Van een oude industrie naar een modern startup-ecosysteem. ‘Het Geheim van Brabant’ is een 5-delige podcastserie van MT/Sprout. Hierin hoor je het verhaal over een provincie die zichzelf opnieuw uitvond. Deze productie is tot stand gekomen in samenwerking met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM).
‘Het gaat economisch zó goed, dat we ervoor moeten zorgen dat de voordelen daarvan in de hele stad worden gevoeld. De economie groeit nu al tien jaar twee keer sneller dan het landelijk gemiddelde. In 2022 was dat 6 procent, het jaar ervoor 8 procent. Die ontwikkeling legt overal druk op. En een deel van de bevolking voelt alleen de nadelen, zoals de gestegen huizenprijzen.’
Tienduizenden extra vacatures
Dit zei burgemeester van Eindhoven Jeroen Dijsselbloem onlangs op BNR Nieuwsradio. De economie van Noord-Brabant, en die van de Brainportregio in het bijzonder, dendert maar door en dat zorgt voor nieuwe kwesties die vragen om een oplossing.
Bij ASML werken inmiddels zo’n 40.000 mensen en het bedrijf wil de komende jaren nog eens 18.000 extra vacatures invullen. Al die mensen hebben een dak boven hun hoofd nodig. Op de toch al overspannen woningmarkt in dit deel van Nederland zorgt dat voor nog meer druk.
‘Personeel vinden is voor bijna alle techbedrijven in de regio het grootste probleem’, zegt Job Nijs, directeur van de startup-versneller Braventure. ‘Gelukkig zien we dat studenten van mbo’s, hogescholen en universiteiten hier gemiddeld genomen vaker blijven hangen dan in andere provincies van Nederland. Toch gaan we het daar alleen niet mee redden. Kennismigranten zijn keihard nodig om aan de groeiende behoefte van slimme mensen te kunnen voldoen.’
Een zeldzaam soort mens
Dat blijkt ook wel als je naar het gemiddelde personeelsbestand van scaleups in de regio kijkt. Vaak is dat een mengelmoes van culturen, met engineers, techneuten en marketeers uit de hele wereld.
Bij Salvia BioElectronics is dat niet anders. Het bedrijf ontwikkelt een onderhuids apparaatje dat neurostimulatie toepast als oplossing voor ernstige migraine. ‘Het vinden van gespecialiseerde mensen is de belangrijkste uitdaging voor het succes van ons bedrijf. Wat wij doen is heel specifiek werk. Daarvoor zijn techneuten nodig met ervaring in medische technologie en dat is een zeldzaam soort mens.’
Ook Constantijn van Oranje van Techleap ziet startups en scaleups in Noord-Brabant met het personeelsvraagstuk worstelen. Hij wijst op het belang van goed onderwijs en maatregelen om buitenlands techtalent naar Nederland te lokken. Zo is er bijvoorbeeld al de kennismigrantenregeling, waarbij aanvragen van deze groep hoogopgeleide mensen sneller worden behandeld.
De expatregeling helpt volgens Van Oranje ook mee. Dit fiscale voordeel staat ook wel bekend als de 30 procent-regeling, waarbij ondernemers over maximaal 30 procent van het loon van buitenlandse medewerkers met ‘specifieke deskundigheid’ geen belasting hoeven te betalen.
‘Daarnaast moeten we meer mensen verleiden om in het techdomein te gaan werken. Deze sector wordt nog steeds gedomineerd door witte, middeljarige mannen. Er ligt nog een enorm potentieel bij vrouwen en mensen uit andere bevolkingsgroepen.’
Een beter investeringsklimaat
Wat voor mensen geldt, geldt ook voor kapitaal. Dat blijft voor veel Brabantse techbedrijven een worsteling. Hun branchegenoten uit Duitsland, Groot-Brittannië, Israël en met name de Verenigde Staten halen structureel meer geld op.
Constantijn van Oranje ziet hier een rol weggelegd voor de overheid en wijst op een regeling uit Engeland waar het fiscaal aantrekkelijk is gemaakt om in vroege fase-bedrijven te investeren. Dat zijn startups die vaak al wel een prototype hebben, maar nog geen werkend product voor de markt.
‘Onderschat niet hoeveel geld er nodig is’, benadrukt Job Nijs van Braventure. ‘Zeker voor deeptech-ontwikkelingen zoals fotonica gaat het om honderden miljoenen euro’s.’ Dat is een technologie waarbij lichtsignalen worden gebruikt om informatie door te geven. Fotonische chips zijn tot duizend keer sneller dan reguliere halfgeleiderchips en gebruiken ook nog eens minder energie.
In Nederland is SMART Photonics uit Eindhoven hier al behoorlijk ver mee. Het bedrijf haalde voor de zomer overigens nog 100 miljoen euro aan financiering op.
Lees ook: Zijn fotonische chips het nieuwe goud voor Nederland?
Nijs: ‘Het kan wel tien jaar duren om een concept dat op labschaal werkt productieklaar te krijgen. Tot die tijd ben je als scaleup alleen maar geld aan het uitgeven en komt er nog niks binnen. Bovendien weet je niet of het gaat lukken. Je hebt partijen nodig die jouw bedrijf door die fase heen helpen.’
De miljarden dollars waarmee in Silicon Valley wordt gesmeten, acht hij voor de regio Noord-Brabant vooralsnog niet haalbaar. ‘Maar we hebben hier wel 150 jaar ervaring met innovaties. We kunnen het slimmer doen, met minder geld. Daar ben ik van overtuigd.’
MT/Sprout was partner van het startup-event LEVEL UP 2023, dat op 25 september plaatsvond in samenwerking met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), Braventure, AgriFood Capital, Brainport Development, Midpoint Brabant, REWIN, Bossche Investerings Maatschappij (BIM) en The Gate. De podcastserie ‘Het Geheim van Brabant’ is in aanloop naar het evenement gemaakt op initiatief van MT/Sprout.
Lees ook deze artikelen over Noord-Brabant:
- Het Brainport-recept: hoe Brabant een ecosysteem voor startups bouwde
- Hoe Noord-Brabant een innovatiemotor van Nederland werd
