43.000. Zoveel nieuwe ondernemers noteerde de Kamer van Koophandel in het derde kwartaal van 2017, 6% meer dan in 2016. 22.000. Zoveel ondernemers stopten er in hetzelfde kwartaal met hun bedrijf. De redenen voor het beëindigen van hun ondernemerschap zijn divers, de overeenkomst is dat ze zeer waarschijnlijk te laat zijn gestopt, namelijk als hun bedrijf als hun onderneming al een tijdje onder water staat.
Een bedrijf beginnen is namelijk een stuk makkelijker dan ermee stoppen of het te veranderen. Halverwege toegeven dat je product of dienst toch niet zo succesvol is als jij had gehoopt of gedacht, voelt vaak als mislukken, als falen. En dus steek je je kop in het zand en ga je stug door op de ingeslagen weg, met soms grote gevolgen voor je gezondheid of bankrekening.
Schaam je niet
Wie op tijd ingrijpt, kan vaak een hoop ellende voorkomen, stelt journalist (en voormalig Sprout-eindredacteur) Miloe van Beek. Maar dan moet je wel de signalen serieus noemen, voelen dat het piept, kraakt en schuurt en je niet schamen voor fouten, tegenslagen en mislukkingen.
Van Beek schreef daarom het boek Yes! I screwed up, 13 fouten die je bedrijf beter maken. Geen verhalen over miljoeneninvesteringen, nieuwe vestigingen en succesvolle overnames, “maar echte, openhartige ervaringen van grote en kleine ondernemers”.
Stress vrat me op
Zo vertelt serie-ondernemer en oprichter van de Nederlandse Energie Maatschappij Pieter Schoen over de inschattingsfout bij een van zijn vorige bedrijven: “Careerfever ging failliet en mijn compagnon en ik wisten weer even wat we waard waren.” Hugo de Koning van Young Capital deelt zijn bijna-burn-out. “Ik sliep slecht, voelde mezelf een soort robot, deed alles op de automatische piloot. Ik begon me af te vragen waar ik het allemaal voor deed.”
Bernd Damme en geeft een inkijkje in de gevolgen van het juridische gevecht met de bank waar hij met zijn vorige bedrijf Pelliano in belandde. “Ik had gelukkig nog wat geld op mijn rekening staan, maar mijn compagnon kon de huur niet meer betalen.”
Valentijn Rensing van Youfone vertelt hoe het voelde toen er twee breedgeschouderde mannen in de hal van zijn kantoor stonden. ‘De stress vrat me steeds meer op.’ Ook onder andere Patrick Hurenkamp van Bloomon, Marten Blankensteijn van Blendle en Tim de Kraker van Bardoggy delen in het boek hun hobbels, fouten, tegenslagen en mislukkingen.
De vijf meest opvallende fouten
Uit alle gesprekken met ondernemers destilleerde Van Beek de dertien meest voorkomende fouten. Naast ‘logische’ fouten als te weinig aandacht voor de markt, een zooitje maken van de financiën en ruzie met een medewerker of compagnon, ontdekte ik ook minder bekende fouten.
1. Te weinig bluffen
Dat ondernemers soms te hoog van de toren blazen en dan verwachtingen niet waarmaken, is bekend. Maar andersom komt ook voor, vertelde Richard Straver van Online Betaalplatform. ‘Ik was lang te eerlijk tijdens gesprekken met grote partijen. De tool die ze wilden hebben was er nog niet, maar wij konden die best bouwen. Aan de andere kant van de tafel gingen dan de alarmbellen af: als we nog moesten beginnen met bouwen, was het nooit op tijd af. Organisaties wilden zich om de reden terugtrekken uit een deal. Helemaal niet nodig, wij bouwen in een week waar grote bedrijven zes maanden over doen. Managers hebben een totaal anders DNA dan tech-startups. Ik moest leren een tool die nog niet af was, te presenteren als zo goed als klaar.’
2. Slecht luisteren
Als je hard hebt gewerkt aan je product en zeker denkt te weten dat er een grote behoefte aan is, willen ondernemers wel eens selectief luisteren. Dat zorgt ervoor dat je snel tevreden bent en niet doorvraagt. Zo geloofde serie-ondernemer en startup Bootcamp-coach Marc Wesselink heilig in zijn blokjes bevroren groenten. ‘Ouders waren heel enthousiast over het idee, zo hadden ze altijd verse groenten in kleine porties op voorraad. Tot ze hoorden dat het vier keer zo duur was als een potje Olvarit, toen hadden ze ineens totaal geen interesse meer.’
3. Te veel geld ophalen
Nu er weer voldoende geld in de markt is, lukt het ondernemers makkelijker om (veel) financiering te krijgen voor hun bedrijf. Hartstikke mooi, behalve als je daardoor minder aandacht besteedt aan de wensen van de markt, merkte ondernemer Jan Martijn Broekhof na het faillissement van zijn e-learningplaform. ‘We kregen een ruimte financiering en geloofden daardoor dat we met iets goeds bezig waren. Dat tijdens de maandelijkse salespresentatie keer op keer bleek dat de omzetcijfers op nul stonden, leidde dus niet tot alarmbellen.”
“We hadden genoeg geld en er was minder noodzaak om ons af te vragen of de markt zat te wachten op ons product. Uiteindelijk leidde die houding tot een faillissement.’
4. Een prijs winnen
Tientallen ondernemersprijzen zijn er jaarlijks te winnen. Hartstikke mooi als dat leidt tot publiciteit, aandacht van investeerders en een mooi podium, maar of je er ook geld mee verdient? Investeerder en ondernemer Quintin Schevernels waarschuwt voor het verblindende effect van prijzen.
“Toen ik bij Layar kwam, puilde de prijzenkast uit. Het World Economic Forum had ons gekozen tot global pioneer. Ook al snapten we zelf niet goed wat we eigenlijk aan het doen waren, we moeten er wel mee doorgaan want blijkbaar slaat het aan, was de heersende gedachte. Waarom twijfelen aan wat je doet als je zoveel lof krijgt? Maar prijzen ophalen en interviews geven is geen businessmodel.”
5. Medewerkers aannemen op de inhoud
Het klinkt heel logisch, de sollicitant met de beste papieren krijgt de baan. Maar dat is het juist niet, zegt ondernemer Pieter Bas Leezenberg. “Iedereen kan van alles leren, maar als hij of zij niet goed ligt in het team, zal de onderlinge samenwerking en dus de groei van het bedrijf eronder leiden.”
“Ik heb me meerdere keren laten verblinden door een glanzend CV, terwijl iemand in de praktijk niet mee kon met onze agressieve en ambitieuze doelstellingen. De snelheid van een startup trokken sommige briljante techneuten niet. Nu weet ik dat ik mezelf moet afvragen of ik met een sollicitant een biertje wil drinken in de kroeg. Is het antwoord ja dan past hij of zij bij het team.”
