Veel organisaties hebben er één en ook daarbuiten zijn er verscheidene te vinden: vrouwennetwerken. Vaak met eenzelfde soort doel: empowerment van vrouwen. Deze netwerken organiseren bijvoorbeeld bijeenkomsten en brengen zo vrouwen met elkaar in contact.
De meerwaarde hiervan lijkt me duidelijk. Echter worden vrouwennetwerken in (veel) mindere mate serieus genomen dan mannen- en gemengde netwerken. Dit gebeurt binnen het bedrijfsleven vooral onder mannen. Niet zelden wordt er lacherig gedaan over gedaan. Wat indirect weer negatieve invloed kan hebben op de mening van vrouwen.
Old boys network
In een eerdere column schreef ik over het old boys network, de prominente netwerken, groepen of besturen die voornamelijk bestaan uit witte mannen van middelbare leeftijd. Je vindt ze terug in de top van grote organisaties. Een zogeheten mannenbolwerk waar één type man oververtegenwoordigd is. Dit zijn netwerken waar vaak zakelijke kansen zich voordoen en worden toebedeeld.
Voor ‘anderen’, waaronder vrouwen, is het lastig om toegang te krijgen tot deze netwerken. Het buitensluiten gebeurt impliciet. Mensen hebben biologisch gezien nu eenmaal een voorkeur om met soortgelijken om te gaan.
Dit terwijl uit onderzoek blijkt hoe groot het belang van een goed netwerk is. Het kennen van de juiste mensen kan een loopbaan versnellen. Met enkel hard werken val je minder snel op en zal carrière maken waarschijnlijk meer tijd kosten.
Beoordelen op masculiene eigenschappen
Ook de manier van beoordelen speelt daarbij mee. Hoe zichtbaar iemand is, heeft in hedendaagse organisaties invloed op hoeveel kansen je krijgt. Dat is een vrij masculien proces; op de voorgrond treden en ruimte innemen wordt beloond. Wie zelfpromotie natuurlijk afgaat, valt op en heeft een grotere kans op succes.
Mannen en vrouwen met feminiene eigenschappen zullen zich ondergewaardeerd voelen. Simpelweg omdat ze dat ook worden. Terwijl organisaties het er tegenwoordig toch over eens lijken te zijn dat juist de combinatie van masculiene en feminiene eigenschappen van toegevoegde waarde is.
Theekransje of roddeluurtje
Omdat vrouwen moeilijk ertussen komen bij het old boys network verenigen ze zich in eigen netwerken. In de wandelgangen is dit – in masculiene bedrijfsomgevingen – een bron van flauwe grappen. Het wordt een theekransje genoemd. Of nog erger: het roddeluurtje.
Ook komt het voor dat mannen zich door vrouwennetwerken benadeeld voelen: ‘Krijgen wij dan ook een mannen-evenement? Wat doen we op Internationale Mannendag?’
Door de hoeveelheid aandacht in de media, op evenementen en dergelijke, zijn sommige mensen het onderwerp zat. Dat er veel over wordt gesproken betekent alleen niet dat het systeem daadwerkelijk veranderd en verbeterd is. De emancipatie van vrouwen verloopt een stuk trager dan de aandacht voor het onderwerp suggereert. Initiatieven waar krachten worden gebundeld blijven dus van groot belang.
Het belang van vrouwennetwerken
Dan helpt het niet als er lacherig wordt gedaan over vrouwenbijeenkomsten en -netwerken. Dit houdt sommige vrouwen tegen zich erbij aan te sluiten, terwijl ze dit diep van binnen misschien wel zouden willen. Veel mensen – en dus ook vrouwen – zijn gevoelig voor de mening van anderen. Als mannen denigrerende opmerkingen maken over een vrouwenbijeenkomst zijn er bijna altijd vrouwen die op dat moment mee lachen. Om maar niet gezien te worden als een zeur, laat staan een feminist.
Dat vind ik zonde. Dergelijke netwerken zijn van grote waarde, omdat ze bijvoorbeeld het delen van ervaringen mogelijk maken. Dit leidt tot een gevoel van ‘wij’ in plaats van ‘ik’, het gevoel er niet alleen voor te staan.
Onderzoek wijst uit dat personen die onderdeel zijn van een minderheidsgroep, zoals vrouwen in bepaalde werkvelden, gevoelsmatig pas dicht bij zichzelf (hun eigen persoonlijkheid, de meer feminiene waarden die zij bij zich dragen) kunnen blijven zodra minimaal drie op de tien werknemers vrouw is.
Zolang het aantal vrouwen binnen organisaties, teams en besturen nog niet die verhouding aantikt, is het goed om deze steun elders te zoeken. Zoals bij bijeenkomsten en netwerken gericht op vrouwen.
Waardevolle bron van informatie
Bovenal bieden deze netwerken ook kansen voor organisaties. Als organisaties vrouwen willen aantrekken en behouden, is het vrouwennetwerk (of het nu intern of extern is) de plek waar veel informatie te winnen valt.
Wat daar besproken wordt, kan waardevol advies zijn. Waar lopen vrouwen tegenaan? Wat hebben zij nodig binnen een organisatie? Mits je hier als organisatie zorgvuldig mee omgaat, staan veel vrouwen die betrokken zijn bij deze initiatieven open om hun ervaring te delen.
Ik ben van mening dat daadwerkelijke verandering plaatsvindt zodra vrouwen en mannen de weg naar elkaar (terug) vinden. Maar niet elke organisatie is zover. Tot die tijd blijven vrouwennetwerken een waardevolle zijstroom. Zodat vrouwen van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen steunen in de strijd naar meer gelijkheid.
Ik roep dan ook op om vrouwennetwerken serieus te nemen, evenals andere netwerken, want de hedendaagse ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is niet om te lachen.
Lees meer columns van Roos van Dalen:
- Het is cruciaal dat ook mannen opkomen voor de rechten van vrouwen
- Voor elke vrouw die opklimt in een bedrijf verlaten er twee de organisatie
- Nederland is een parttimeparadijs met een taboe op voltijds werken
