Begin jaren tachtig was Silicon Valley nog ver verwijderd van wat het vandaag is; de meest in het oog springende innovatiehub van techbedrijven ter wereld. Al stond de techsector zoals we die vandaag kennen nog in de kinderschoenen, toch bleek de regio al aantrekkelijk voor bedrijven in de technologiesector. Silicon Valley heeft een achtergrond in onder meer oude radio- en militaire technologie en de vooruitstrevende Stanford University is er gevestigd.
Sinds: 1983
Hoofdkantoor: Sants Clara
Vestigingen in: vier landen
Oprichters: Roger Smith, Bill Biggerstaff, Robert Medearis
Aantal medewerkers: 2311 (2016)
Belangrijke cliënten: Uber, Airbnb, Pinterest.
Leningen op de balans: 20 miljard dollar
De techbedrijven van die tijd konden maar moeilijk aan groeigeld komen. Banken vonden hun technieken al snel te complex en de bedrijfsmodellen bleken riskant; wat als het niets zou worden met al die techniek? Ook wisten de techbedrijven maar matig durfinvesteerders te bereiken.
Niet alle bankiers negeerden de techstartups van de jaren tachtig. Het waren Roger Smith en Bill Biggerstaff van de Amerikaanse bank Wells Fargo die inzagen dat er een financieringsprobleem was voor wat we nu seed-startups zouden noemen.
Tijdens een avondje poker met de bevriende Stanford-professor Robert Medearis kwamen de drie op het wilde idee om zelf een bank te beginnen. “[De techbedrijven] bloeiden op zoals zoveel wilde bloemen daar indertijd, alleen waren ze niet of nauwelijks gefinancierd”, zei Medearis eens.
Silicon Valley Bank
De Silicon Valley Bank zag in 1983 het licht. De commerciële bank begon kapitaal te lenen aan startups. Ook kwam er een divisie op voor investeringspartijen, zodat zij beter verbonden zouden raken met techstartups.
De oprichting voltrok zich op spectaculaire wijze; de ondernemers hadden honderd founders opgegeven. Dit waren in feite gewoon de investeerders achter de bank, die Biggerstaff en collega’s via hun uitgebreide netwerk hadden gevonden.
Door ze allemaal te presenteren als founder, genereerde de nichebank meteen aandacht. Bovendien konden de ondernemers hun investeerders meteen voorzien van enige promotie, waardoor ze dichterbij hun doel kwamen om venture capitalists te ontdoen van hun sluier van onbekendheid.
Agressief groeibeleid
Smith werd de eerste ceo van de Silicon Valley Bank. De goed bekend staande Smith had jaren bij traditionele banken gewerkt. Nog meer dan zijn businesspartners had hij een groot netwerk opgebouwd in de regio. Zo kende hij vrijwel alle venture capitalists in de buurt.
Smith zette bij Silicon Valley Bank in op wat door velen werd omschreven als een agressief groeibeleid. “We hadden dag en nacht contact met opstartende of grotere bedrijven waarmee we werkten”, zei toenmalig vice-chairman Harry Kellog eens. Het beleid werkte: steeds meer klanten kwamen binnen de bank werd al snel winstgevend.
Om zoveel mogelijk te kunnen investeren was er een zo groot mogelijke hoeveelheid kapitaal nodig. Smith verwachtte daarom een actieve houding van zijn medewerkers. Zo moesten ze altijd het juiste papierwerk bij zich hebben om bankrekeningen te openen, mocht een potentiële klant dat willen.
Zakenmannen
We vonden het een compliment als mensen zeiden: jullie lijken niet op bankiers
Als te veel bankmedewerkers op kantoor zaten, kon Smith wel eens boos worden. Hij verwachtte dat zijn medewerkers als ware zakenmannen in het veld rondliepen, op zoek naar kapitaal, startups en businesskansen. “We zeiden graag van onszelf dat we zakenmannen waren die toevalligerwijs in de bankensector terecht waren gekomen”, zei Smith er eens over. “Een van de grootste complimenten die we kregen was dat mensen zeiden: jullie lijken niet op bankiers.”
Het bleef trouwens niet bij een zogenaamde ‘actieve houding’ van medewerkers. Omdat de Silicon Valley Bank het opnam tegen de traditionele banken – zij het als niche-speler – moesten medewerkers er twee keer zo hard werken als reguliere bankiers.
Tot op de dag van vandaag is deze harde werkmentaliteit terug te zien in de resultaten van de bank. Iedere medewerker zou in 2014 namelijk 130.000 dollar hebben opgeleverd. Ter vergelijking: het veel grotere Citibank bleef steken op 30.000 dollar.
Riskante leningen
Bij de Silicon Valley Bank bent je ‘cliënt’, niet ‘klant’
Toch moesten ze ook bij de Silicon Valley Bank toegeven: lenen aan beginnende techbedrijven is riskant. De bedrijven zijn disruptief, maar kunnen op zichzelf ook weer snel door nieuwe techbedrijven uit de markt worden geprijsd.
