1. Te vroeg opstaan
Een bedrijfscultuur laat zich niet zomaar vermenigvuldigen over de grens. En al helemaal niet als alle regels in een handboek zijn samengepakt dat qua omvang wel iets weg heeft van de nieuwste thriller van David Baldacci. Dat ontdekt ook het Amerikaanse FedEx. De logistiek ondernemer komt van een koude kermis thuis als het na de Verenigde Staten ook Europa wil gaan veroveren.
Het management denkt de FedEx way of working één op één te kunnen kopiëren naar andere landen, maar verslikt zich in de interculturele verschillen die er zijn. In Spanje komen medewerkers zelfs in opstand als FedEx blijft vasthouden aan de vroege kantooruren. De one-size-fits-all-aanpak faalt hopeloos en als gevolg daarvan moet FedEx een aantal kantoren sluiten.
2. De Arabische middelvinger
Beschouw het als de Arabische middelvinger. In het Midden-Oosten wordt het tonen van je schoenzolen beschouwd als grove belediging. Als het Amerikaanse telecombedrijf Mountain Bell Company in de jaren tachtig een commercial in dit deel van de wereld uitrolt, is die kennis alleen nog niet doorgedrongen op het hoofdkantoor. In het spotje is een directeur te zien die onderuitgezakt op zijn stoel zit, telefoon in de hand en… de schoenen op tafel. Oeps! De bedrijfsleiding moet diep door het stof en biedt haar verontschuldigingen aan.
3. Racistische joint-venture
Knallende champagnekurken bij Gazprom. Het Russische gasbedrijf sluit in 2009 een lucratieve deal met Nigeria voor de aanleg van pijpleidingen door het Afrikaanse land. Met de deal is maar liefst 2,5 miljard dollar gemoeid. Een naam voor de joint-venture hebben de Russen ook al bedacht, want Nigeria en Gazprom maken samen Nigaz. Alleen, die naam wordt ook gebruikt om donkere mensen negatief mee af te schilderen. Het komt het Russische gasbedrijf dan ook op veel kritiek te staan.
4. Lijdt aan diarree
Een merk of productnaam valt niet in elk land even lekker. Zo blundert Ford als het de Pinto wil gaan promoten in Brazilië. Niemand die ze heeft verteld dat deze term daar wordt gelezen als een klein geschapen geslachtsdeel. Iets soortgelijks overkomt ook IKEA in Thailand. Een paar van de typisch Zweedse meubelnamen duiden op ‘seks’ en ‘door naar het derde honk’.
Fastfoodketen KFC veroorzaakt de nodige ophef in China als de slogan ‘Finger licking good’ wordt vertaald als ‘eet je vingers eraf’. Ook Mercedes ontdekt hoe voorzichtig je moet zijn met het Mandarijns. Het model Bensi blijkt de vertaling voor ‘rush to die’ en ook dat valt niet lekker natuurlijk.
Iets dichter bij huis gaat het ook wel eens faliekant mis. Zo lanceert Colgate met Cue een nieuwe tandpasta waarmee het onder meer de Franse markt wil bestormen. Pas later ontdekt de Amerikaanse multinational dat dit ook de naam is voor een pornografisch magazine in Frankrijk. En ‘Turn it loose’ is al jarenlang de kreet van Coors Brewing Company. Als het bedrijf wil uitbreiden en de slogan daarom vertaalt naar het Spaans, blijkt er ineens ‘lijdt aan diarree’ te staan.
5. Dood en rouw
Taalblunders zoals zo-even geschetst, voorkom je niet enkel door de gratis translate-tool van Google te gebruiken. Er bestaat namelijk ook nog zoiets als traditie en de ongeschreven betekenissen die woorden in andere landen soms hebben. Of kleuren bijvoorbeeld. Dat ontdekt Pepsi Cola wanneer het de verkoopautomaten in Zuidoost-Azië verandert van donkerblauw naar lichtblauw. In deze regio de kleur van dood en rouw.
Een Amerikaanse producent van golfballen maakt iets soortgelijks mee als het in Japan gaat verkopen. Het bedrijf doet de balletjes in verpakkingen van vier, zonder te beseffen dat dit getal in het Japans klinkt als ‘dood’. Om die reden zijn producten die per vier worden verpakt dan ook weinig populair in het land van de rijzende zon.
6. Niet één Afrikaan
Een tv-commercial om de verkopen in Afrika een slinger te geven. Het Indiase telecombedrijf Bhartu Airtel doet al goede zaken op het continent met verkopen in zeventien verschillende landen, maar ziet kansen om uit te breiden met een campagne die alle Afrikanen moet aanspreken. Het bedrijf verkijkt zich echter op de enorme diversiteit van het continent.
De Zuid-Afrikaanse acteurs spreken in de meeste andere landen nauwelijks tot de verbeelding. En dat ze ook nog eens gebruik maken van munten terwijl de meeste andere Afrikanen met enkel papiergeld betalen, werkt ook niet echt mee. De campagne loopt uit op een regelrechte flop.
Dit artikel verscheen eerder op in het dossier Internationaal Zakendoen op MT.nl
