Het is wat je noemt een wonder van techniek: een gadget ter grootte van een telefoontje uit de tijd dat die nog oerdom waren, glanzend zwart, met een rond kleurenschermpje. Uit het keurige doosje start hij meteen op, en daarna is het een kwestie van twee talen selecteren waarin Travis the Translator bij moet assisteren. Van het Engels naar het Chinees en vice versa, van het Nederlands naar het Bahasa Indonesia of, dichter bij huis, naar het Frans, keuze is er volop.
Vloeiend Chinees
Vervolgens is het tikken op de in te spreken taal, een zin inspreken in het zwarte gadget – dat hoeft niet met al te grote nadruk – en na een paar seconden rolt de vertaling eruit. In vloeiend Frans, Engels, Bahasa en – dit laatste nemen we maar aan – Chinees. Travis heeft lokaal al een behoorlijke woordenschat, maar is op zijn best als hij via wifi of zijn 3G-chip online zijn vertaalmachines aan het werk kan zetten. En dat werkt, verbluffend goed zelfs. Simultaan is anders, maar het kost geen moeite je voor te stellen dat dat over een paar jaar voor elkaar is.
Indiegogo
Knap werk van Lennart van der Ziel, Nick Yap en Brend Kouwenhoven, die de Travis na een succesvolle crowdfunding op Indiegogo snel op de markt hebben gekregen. Dit voorjaar scoorden ze al 650K aan pre-orders maar de meter tikt gewoon door, tot inmiddels 1,2 miljoen dollar. Nu is een bak geld mooi, maar er zijn er genoeg hardwarestartups die de tanden stuk bijten op het marktklaar krijgen van hun concept. Dan helpt het als je, zoals Travis, een doorgewinterde hardwareontwikkelaar in huis hebt zoals Yap, die bijna letterlijk thuis is in China en met name techwalhalla Shenzhen. Het bewijs: de Travis wordt sinds september uitgeleverd, slechts twee maanden na de oorspronkelijke deadline.
Verkoopmodel
“We versturen op dit moment de eerste 9000 exemplaren naar onze backers”, zegt Kouwenhoven met een blik op zijn spreadsheet met salesinformatie. De vroege vogels hadden de vertaalassistent in huis voor 149 dollar, maar de retailprijs zal geleidelijk oplopen naar de 199 dollar. “We hebben nu dus het geloof en vertrouwen dat al die mensen hadden in onze belofte waar kunnen maken. De volgende stap is dat we de technologie verder doorontwikkelen voor verschillende soorten gebruik. Ook zijn we op zoek gegaan naar het juiste verkoopmodel.” Travis heeft een batch van 25.000 stuks klaar voor distributiepartijen met interesse in de levering in diverse Aziatische landen. “De vraag bleek daar meteen erg groot: zodra je in Azië de landsgrenzen over gaat, spreek je helemaal niks meer, dat is heel anders dan hier in het Westen. De lokale distributie laten we graag aan partners over, zo worden we in feite een handelsbedrijf in ons eigen product.”
Google Translate
Even heel eerlijk: als we de Travis zoals hij nu is moeten afrekenen als consumentengadget haalt hij geen voldoende. Het instellen van de wifiverbinding is een heel gepriegel door de knoppen, die zowel aanraakgevoelig als drukgevoelig zijn, en het piepkleine schermpje helpt ook niet. Bij elke zin moeten de gesprekspartners op hun eigen taal drukken om in te spreken, en van het telkens wachten slaat de conversatie een beetje dood. De app Google Translate op je smartphone werkt handiger: hij herkent welke taal wordt gesproken, is overzichtelijker en net zo connected als de telefoon zelf. En dat alles voor nul euro. Oké: nul euro plus god weet wat Google opslaat van je conversaties en wat het ermee doet.
Professionele markt
Kouwenhoven is de feedback op zijn hagelnieuwe hardware duidelijk gewend. Allereerst: er is bewezen vraag naar een single purpose vertaalapparaat, van gebruikers die hun telefoon niet willen gebruiken als vertaler. Bovendien is de hardware maar de helft van het Travisverhaal. “Dit is een bèta-apparaat waarmee we laten zien wat er mogelijk is. Het gaat om wat erachter zit: onze technologie, we noemen het een operating system, combineert verschillende taalengines, ook die van Google, met een zelflerend platform dat uiteindelijk vooral voor professionele gebruikers beter bruikbaar is dan Google zelf.”
Privacy als sales argument
En hier komt het nadeel van een datagigant als Google aan de orde. Een dokter zal niet via Google willen vertalen omwille van de privacy van zijn patiënten. En wat te denken van de NSA en andere stiekeme clubs, die bij Amerikaanse cloudpartijen kunnen meeluisteren? “Daar hebben bedrijven geen trek in. We gaan de nieuwse privacywetgeving die volgend jaar van kracht wordt dan ook gebruiken als sales argument. Doordat wij negen verschillende vertaalengines gebruiken, heeft onze klant straks keuze. Bovendien is bij Google alles van Google, ook de stappen uit het vertaalproces die andere partijen beter kunnen. ‘Kleinere’ talen die voor de grote jongens niet interessant zijn, worden bij ons straks vloeiender en natuurlijker omgezet in spraak.”
Harware ten dienste van platform
De hardware staat in de strategie van Travis ten dienste van het vertaalplatform. In de spreekkamer van doktoren zou een medisch-witte console op zijn plek zijn, op kantoren van pakweg immigratiediensten een zwart tafelmodel. “De hardware is de interface met de gebruiker, die kunnen we eenvoudig aanpassen aan het soort gebruik. We hebben al aanvragen uit de hoek van het leger, het gevangeniswezen, de politie en heel veel artsen. We zullen voor de ontwikkeling partners zoeken die thuis zijn in dergelijke markten.”
Skype en de rest
Travis kan Google hebben, is de boodschap. Ook al lanceerde dat onlangs een koptelefoon die met één druk op de knop vertaalt wat er tegen de drager wordt gezegd. “Dat is eenrichtingsverkeer. Maar natuurlijk zien we ook dat Microsoft met Skype vertaaltechnologie inzet in zijn professionele vergaderproducten. Er zijn het afgelopen jaar enorm veel ontwikkelingen geweest rondom ons domein. De technologie bevindt zich na decennia in een fase waarin hij echt doorbreekt, en als giganten zich manifesteren zorgt dat alleen maar voor meer aandacht,. Dat brengt alles naar een niveau waarop het interessant is om het te gebruiken.”
