoorbeeld strategie en overnames.”

Investeringsmaatschappij HIG speelt na de deal, als het bedrijf moet gaan groeien van bijvoorbeeld 50 naar 150 à 200 miljoen euro omzet, wel een rol in het management. “We hebben veel mensen die zelf in de loopgraven hebben gestaan”, zegt Kelly, die zelf Chief Strategy Officer was tijdens de turnaround van Brakes Brothers, een Engels cateringbedrijf. Een dergelijke groei is een enorme uitdaging die voor het zittende management totaal nieuw is, vooral groeien over de grens en door middel van acquisities.’ Het Londens marketingservicebedrijf Engine bijvoorbeeld deed in anderhalf jaar twee acquisities in Hong Kong en twee in New York. “De zittende ceo had geen enkele ervaring in China, één van onze mensen wel. Die begeleidt dan zowel de acquisitie als de integratie van de nieuwe bedrijven. Na de integratie stapte hij er weer uit, in dit geval na negen maanden.”

Investeerder ondersteunt ondernemer

Alleen bij noodlijdende bedrijven met een slecht management neemt investeerder HIG het roer volledig over. Bij het eerder genoemde Silent Night stuurde HIG het complete managementteam naar huis en werkte met eigen mensen en interimmanagers aan een turnaround. VNU Media, een andere investering van participatiemaatschappij HIG, was ook een noodlijdend bedrijf, maar had een goed managementteam. Daar ondersteunde HIG het zittende management bij het verleggen van de strategische focus naar online media.

Investeringsmaatschappij Henq gaat nooit in het management zitten, maar ondersteunt ondernemers bij zaken waar ze niet aan toe komen. Meestal hebben ondernemers alleen tijd voor de dagelijkse gang van zaken, zegt Hintzen. Hintzen, die zelf ondernemer met een softwarebedrijf was, weet wat er blijft liggen: zoeken en aannemen van sleutelfiguren, voorbereiding op de volgende financieringsronde, publiciteit en verleggen van de strategische focus. “We gaan nooit achter het stuur zitten. Wij zijn alleen de investeerder, niet de ondernemer.”

Bank-alternatief

Voor de drie participatiemaatschappijen levert de huidige terughoudendheid van banken bij bedrijfsfinancieringen weinig problemen op om hun deals te blijven doen. Investeringsmaatschappij Vendis, dat kapitaal ophaalt bij vermogende families en institutionele beleggers, werkt niet met grote hefbomen. “We kijken eerst welk deel van de cashflow nodig is om het bedrijf te laten groeien. De cashflow die over is, gebruiken we voor leverage. Soms hebben we geen enkele hefboom nodig.”

Wekelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Voor investeerder HIG levert de bankencrisis vooral voordelen op: bedrijven komen eerder in moeilijkheden, omdat ze minder bankfinanciering krijgen. Ze gaan opzoek naar venture capital. Aangezien participatiemaatschappij HIG een eigen kredietfaciliteit van 1,5 miljard euro heeft, heeft het geen last van terughoudende banken.

Investeerder Henq maakt gebruik van TechnoPartner, een regeling van Economische Zaken die het investeringsbudget verdubbelt, en werkt niet met leverage. Een aantal keer gebruikte de participatiemaatschappij een borgstellingskrediet, maar is daarvan terug gekomen. Hoewel banken geen risico lopen, omdat AgentschapNL het verlies dekt als het bedrijf failliet gaat, doen banken tegenwoordig al snel lastig, vertelt Hintzen. “Tegenwoordig zit je in no-time bij bijzonder beheer.” Hij financiert liever volledig met venture capital. “Zolang er geen cashflow is, moet je er geen bank bijhalen.”