Om dit risico te pareren, zocht de Silicon Valley Bank vanaf het begin vooral naar startups die al zaken hadden gedaan met een grote, betrouwbare corporate. Daarnaast besloten ze gebruik te maken van hun achterban van gedegen ondernemers en Stanford-onderzoekers om de businessmodellen van startups onder de loep te nemen.
Was je echter eenmaal cliënt – van het woord ‘klant’ hielden ze niet – dan probeerde het team van Smith je zo goed mogelijk te helpen – het was immers ook in hun eigen belang dat je succes zou krijgen. Klein voorbeeldje van de neurotische perfectiedrang van Smith: het was het beleid dat telefoons altijd opgenomen dienden te worden, wie er ook aanwezig was en van wie deze telefoon ook was.
30.000 bedrijven
De bank opereert steeds internationaler
De Silicon Valley Bank financierde in de loop der jaren ruim 30.000 bedrijven. Terwijl de bank bekend is geworden om zijn startupbeleid, wordt ruim negentig procent van het aantal financieringen verschaft aan opschalende bedrijven. Zoals ook het Nederlandse Pharming, aan wie het eerder deze maand een (her)financiering van 100 miljoen dollar verstrekte. De bank hielp bekende Silicon Valley-namen als Uber, Airbnb en Pinterest naar de top, maar werd er zelf ook beter door; het heeft inmiddels 33 vestigingen.
Niet alleen in de Verenigde Staten, want net als het internationale succes van Uber en Airbnb is ook de bank zich gaan richten op de wereld. Voorlopig hoedt de Silicon Valley Bank het bij kantoren in Groot-Brittannië, Israël en de opkomende economie China. De bank leent inmiddels een kleine tien procent van zijn kapitaal aan partijen in andere landen en krijgt een kleine twintig procent van zijn kapitaal van buitenlandse partijen.
Als de Silicon Valley Bank met een bedrijf in zee gaat, vraagt de bank de startup doorgaans om kleine aandelenbelangen te overhandigen in ruil voor gunstigere financiële voorwaarden. Hiermee slaat de bank twee vliegen in één klap; het elimineert de financiële risico’s voor de startup, en de aandelenbewijzen kunnen de bank grote winsten opleveren als zo’n bedrijf groot wordt. De bank heeft lang niet altijd succes met zijn startups; velen vallen op den duur af. Als het echter wel goed gaat met zo’n bedrijf, kan het hard gaan. We hebben het over Silicon Valley.
Grotere nichespeler
In 2016 had de Silicon Valley Bank bijna 45 miljard dollar aan activa. De bank is hiermee een grotere nichespeler geworden, de 45e bank van de Verenigde Staten om precies te zijn. De bank is hierdoor interessanter geworden voor bedrijven die de beginfase voorbij zijn. Ruilden zij de Silicon Valley Bank in het verleden nog om voor een grotere bank als zij groeiden, tegenwoordig blijven ze langer aan boord.
Voor de bank is dit handig, want deze kan hierdoor meer inkomsten genereren uit grotere leningen. De Silicon Valley Bank is in de loop der jaren dan ook een steeds breder visnet gaan gebruiken. Het opereert momenteel in een breed palet aan techsectoren, zoals internet, hardware en gezondheid, maar sinds 1994 bijvoorbeeld ook in, jawel, premium wijnen. Ook techinvesteerders moeten drinken, zullen we maar zeggen.
Businessmodel
Is de bank wel bestand tegen een volgende financiële crisis?
Toch zijn er ook vraagtekens te zetten bij het businessmodel van de Silicon Valley Bank. Vanwege de relatief hoge volatiliteit van menig opstartend techbedrijf en de cyclische cultuur van de industrie, vroeg de lokale krant LA Times zich in 2015 af of de Silicon Valley Bank wel voldoende bestand zou zijn tegen een volgende financiële crisis. Na de internetbubbel en de bankencrisis van 2008 zag de bank de waarde van zijn aandelenpakket met meer dan 70 procent dalen.
Misschien kan het de startupbank helpen dat deze nauwelijks in vastgoed zit; de sector waar de afgelopen crisis in begon. Het Amerikaanse zakenmagazine Fortune ziet dit dan ook als de reden dat de Silicon Valley Bank na de crisis zijn leningenportfolio gewoon wist uit te breiden.
Hoe het ook zij, de Silicon Valley Bank heeft zich in een 34 jaar bewezen als innovatieve speler in de bankenwereld. Als bank die ooit zelf als disruptor begon, en op zijn beurt vele disruptors naar de top heeft geholpen. Zouden Smith, Biggerstaff en Medearis dit tijdens hun potje pokeren begin jaren tachtig hebben durven voorspellen?
