Zomer 2004
‘Ik zit op de fiets naar mijn werk en speel met de gedachte om een kookboekenwinkel te beginnen. Maar hoe doe je dat in godsnaam? In een wilde bui bel ik alle uitgevers van kookboeken op om de belangstelling te inventariseren. Die is er. Maar ik heb nu eenmaal een vaste baan als personeelsmanager bij een designbureau, dus verdwijnen mijn aantekeningen in een la.
December 2004
Te hard werken en een conflict; een funeste combinatie. Overspannen van mijn werk beland ik in de wao. Mijn oog valt op een advertentie van Stoa, een bureau dat startende ondernemers begeleidt. Ik denk onmiddellijk aan mijn kookboekenwinkel. Ik ga langs en stel alle stomme vragen die ik kan bedenken. Als ik toestemming krijg van het UWV, hoor ik, kan ik een traject van een half jaar volgen. Kosten worden vergoed.
Februari 2005
Ik dien een aanvraag in bij mijn arbeidsdeskundige van het UWV en ga terug naar Stoa. Ik vertel ze dat ik meteen wil beginnen, want het opzetten van zo’n winkel gaat me een paar jaar kosten. ‘Als we moeten wachten op toestemming van het UWV, zijn we weer twee maanden verder.’ Het mag, en dat geeft een enorme oppepper. Al dat brave wachten werkt natuurlijk niet. Over de toegevoegde waarde van het UWV heb ik me nooit veel illusies gemaakt. Ik probeer ze steeds vóór te zijn.
Maart 2005 – september 2005
Samen met mijn begeleider maak ik een persoonlijk plan. Ik wil vooral meer weten over het opzetten van een administratie en hulp bij het ondernemingsplan; daar ben ik al weken mee in gevecht. Door de cursus weet ik nu hoe goed beslagen ik bij de bank voor de dag moet komen. Ik begin opnieuw. Wat wil ik straks voor winkel, en wat is daar voor nodig? Met een vriend die goed is in Excel, bereken ik alles: hoeveel kost het koffiezetapparaat, hoeveel vraag ik voor een taartpunt, hoeveel boeken moet ik verkopen? Ik vraag een vriendin die ook taart verkoopt, hoeveel zij rekent. Zo zit ik avonden lang te slijpen. Ben ik geen verzekering vergeten, heb ik aan alles gedacht?
Een half jaar lang volg ik de starterscursus. Ik vréét de informatie die ik krijg. Na elke les hol ik naar huis om verder aan mijn plannen te werken. Ik zit in een flow die niet ophoudt.
Het is een intensieve periode. Ik ben erg ongeduldig, en af en toe is mijn geduld op. Dan lig ik snikkend met mijn hoofd op het bureau. Als ik eenmaal ben uitgehuild, kan ik weer verder. Dat ik een doorzetter ben, weet ik inmiddels ook.
November 2005
Herstel na een zware operatie, en het grappige is: ik ben meteen weer fit. Ik heb mezelf weer een toekomst gegeven.
November 2005 – maart 2006
Het ondernemersplan is klaar, de cursus afgelopen. Ik wil zo snel mogelijk een bedrijfsruimte vinden, maar het lukt niet. Soms is de ruimte niet goed, soms ben ik te eager. Ik lig weer snikkend op mijn toetsenbord.
Wel is het leuk om te zien hoe iedereen met je mee gaat denken, als je ergens serieus mee bezig bent. Zo speurt een medewerker EZ van de gemeente Amsterdam heel fanatiek voor me naar bedrijfspanden, omdat hij hoort dat ik écht wil. Na een paar maanden ontdek ik zelf een geschikt pand, direct achter de Amsterdamse Albert Cuypmarkt. Er past een keuken in en er is ruimte voor een eetkamer. Zo kan ik straks met catering en koken de huur makkelijk waarmaken.
Maart 2006
Als het zover is, durf ik het huurcontract ineens niet te tekenen. Ik heb geen geld en geen banklening. Mijn man pusht me en uiteindelijk teken ik. Ik denk: linksom of rechtsom, dat geld komt er uiteindelijk. Op een stoeltje in mijn zojuist verworven, ijskoude winkel eet ik een moorkop op. Diezelfde middag pas ik mijn ondernemersplan aan en voor de maandag erop regel ik een gesprek met de bank. ‘Er is grote spoed bij!’, roep ik.
Bij de bank praat ik met een dame die een intake doet. In het weekend heb ik een gelikte presentatiemap in elkaar gedraaid en ik stel me in op een lastig gesprek. Dat blijkt niet nodig. Na vijf minuten overleg komt ze terug met de mededeling dat ik een flexibel krediet krijg, tot 30.000 euro. Met een hoge rente, maar ik ben er blij mee. De bank wil wel zekerheden. Ik moet ons huis in onderpand geven en mijn man moet meetekenen. Zelf moet ik 5.000 euro inbrengen. Het komt trouwens geen moment in me op om een starterskrediet via het UWV te regelen. Ik ben gewoon naar de bank gestapt, zoals iedere starter doet.
