Is zuivel nou goed of slecht? En wat te denken van de koude douche in de ochtend, is dat naast gegarandeerd kippenvel nou echt ergens goed voor? Tijn Elferink, oud-journalist en nu werkzaam bij een zorgverzekeraar, kwam net als velen dagelijks in aanraking met tegenstrijdige berichten over wat nou goed of slecht voor ons is. ‘In de ene krant staat dat brood gezond is, in een ander artikel wordt het gehekeld. Het is steeds moeilijker om te bepalen wat gezond is.’
En gezond, dat willen we zijn. ‘We weten allemaal dat gezond eten, genoeg slaap en voldoende beweging goed voor ons zijn, maar vaak schiet het erbij in. Als er dan iemand is die beweert dat je door kokoswater te drinken of geen zuivel meer te eten gezond bezig bent, dan is dat een kleine moeite om dat te doen. Het geeft ons een goed gevoel over onszelf.’
Om duidelijkheid te krijgen in de wirwar aan berichten, besloot Elferink op zoek te gaan naar wetenschappelijke antwoorden. Het resulteerde in Dit boek is gezond, dat eind september verschijnt. Als voorproefje scheidt Elferink de feiten van de fabels voor de ideale gezonde dag.
Ochtend: koffie en een koude douche
‘Vlak voordat ik de kraan van de douche uitdraai, zet ik hem altijd twintig seconden op enkel koud water. Waar ik dit lange tijd afdeed als kwakzalverij, blijkt nu dat het ook daadwerkelijk ergens goed voor is: door de kou wordt je lichaam geactiveerd om een bepaald vet te gaan verbranden. Het is dus eigenlijk een hele effectieve manier om af te vallen, naast de boost voor je immuunsysteem.’
‘Na de koude douche is het tijd voor koffie. Ik voelde me vroeger altijd schuldig als ik koffiedronk, omdat ik het idee had dat dat ongezond is. Natuurlijk er zitten nadelen aan koffie drinken: het verhoogt bijvoorbeeld je bloeddruk, wat niet goed is voor je bloedvaten. Maar tegelijkertijd zitten er stoffen in koffie die een positief effect hebben op je cholesterol en je beschermen tegen leverziekten. Hoe dat precies zit? Dat antwoord kennen zelfs wetenschappers niet, enkel dat het zo is.’
‘Ik ging langs bij cardioloog en hoogleraar Leonard Hofstra, die me vertelde dat de grens van koffie op vier of vijf koffie ligt. Drink je dat maximaal per dag, dan blijven de positieve effecten de boventoon voeren. ’s Ochtends beginnen met een goeie kop koffie kan dus geen kwaad. Sterker nog: het is gezond.’
‘Samen met de koffie is het belangrijk dat je ontbijt. Er gaan veel fabels over zuivel en brood, dat het niet goed voor je is. Het advies dat ik hierover kreeg is: doe alles met mate. Een keer brood eten kan geen kwaad, als je de rest van de dag ook zorgt dat je andere voedingsstoffen binnenkrijgt. Net als iedere ochtend havermout of zuivel eten. Wel is het zo dat gefermenteerde zuivel, en dan vooral de vollere varianten, gezonder zijn dan magere of halfvolle producten. In tegenstelling tot wat veel mensen aannemen.’
Middag: powernap, maar stop met multitasken
‘De meeste van ons zullen ’s middags tijd op kantoor doorbrengen. De kunst daar is om wat vaker pauze te nemen. Loop even een rondje, het liefst buiten, ga naar de koffieautomaat of loop wat vaker naar de wc. Je hersenen zijn constant bezig met het verwerken van informatie, op deze kleine pauzemomenten krijgen ze even de tijd om alle informatie te verwerken.’
‘Wie thuiswerkt of een comfortabele bank op kantoor heeft, kan zelfs een powernap doen om tot rust te komen. Een nieuw inzicht is om vlak voor het slapen gaan een kop koffie te drinken. Dat klinkt tegenstrijdig, maar op het moment dat de cafeïne inkickt, begin je net weer wakker te worden en kan je weer fris aan het werk.’
‘Tegelijkertijd kun je letten op je eten tijdens de lunch om je middagdip te bestrijden. De middagdip is eigenlijk niet meer dan een piek in je bloedsuikerspiegel. Wie een witte boterham met hagelslag eet, zal een grotere piek kennen dan iemand die een volkoren boterham met kaas eet.’
‘Wat je in ieder geval niet moet doen op kantoor is heel veel taken tegelijk: het zogenoemde multitasken. Vrouwen claimen dat ze er beter in zijn dan mannen, maar eigenlijk is het voor iedereen een te grote belasting voor je hersenen. Voornamelijk taken die een beroep doen op dezelfde bron, zoals ogen of oren, zijn lastig. Daarom kan kriebels tekenen tijdens een vergadering wel, maar lezen en praten tegelijkertijd niet.’
Avond: besteed je avond in bad in plaats van op je telefoon
‘Wie ’s avonds thuiskomt, zal zich allereerst waarschijnlijk over eten druk maken. Wat mij opviel in m’n onderzoek is dat vet vaak gezien wordt als ongezond, terwijl er ook gezonde vetten bestaan. Er zijn zelfs vetten die je lichaam helemaal niet zelf aanmaakt, maar wel nodig heeft. Omega 3 bijvoorbeeld, wat veel in vette vis zit.’
‘Meestal zijn we na een dag werken zo uitgeput dat we lekker op de bank willen liggen, meestal in gezelschap van onze telefoon om social media te checken. Worden we gewezen op het feit dat deze behoorlijk verslavend zijn, dan sputteren veel mensen tegen dat dit voor hen ontspanning is. Je hersenen worden geprikkeld door wat je ziet op Facebook of Whatsapp. En het licht dat van ons scherm afkomt remt de aanmaak van slaaphormonen, waardoor we juist moeilijker in slaap vallen.’
‘Ga in plaats daarvan in bad, het liefst met het badkamerlicht wat gedimd. Het is fijn voor je lichaam en brengt je echt in ontspanning. Als kers op de taart kun je vervolgens voor het naar bed gaan je tanden in het donker poetsen: door te fel licht zal je lichaam denken dat het weer actief moet worden, terwijl je juist voor bedtijd moe wilt worden.’
‘Wie zijn dag echt gezond wilt eindigen, heeft aan het eind van de dag seks. Het is een geweldig slaapmiddel.’ Geen bedpartner? Zorg dan in ieder geval dat je slaapkamer rust uitstraalt. ‘Geen televisie of een bureau met werkspullen naast je bed, dat houdt je alleen maar uit je slaap.’
Dit boek is gezond, verkrijgbaar vanaf 20 september.
