Hier vind je ze allemaal.
‘Water is iets fantastisch moois’, zei toenmalige kroonprins Willem-Alexander al eind jaren ’90. ‘Je kunt er echt alles mee doen. En bovenal is het een oer-Hollands iets.’ Die boodschap werd opgepikt door bijvoorbeeld Wetsus, een proeftuin voor watertechnologie en WaterCampus Leeuwarden, een groeiversneller voor water-startups.
Bedrijven zoals LG Sonic (algenbestrijding) en Challenger50-winnaar Hydraloop (waterzuivering) laten zien dat je met water en hightech een prima businessmodel kan bouwen. Op impact-gebied gooien ook The Ocean Cleanup en The Great Bubble Barrier hoge ogen. Maar er zijn nog veel meer ondernemers die een succesvolle duik nemen in de waterwereld.
Vijf Nederlandse water-startups:
1. DeWarmte
Met douchen en (vaat)wassen spoelen we per huishouden dagelijks liters warm water naar de afvoer. Zonde, dachten voormalige TU Delft-studenten Auke de Vries (foto l.) en Sander Wapperom (foto r.). Met DeWarmte benutten ze warm water als een kostbare bron van energie. De startup vangt die energie, voordat het water definitief het riool instroomt, af met een warmtewisselaar (HeatCycle). Met die warmte wordt (nieuw) water water opgewarmd voor het verwarmen van een huis, of warm tapwater.
Het systeem kan een gemiddeld huishouden in theorie voor veertig procent van warmte voorzien. Daarmee zou een gezin zo’n 300 tot 400 euro per jaar aan energiekosten kunnen besparen. De Vries en Wapperom sleepten met hun circulaire startup vorig jaar de ASN Bank Wereldprijs in de wacht. De bij Yes!Delft geschoolde ondernemers verkochten tot nu toe 175 systemen à 3500 euro per stuk (inclusief subsidie en installatie).
2. RanMarine
RanMarine is de maker van de WasteShark, een op afstand bestuurbare waterdrone die afval en biomassa opslokt in rivieren, meren en de haven. Met behulp van vijftien ingebouwde sensoren kan de aquatische Roomba ook de temperatuur, diepte en kwaliteit van het water meten. De mechanische haai kan 200 liter aan rommel kwijt, en heeft een uithoudingsvermogen van zes tot acht uur per batterijlading. Het gevaarte is er ook in een autonome uitvoering, die botsingen voorkomt met lichtsensoren (Lidar).
Het bedrijf van geboren Zuid-Afrikaan Richard Hardiman (foto tweede links) maakt momenteel ongeveer 1 miljoen euro omzet met de verkoop van waterdrones (20.000 euro per stuk) aan gemeenten en grote bedrijven. Onder meer Disney en Universal gebruiken de auqadrone in hun Amerikaanse resorts. Het Rotterdamse bedrijf wil in 2022 gas geven in de VS, met Florida als belangrijkste markt. Voor dat soort kustgebieden werkt RanMarine ook aan een oilshark.
3. Acquaint
Het zou zomaar kunnen dat er onder je voeten, in een van de honderden kilometers water- en rioolleidingen in Nederland, een met sensoren volgehangen robot van Acquaint passeert. Het bedrijf combineert die robotinspecties met datawetenschap, en presenteert die kennis in een dashboard aan waterbedrijven en waterschappen. Die zien daardoor in welke staat hun leidingen verkeren en hoe lang ze nog mee kunnen. Dat voorkomt onnodig graafwerk en het vervangen van leidingen die nog een tijdje mee kunnen. Het bedrijf is ook actief in Nieuw-Zeeland, de VS, België en Engeland.
Oprichters Rudy Dijkstra en Siemen van der Heide lanceerden Acquaint om inspectietechnieken uit de olie- en gaswereld naar de watersector te brengen. Met vijf drinkwaterbedrijven en een aantal waterschappen ontwikkelden de ondernemers een pilot-versie. Acquaint levert inmiddels ook een handscanner (foto boven) die van buitenaf kan zien hoe een waterbuis eraan toe is. Het bedrijf (27 werknemers) uit Leeuwarden was vorig jaar een van de vijftig snelst groeiende technologiebedrijven van Nederland.
4. SusPhos
Afvalwater zit vol fosfaat, maar dat wordt nu – als vervuilde slib – verbrand. SusPhos wil die nuttige grondstof terugwinnen en benutten om nieuwe producten zoals kunstmest en vlamvertragers te maken. Het bedrijf van ceo Marissa de Boer (foto boven) oogst sinds vorig jaar fosfaat in een pilotfabriek bij een rioolwaterzuivering in Leeuwarden. Zo moet er een circulaire fosfaatstroom op gang komen, die de afhankelijkheid verkleint van mijnen in landen als China, Marokko en Rusland.
SusPhos ontstond na een promotieonderzoek (Universiteit van Amsterdam) van De Boer en twee collega’s, naar een techniek om fosfaat terug te winnen. ‘Ik besefte toen: ik kan hierover wel wetenschappelijke artikelen blijven schrijven, maar ik kan er ook wat aan doen’, zei De Boer eerder tegen De Ingenieur. Bedrijven in de glastuinbouw en maakindustrie ‘wachten met smart op ons product’. Dankzij een recente investering (van onbekende omvang) kan SusPhos een eerste full scale-fabriek bouwen.
5. Foru Solution
Als olierampen niet te voorkomen zijn, dan kun je de gevolgen maar beter zoveel mogelijk beperken. Foru Solution doet dat met een drijvende installatie die gelekte olie opzuigt. Ook kleinere lekkages, zoals vaak gebeurt bij het tanken van schepen, zorgen ervoor dat er jaarlijks tonnen olie in het water belandt. Foru leverde zijn olieskimmer onder andere aan oliebedrijf Saudi Aramco. De techniek wordt momenteel ook getest in de Waddenzee, waar alle havens worden uitgerust met een oliestofzuiger. Het project van bijna een half miljoen euro wordt grotendeels gefinancierd door het Waddenfonds.
Het concept van Foru (Floating Oil Recovery Unit) werd na de ramp met olietanker Exxon Valdez bedacht door ingenieur Wim Schuur. Het concept leidde een tijdje een sluimerend bestaan, maar krijgt een nieuwe impuls onder eigenaren Bert Smit Sibinga en Koos Tamminga. Naast het leveren van installaties komt de omzet van Foru uit het trainen van bedrijven in de olie- en gasindustrie.
