Als u een dienstverlenend bedrijf bent, zoals de meeste starters, dan zult u weinig problemen tegenkomen. Anders ligt het als u een product bedenkt dat u wilt maken. Stel, u hebt uitgerekend dat u voor de eerste oplevering twintig manjaar nodig hebt en voor 200.000 euro aan materialen en machines. Dan is een standaardkrediet van 10.000 euro van de bank niet voldoende. En reken in ons land ook niet te snel op een ‘VC’ die wel even zal meefinancieren. Maar wat dan wel?
U zult moeten ‘bootstrappen’, dat wil zeggen het bedrijf op gang brengen door gaandeweg, terwijl u aan het werk bent, het bedrijf gefinancierd te krijgen.
1. eigen geld
Het lijkt een open deur, maar een beetje ondernemer steekt eerst al het eigen geld in de onderneming. Niet alleen het spaargeld, maar ook pensioengeld en een extra hypotheek op het huis. Dat helpt u al gauw het eerste jaar door.
2. launching customers
Het duurt even voordat er een ‘af’ product is, maar wellicht kunt u sommige klanten vast bewegen tot betaling vooraf? U kunt ruilkorting geven, of u kunt ze beloven dat hun concurrenten niet binnen een jaar hetzelfde product krijgen. U geeft ze een competitive advantage. Met een beetje goede wil kunt u met deze betalingen weer zes maanden vooruit.
3. bijproducten
Mijn bedrijf maakt software. In het begin leverden we dat echt als softwarepakket, tegenwoordig leveren we het embedded in een apparaat, dat is voor iedereen makkelijker. Ook wij hebben druk gebootstrapt, en in het tweede jaar van ons bestaan hebben we halfproducten geleverd aan een Amerikaans bedrijf die wel in dezelfde markt zitten als wij maar geen directe concurrent zijn. Het ging om hoogwaardige technologie, die echter niet ‘onze kroonjuwelen’ waren, dat wil zeggen niet de essentiële componenten waarmee wij ons onderscheiden in de markt. Omdat het hoogwaardige, unieke technologie was konden we er een zeer aardige prijs voor vragen. Dat hielp ons dus weer zowat een jaar verder.
4. Diensten
Als u een ‘product bedrijf’ hebt, moet u geen diensten leveren, zeker niet als u nog jong en klein bent. Diensten en producten zijn verschillende businessmodellen. Maar in het begin is er een fase dat zowel de markt als uzelf nog heel weinig ervaring heeft met uw type product. Dan moet u veel aandacht aan de klant besteden, en in sommige gevallen veel bij de klant aanwezig zijn. U kunt dat uitbreiden door naast service, ook dienstverlening te leveren die normaal door een ander bedrijf of door de klant zelf geleverd wordt. Voor alleen het geld wilt u dat niet doen, maar voor uw eigen mensen, uw productontwikkelaars, is het erg nuttig om zo in de beginfase bij de klant over de vloer te komen, mee te draaien in een aantal projecten, een goed gevoel voor de praktijk te krijgen en die ervaring vervolgens weer ten goede te laten komen aan het product. Zo komt u weer een half jaartje verder.
5. Opties en aandelen
Toevallig sprak ik laatst onafhankelijk van elkaar twee mensen die ieder een bedrijf hebben dat sterk ondergefinancierd is en waar de mensen niet voor salaris werken maar voor opties en aandelen. Toegegeven, deze mensen zitten niet in Nederland maar in Silicon Valley waar meer mensen dan bij ons rondlopen die financieel onafhankelijk zijn en die dus als programmeur of verkoper voor alleen opties willen werken. Op lange termijn kost dit meer dan salaris betalen, maar op korte termijn helpt het u net de winter door (die in Californië overigens ook zeer aangenaam warm kan zijn).
