Deze aflevering bespreekt:
Waarom schurken pech hebben en helden geluk – Jurriën Hamer
Wie rijk is, heeft al snel de neiging te denken dat zijn succes volledig te danken is aan zijn eigen handelen. En die arme sloeber? Die heeft het gewoon niet zo goed aangepakt. Dat is, in een wat gesimplificeerde versie, wat het concept van ‘de vrije wil’ met ons denken doet. Het is de basis van ons denken over de markt, het onderwijs en onze rechtspraak.
Wetenschappelijk gezien is de vrije wil echter een illusie. Kijken we naar economisch succes, dan blijken afkomst, genetische aanleg en domweg geluk vaak doorslaggevend. De invloed die je als mens hebt is maar beperkt, stelt filosoof Hamer. En toch, ondanks het feit dat we weten dat de vrije wil een achterhaald concept is, blijven we maar doen alsof hij wel bestaat. Volgens Hamer is dat onwrikbare geloof in de vrije wil de oorzaak van veel ellende. Beter kunnen we ons wat bescheidener opstellen.
Voor wie? Voor iedereen die graag over dingen nadenkt, maar die de rillingen over de rug lopen bij de gedachte aan het lezen van Spinoza of een Nietzsche.
Wanneer? Dit heb je in een avondje uit.
Zo hadden we het niet bedoeld – Jesse Frederik
“We denken veel te weinig na over wat beleid in de praktijk doet”, stelt Jesse Frederik in een interview met de Business Books Podcast over zijn boek over de toeslagenaffaire. Politici in de Den Haag zijn vooral heel veel met beeldvorming bezig en te weinig met het maken van degelijke wetten. De toeslagenaffaire is daar het meest pregnante voorbeeld van. De oorzaak van de hele kwestie ligt in 2013. Destijds vielen politici over elkaar heen om fraude met uitkeringen door Bulgaren zo hard mogelijk aan te pakken. En zo geschiedde. De regels rond toeslagen en uitkeringen werden zo streng dat ieder foutje – ook al was er geen opzet in het spel – zwaar bestraft werd. Wie fout zat, betaalde alles terug. Dat er duizenden mensen daardoor in de problemen kwamen, dat was jarenlang niet belangrijk. Alarmsignalen vanuit de Belastingdienst – die nu stelselmatig de zwarte piet krijgt toegespeeld – werden genegeerd. Was er wel geluisterd, stelt Frederik, dan was met een kleine wetsaanpassing heel veel ellende voorkomen. Maar ja, met een kleine wetswijzigingen, kom je niet aan tafel bij Eva Jinek. Lees en huiver.
Voor wie: Verplichte kost voor iedereen in de publieke sector.
Wanneer: In het zonnetje op het balkon of in de tuin. Voorkomt dat je al te boos en cynisch wordt.
Storing – Oliver Sibony
We zijn overgevoelig voor verhalen. Stel de verkopen vallen dit jaar tegen. Jij bent directeur en loopt de Salesmanager op de gang tegen het lijf en stelt een paar vragen. Hij heeft meteen een heel verhaal klaar. De concurrent heeft een superieur product, Covid-19 sloeg keihard toe en de website heeft er lang uitgelegen. En hoewel je weet dat je salesmanager misschien overdrijft, toch zet zijn verhaal zich vast in je brein. Je gaat wel op zoek naar nuanceringen en data, maar zijn verhaal blijft het uitgangspunt. Wat volgt is vaak een ongefundeerde strategische beslissing met als grondslag het gesprek van die salesmanager op de gang.
Vergeet je niet te abonneren op de Business Books Podcast van MT/Sprout via je favoriete podcast-app waaronder Spotify, Apple Podcasts en Soundcloud. Zo mis je geen enkele aflevering.Het boek van oud McKinseyaan en hoogleraar strategie Oliver Sibony staat vol met verhalen over verhalen die een eigen leven gaan leiden. Hij legt, vaak aan de hand van de theorieën van Nobelprijswinnaar en vriend Daniel Kahneman uit waarom wij zo graag in sprookjes geloven, maar ook hoe je dat kunt voorkomen. Hoe? Zorg dat ook strategische beslissingen gebaseerd worden op basis van een vast proces in plaats van louter op Fingerspitzengefühl. Dan voorkom je een hoop ellende. Iets dat overigens veel beter tot uitdrukking komt in de Engelse titel van het boek, You’re about to make a terrible mistake, dan in de slecht gekozen Nederlandse titel ‘Storing’.
Voor wie? Iedereen die strategische beslissingen moet maken.
Wanneer lezen? Op zondagavond, voordat de werkweek begint.
Edison – Edmund Morris
Edison bracht ons de gloeilamp, de voorloper van de platenspeler en betonnen meubilair. Iedereen kent zijn naam en we weten vaak wel een of twee dingen te benoemen die hij uitvond, maar wie was deze man die 1093 patenten op zijn naam heeft staan en als ondernemer aan de wieg stond van General Electric? Morris duikt diep, het boek telt meer dan 800 pagina’s, in het leven van deze kleurrijke figuur die vaak de nachten doorbracht op de werkbank in zijn laboratorium. Morris schuwt ook de zwarte randjes niet: hij was een strenge en vaak gierige werkgever en dito vader. Maar wat vooral blijft hangen is het beeld van iemand die veel verder durfde te kijken dan alle anderen. Edison was de Elon Musk van zijn tijd. Een beetje zonderling misschien, tegendraads, maar boven alles briljant.
Voor wie? Liefhebbers van (bedrijfs)geschiedenis.
Wanneer lezen? Als je echt een keer tijd overhebt. Hier ben je wel even mee bezig.
