Hoe is Alibaba opgericht?
Het bedrijf is in 1998 opgericht als Alibaba.com. Hoewel er officiëel 17 personen bij de oprichting betrokken waren, geldt Jack Ma toch als het gezicht en de drijvende kracht achter het bedrijf. Sterker nog: de miljardair gaat door het leven als de Steve Jobs van China. De flamboyante leraar Engels uit Hangzhou, China, die e-commerceondernemer werd, zegt in San Francisco op het idee voor de naam Alibaba.com te zijn gekomen. Hij zat in zo’n typische diner en vroeg de serveerster: wat betekent Alibaba? Alibaba bleek een naam uit een Arabisch sprookje met een universele aantrekkingskracht. In 1998 begon hij met Alibaba.com als de eerste b2b-marktplaats in China. Met een investering van onder meer de Amerikaane bank Goldman Sachs kon Ma aan de uitbouw van het internetbedrijf beginnen. Alibaba.com, inmiddels de grootste in zijn soort in de wereld, was in 2001 al winstgevend, drie jaar na oprichting.
Taobao, Alipay, Tmall
Ma wist steeds op het juiste moment nieuwe marktsegmenten op te zoeken. Taobao, in 2003 opgericht als Chinese variant op eBay en Marktplaats.nl, is inmiddels de tweede pilaar in het concern. Na die c2c-marktplaats ging Ma verder in de online betalingen, met Alipay. In 2004 is dat gestart, en inmiddels heeft het het Amerikaanse PayPal in omvang al ingehaald. Ook op andere terreinen is internetmachine op stoom aan het raken. In 2008 werd Tmall opgericht, een b2c e-commercesite à la Amazon. Hiervan wordt verwacht dat het in 2015 groter zal zijn dan Amazon.com. Inmiddels zit Alibaba Group met andere dochters flink in de snel groeiende cloudopslag en mobiele betalingen.
Wat maakt het businessmodel zo succesvol?
Als je in een ‘hete’ markt in een nog ‘hetere’ hoek van de wereld zit en daar ook nog eens het voordeel van een first mover hebt, zit je geramd. Dat is precies het verhaal Alibaba. Door steeds als eerste in te spelen op nieuwe e-commerceontwikkelingen weet het een dominante positie te claimen. Maar de originele sleutel tot het succes is en blijft Alibaba.com. Hiermee positioneerde Ma zich van begin af aan als de perfecte online schakel tussen Chinese ondernemers en bedrijven buiten China. Alibaba investeerde zowel in een goede Engelstalige seo-positie, zodat alle bedrijven buiten China de naam leerden kennen en goed konden vinden op Google. Tegelijk pronkte Ma met zijn ‘internationale outlet’ naar de vele kleine tot middelgrote ondernemers in zijn land die natuurlijk graag zaken wilden doen met afnemers in het buitenland. Hij introduceerde een abonnementsmodel, waarbij bedrijven betalen voor een ‘standje’ op zijn site. Zijn zogeheten Gouden Leveranciers bood hij allerlei extra’s om hun kansen op handel te vergroten. In 2007 bracht hij Alibaba.com naar de beurs van Hongkong. Hij haalde er 1,5 miljard dollar mee op. Best een slimme zet. Toen de export inzakte als gevolg van de wereldwijde recessie in 2009, had het bedrijf genoeg cash om te blijven innoveren.
Hoe staat het er nu voor?
Deze week bevestigde de geruchten die al langer in de markt hangen. Dit jaar nog wil het bedrijf naar de beurs in New York en wil daar 15 miljard dollar ophalen. Daarmee zou het de grootste beursgang na Facebook zijn, dat 16 miljard ophaalde. Het is hard opweg om Walmart van de troon te stoten als grootste retailer in de wereld. De totale omzet bedroeg 1,78 miljard dollar in het derde kwartaal van vorig jaar. Dat leverde 790 mlijoen onder de streep op. Daarmee lijkt het een flink maatje kleiner dan bijvoorbeeld Amazon, met zijn 17,1 miljard dollar aan omzet in hetzelfde kwartaal. Let wel: Alibaba verdient zijn geld in yuan, die natuurlijk minder waard is dan de dollar. Marktkenners gaan ervanuit dat de nieuwe ceo, Jonathan Lu Zhaoxi, die al meer dan tien jaar voor het bedrijf werkt en onder meer Taobao geleid heeft, de drijvende kracht is achter de beursgang. Hij heeft het nodige voorbereidende werk gedaan. Zo is vorig jaar Yahoo uitgekocht. Ma was in 2005 een strategische samenwerking met het Amerikaanse bedrijf aangegaan, heeft lang getwijfeld of hij Yahoo maar niet helemaal zou overnemen, maar sloot uiteindelijk een deal voor de terugkoop van Yahoo’s belang van veertig procent. Ook is dochter Alibaba.com recent van de beurs gehaald in Hongkong. Dit maakt de weg vrij voor een beursgang van de hele groep. De waarde van de groep wordt nu na de beursgang op 150 miljard dollar geschat. Of de Chinezen in beurswaarde daadwerkelijk alle grote Amerikaanse e-commercepartijen kunnen verslaan als online conglomeraat, wordt dus nog spannend.
Is Jack Ma de nieuwe Steve Jobs?
Niemand is de nieuwe Steve Jobs natuurlijk, maar als je zoekt naar een ondernemer met een perfecte neus voor marketing en innovatie in businesmodellen die als voorbeeld voor velen kan dienen, boft China met Jack Ma. Wall Street Journal trok de vergelijking vorig jaar nog. Binnen Alibaba heeft de 48-jarige Ma, net als Steve Jobs in zijn tijd, gezorgd voor een dominante leiderschapscultuur. Zijn jaarlijkse AliFest heeft veel weg van Jobs Apple-feestjes annex bedevaarten. Bill Clinton, Kobe Bryant en Arnie Schwarzenegger waren daarbij zijn gasten. En hij is ook niet vies van wat bravoure: ‘Als de banken niet willen veranderen, zorgen wij wel dat ze moeten veranderen’, zei Ma, die met zijn online en mobiele betaalplatformen al een grote bedreiging vormt voor de logge sector.
