Een van de grootste fouten die we maken als we onszelf iets voornemen, is dat we vergeten dat het bereiken van een doel tijd kost. Tijd die we op dit moment waarschijnlijk aan andere zaken besteden. Voordat je een doel stelt – zeker op het werk – is het handig om je eerst de vraag te stellen of dit wel iets is dat je koste wat kost wil bereiken. Bedenk je ook of jij wel de aangewezen persoon bent om het te doen. Is het antwoord op die vragen toch ‘ja’, en je hebt ook bedacht welke activiteiten zullen moeten wijken, dan is het tijd om te kijken naar de weg er naartoe.
Een yoghurtwinkel in Amerika deed een keer mee aan een psychologisch experiment van onderzoekers van Stanford University. Klanten kregen een spaarkaart waarmee ze een gratis beker yoghurt konden verdienen. De regels waren vrij eenvoudig, wie zes keer iets kocht, die kreeg een beloning. Met één voorbehoud, niet voor alle klanten golden exact dezelfde regels. De ene groep kreeg zijn extra yoghurt na zes willekeurige aankopen, de andere groep kreeg de beloning alleen als ze zes verschillende smaken in een bepaalde volgorde hadden gekocht. Dus bijvoorbeeld eerst aardbeien, dan vanille, vervolgens sinaasappel enzovoort.
Niet geheel onverwacht deden veel meer klanten die de eerste optie kregen aangeboden mee aan de spaaractie, wel tweeënhalf keer zo veel. De klanten die aan de spaaractie meededen volgens de tweede variant, een fors lager aantal, maakten daarentegen de spaaractie wel veel vaker af.
Mijlpalen
Wat bovenstaand onderzoek ons leert over het stellen van doelen, is dat hoe concreter de mijlpalen onderweg naar onze eindbestemming, hoe groter de kans dat we die ook bereiken. De eerste optie waarbij je vrije keus hebt lijkt gemakkelijker en daardoor aantrekkelijker, maar is dat juist niet. Het probleem is dat de eerste route een paar keer een beslissing vergt. Niet alleen of je vandaag een bak yoghurt wilt, je kan ook naar de bakker voor een croissant, maar je staat elke keer weer voor de keuze welke smaak je moet nemen. Elke keer dat we keuzes moeten maken, is er een kans dat we afhaken.
Wie zich bepaalde doelen stelt, die kan dat dus het beste doen door een strak schema op te stellen met allerlei subdoelen die je op specifieke momenten wilt bereiken. Doe je dat niet, dan dreig je in de val te lopen van het goede voornemen met nieuwjaar. Je neemt je voor om dit jaar af te vallen of piano te leren spelen. Maar zonder vast oefenuurtje of trainingsschema is het bij voorbaat een verloren race.
De sprint
Dat het werkt, kun je ook zien aan het enorme succes van Scrum- methodes op de werkvloer. Een van de fundamenten van deze werkwijze zijn de wekelijkse of tweewekelijkse sprints waarin kortetermijndoelen moeten worden behaald, wat veel gemakkelijker is dan een verre stip op de horizon. Uit onderzoek blijkt dat als groepen mensen werken met een deadline die nog een hele tijd weg is, de eerste helft van de tijd er bitter weinig gebeurt. In het begin worden de doelen opgesteld, maar al snel daarna dooft het aanvankelijke enthousiasme. Pas ergens halverwege de rit wordt de draad weer opgepakt om te culmineren en een piek van activiteiten vlak voor de deadline.
Er is nog iets aan deze agile werkmethode die mensen helpt zich aan de doelstellingen te houden: groepsdruk. De week, en vaak ook de dag, begint met een moment waarop ieder teamlid vertelt waar hij of zij mee bezig is en wat hij denkt te bereiken. Nu heb je bij het stellen van persoonlijke doelen natuurlijk geen last van groepsdruk, maar je kunt hem wel kunstmatig creëren. Vertel aan mensen in je omgeving wat je wanneer wilt bereiken. Veel ex-rokers zullen beamen dat de succesvolle poging om te stoppen met roken er eentje was waarbij veel mensen in de omgeving van het voornemen op de hoogte waren.
Niks SMART
Heel wat mensen zijn in hun studie of in hun werk het begrip SMART tegengekomen. Het idee daarachter is dat je doelen stelt die SMART zijn, waarbij SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Dat klinkt hartstikke logisch en is ook een goed idee als het gaat om vrij eenvoudige zaken, maar SMART maakt ook lui, stelt consultant Dick Grote in een artikel op de website van de Harvard Business Review.
Wat is namelijk het geval? Wie een SMART doel zet, zal nooit iets ondernemen waarvan hij niet alles van tevoren kan overzien. Leren piano-spelen is lastig als een SMART-doel te zien. Want wat is realistisch, hoeveel tijd heb je daarvoor nodig, hoe meetbaar is het? De subdoelen ja, het leren van Beethovens Für Elise, dat kun je als smart doel formuleren, maar het grote geheel niet. Dus droom groot, plan SMART.