April – juni 2006
De huur loopt. In vijf weken tijd wil ik mijn winkel in elkaar zetten. Elke ochtend zit ik om vijf uur ‘s ochtends al internet af te schuimen naar tweedehands spullen: stoelen, gordijnen. Ik blijk een enorme ritselaar te zijn. Aan de zaken die écht belangrijk zijn, zoals een echt goed fornuis, besteed ik wel een smak geld. De kookboeken zijn de grootste investering: bijna een ton. De opening begin juni zal ik nooit vergeten. Jiskefet’s Michiel Romeijn opent de winkel, verkleed als culi-journalist Johannes van Dam. Zelf ben ik helemaal dood van het werken, maar verder zielsgelukkig. Als de eerste klant komt, weet ik nog niet eens hoeveel ik moet vragen voor de huur van de keuken, ik roep maar wat. Het eerste tientje dat ik verdien, bewaar ik.
Juli-december 2006
Als je binnen een jaar na je trajectbeëindiging een bedrijf begint, mag je een jaar je uitkering behouden. Nu was de mijne niet erg hoog meer, maar het scheelt toch. Ik ben ruim binnen die periode gestart. Ik schrijf workshops en houd een heleboel testdiners met aanschuiftafels. Het loopt storm. Vooral de cursussen en de keukenverhuur gaan meteen ontzettend hard. Van de financiën lig ik dus niet wakker. Wél van leidinggeven. Ik vind het soms moeilijk om mensen te motiveren. Zo’n kookboekenwinkel heeft zo’n gezellige, ontspannen uitstraling, maar er moet ook gewoon hard gewerkt worden.
Januari-juni 2007
De winkel voelt als een grote verantwoordelijkheid. Ik kan niet meer ‘s nachts laveloos in de kroeg hangen. Ik probeer mijn medewerkers ook die verantwoordelijkheid bij te brengen. Soms ga ik in de keuken als een Gordon Ramsay tekeer. Het is niet makkelijk om een clubje goeie mensen om je heen te verzamelen. Ik besluit om de workshops en catering op een laag pitje te zetten en een tijdje alleen verhuur te doen. Ik wil me meer op de boekenverkoop richten. Die investering moet ik er toch een keer uithalen.
Juli 2007
Ik doe de winkel drie weken dicht, omdat ik even rust wil. Dan verdien ik maar wat minder. Op tijd inbinden, dat heb ik wel geleerd van mijn overspannen periode.
Augustus 2007
Ik zit in de afrondende fase bij het UWV. Ik moet nu mijn jaarlijkse inkomstenformulier invullen. Ik ben nu bezig met mijn nieuwe plan: filialen beginnen in New York en Dubai. Mensen om me heen zeggen keep on dreaming, maar volgens mij zijn er kansen om dit concept ook elders neer te zetten. Ik heb er zin in om weer alles uit te vissen over zo’n plek, en de bijbehorende valkuilen tegen te komen. Het opzetten van zo’n bedrijf is gewoon verslavend. (AW)
Naar de bank of niet?
Wel Starten vanuit de uitkering is mogelijk met een starterskrediet van het UWV van maximaal € 31.502. Dit krediet bestaat uit een rentedragende lening of borgstelling. Voor een starter in de Bbz-regeling is ook een renteloze lening voor investeringen mogelijk. Vergis u niet: uw ondernemingsplan wordt bij de kredietaanvraag zeer kritisch beoordeeld.
Niet De gang naar de bank is vaak moeilijker. De bank ziet u, door uw uitkeringsverleden, als risicofactor. Dat is overigens onterecht, want van de duurzame starters komt een substantieel deel uit een uitkeringssituatie. Probeer dus vooral duidelijk te maken in welke opzichten u een ondernemend persoon bent.
Wel Sommige provincies experimenteren sinds kort met microkredieten, zodat startende ondernemers met een uitkering makkelijker een krediet kunnen komen. De overheid staat dan borg voor een krediet van een bank of een gemeentelijke kredietbank.
Niet Vermijd een bekende valkuil in uw situatie: denk niet te klein. Banken en kredietbeoordelaars eisen een bepaalde schaal van ondernemen, omdat ze bang zijn dat u anders uw leningen niet kunt terugbetalen.
Losmaken van de instanties
Zoek begeleiding
Begeleiding bij het starten is vaak nuttig, vooral als u nog geen ondernemerservaring hebt. Wanneer u start vanuit de bijstand (het Bbz-traject), zal uw klantmanager u naar een bureau verwijzen. Probeer ook altijd uw eigen voorkeuren in te brengen. Als cliënt van het UWV krijgt u een ‘rugzakje’ met geld (IRO-regeling), dat u kunt besteden bij een startersbegeleider naar keuze. Waak ervoor dat u in zo’n traject ook zelf het tempo erin houdt.
Regel uw uitkering
En dan de keuze: wilt u zo snel mogelijk uit de bureaucratische molen stappen, of toch nog even doorzetten? Als u klant bent van het UWV en u wilt uw uitkering voortzetten, dan beoordeelt uw contactpersoon aan de hand van het ondernemingsplan of uw bedrijf levensvatbaar is, en of er van valt rond te komen. Is dat zo, dan kunt u tijdens uw start maximaal zes maanden uw uitkering houden. Na twee jaar wordt die lening geheel of gedeeltelijk teruggevraagd, afhankelijk van de inkomsten.
Als Bbz-er kunt u tot maximaal drie jaar aanspraak maken op aanvullende inkomensondersteuning, wanneer uw inkomsten onder bijstandsniveau blijven. Dit is een renteloze lening. Als uw inkomen eenmaal bekend is, bepaalt de gemeente wat u moet terugbetalen.
