VNU trok zich terug
Nadat eind jaren tachtig het communisme in Rusland op zijn retour was, ontstond een vacuüm in het politieke en economische leven. Veel buitenlandse ondernemers en investeerders roken kansen omdat de Russische markt werd geliberaliseerd. Er wonen – hoewel de bevolking krimpt – bijna 140 miljoen zielen. VNU, dat bladen uitgeeft, zag haar kans schoon en stuurde Annemarie van Gaal en Derk Sauer naar Moskou. Het uitgeefconcern trok na een paar jaar de stekker uit het project en droop af. Van Gaal en Sauer gingen door als zelfstandig ondernemer en richtten met zijn tweeën Independent Media op en bouwden een mediabedrijf uit dat kranten en tijdschriften op de markt bracht. Het tweetal verkocht het bedrijf uiteindelijk aan de Finse concurrent van VNU, Sanoma.
Shell is gemangeld
Gedwongen worden je belang terug te brengen, onder het dreigement dat anders het feest niet doorgaat. Het overkwam oliereus Shell in Rusland. Aan de oostkust voert Shell het project Sachalin II uit, samen met een Russische partner. Het project werd gefrustreerd en de Russische overheid. Die dwong Shell een flink deel van het belang in het project te verkopen. Shell bleef echter projectleider en blijft Rusland desondanks een interessante markt vinden. Rusland beschikt over enorme olie- en gasvoorraden en Shell heeft verschillende partnerschappen lopen waardoor het genoodzaakt is ‘pragmatisch’ te handelen.
Ikea werd opgelicht
Het Zweedse meubelbedrijf Ikea zette zijn kenmerkende blauw-gele winkels ook neer in Rusland. Aanvankelijk bleek het een succes en kocht de opkomende Russische middenklasse zich een slag in de rondte. In 2009 kondigde Ikea aan alle investeringen in Rusland op schorten. De reden hiertoe: de kennismaking met de Russische bureaucratie en de bijbehorende corruptie. Ingvar Kamprad, eigenaar van Ikea, gaf in een interview in 2009 te kennen dat hij voor 190 miljoen euro door de Russen is opgelicht. De energiemaatschappij wilde niet tegen de afgesproken prijs leveren waardoor eigen generatoren neergezet moesten worden. Ook werd de opening van vestigingen vertraagd vanwege bureaucratische regels.
BP-topman persona non grata
Ook olieconcern BP ontkwam niet aan problemen in Rusland. Het bedrijf heeft een fiks belang in TNK-BP dat een groot deel van de dagelijkse olieproductie voor zijn rekening neemt en ook van belang is voor een groot deel van de bewezen olievoorraden. Problemen deden zich echter al langer voor en stapelden zich op. In 2008 werd de hoogste man van BP Robert Dudley, nu topman van BP, verbannen uit Rusland na en hoogoplopend conflict tussen BP en de Russische aandeelhouder. Net als Shell wist BP dat het slikken of stikken was en koos het eieren voor zijn geld.
Walmart druipt af
Vrij recent werd bekend dat Walmart, de Amerikaanse supermarkt zijn hoofdkantoor in Rusland sluit. Daarmee komt voorlopig en einde aan het avontuur van de Amerikaanse retailreus in Rusland. De tactiek van Walmart was om een Russische partner te zoeken waarin een meerderheidsbelang verkregen kan worden. Dat dit niet geheel zonder risico kan blijkt uit de vele joint-ventures die op de klippen liepen van met name westerse multinationals. Walmart blijft in Rusland zoeken naar en geschikte partner maar wel zonder hoofdkantoor.
