Einride rijdt in Nederland al ruim een jaar elektrisch op de langere afstanden voor bierbrouwer Heineken. Ook DB Schenker en Lidl zijn klant, maar voor de Zweden is die elektrische aandrijving en de laadinfrastructuur eromheen slechts een tussenstap, op weg naar zelfrijdende vrachtwagens.
In 2019 had de startup van oprichter Robert Falck de primeur met zijn zelfrijdende trekker. In de Verenigde Arabische Emiraten werkt het inmiddels aan het grootste autonome vrachtwagenproject ooit: 200 autonome trucks zouden daar de weg op gaan.
Ambities Einride vreten cash
Zo ver is het nog niet, en de ambities van Einride vreten intussen cash. De afgelopen jaren haalde het in totaal 270 miljoen euro op, maar afgelopen herfst moest het mes in het personeelsbestand om te overleven. Dit najaar moet een beursgang in de VS nieuwe financiële zuurstof opleveren. Daarover is de startup in gesprek met verschillende banken, meldt de Financial Times. Met een beursgang zou de waardering van het bedrijf uitkomen op meer dan 5 miljard dollar.
Het is niet toevallig dat de Zweden de Amerikaanse beurs opzoeken. Terwijl de afgelopen jaren vooral veel aandacht uitging naar de zelfrijdende taxi’s van bedrijven als Waymo en Cruise, met als grootste showpony recenter de Tesla CyberCab, komt de markt voor zelfrijdende vrachtwagens daar nu echt op gang.
Gedreven door een businesscase die een stuk sterker is dan die voor zelfrijdende taxi’s: het schreeuwende tekort aan beroepschauffeurs dwingt de transportsector in de VS tot drastische maatregelen.
Tekort aan chauffeurs, robots de oplossing
De talloze vrachtwagens die jaarlijks 330 miljard mijlen met goederen over de snelwegen zeulen in het immense land, worden nu nog bestuurd door beroepschauffeurs. Een zwaar beroep, waar behalve in Amerika ook in tientallen andere landen door vergrijzing een groot tekort aan personeel dreigt. In de VS staan nu 80.000 vacatures open, een aantal dat zal verdubbelen tegen 2030 volgens de American Trucking Associations.
In Europa is het nog een graadje erger. Vorig jaar ging het al om meer dan 200.000 openstaande vacatures, en dat aantal zal over vijf jaar zelfs zijn verdriedubbeld volgens de International Road Transport Union.
Het zijn precies de elementen die in de industrie en logistiek al decennia de automatisering hebben aangejaagd. Op de flinterdunne marges in het vervoer drukken de loonkosten van de chauffeur toch al relatief zwaar, terwijl een robotchauffeur niet is gebonden aan wettelijke rijtijden. Een AI-trucker rijdt bovendien zuiniger dan zijn collega van vlees en bloed. De grote truckfabrikanten zijn dan ook al een flink eind gevorderd met autonome trucks, in innige samenwerking met Silicon Valley.
Aurora en Kodiak Robotics leiden in de VS
De afgelopen jaren stortten massa’s startups zich op robotauto’s, robottaxi’s en robottrucks, maar op dit moment geldt maar een handvol spelers als serieus te nemen aanbieder.
Nu Google-zuster Waymo zijn vrachtwagenplannen heeft laten varen, zijn dat in de VS Aurora Innovation, dat met onder meer Volvo Trucks en Paccar zelfrijdende vrachtwagens ontwikkelt. Die rijden net als die van Einride ‘level 4’ autonoom en bij op vooraf bepaalde trajecten zit geen chauffeur van vlees en bloed op de bok. Op afstand kijkt nog altijd iemand mee vanuit een controlekamer, om onder meer bij laden en lossen de bediening over te nemen.
Kodiak Robotics is een andere belangrijke veteraan, die vorig jaar zijn eerste RoboTrucks leverde aan een oliemaatschappij die er zand mee versleept buiten de openbare weg. Daimler Trucks kocht in 2019 zijn eigen autonome specialist in de VS, Torq, en Traton, de truckdivisie van Volkswagen, sloot er vorig jaar een partnership met Plus.
Vooral op de lange afstanden tussen de steden in de States zien ze de eerste mogelijkheid om helemaal zonder chauffeur van logistieke hub naar hub te rijden. Aurora lijkt wat dat betreft de aanbieder om in de gaten te houden. Het rijdt al vanaf 2021 proef tussen Dallas en Houston – mét echte vracht, maar ook met twee mensen in de cabine voor de veiligheid. Inmiddels staat de mijlenteller op 2,6 miljoen autonome mijlen, waarlangs 9500 ladingen zijn getransporteerd.
Aurora gaat in april de markt op
In april belooft het echt de markt op te gaan met zijn systeem, dat dankzij computervisie, radar, sensoren en AI voor 90 procent van de ritten zonder menselijke bemoeienis ter plaatse zou toekunnen. Honderd procent is onmogelijk, alleen al vanwege de lekke banden of andere pech die trucks nu eenmaal kunnen krijgen. Er gaan in elk geval tien vrachtwagens rijden tussen Forth Worth en El Paso in Texas, en later ook naar Phoenix in Arizona.
Aurora partnert met Nvidia voor de onmisbare AI-chips, en met automotive toeleverancier Continental, die in 2027 het robotsysteem en masse gaat produceren. Een van de klanten van Aurora wordt naast Volvo, Toyota en FedEx ook Uber Freight, de transporttak van de bekende taxi-app die zijn klanten al jaren chauffeurloos vervoer belooft. Dat laatste is niet toevallig: in 2020 deed Uber zijn eigen robot-divisie over aan Aurora.
Regelgeving als laatste hobbel
Net als bij andere robotvoertuigen maakt de techniek grote vorderingen, waarbij de AI-trucks het voordeel hebben dat ze zich niet door stadsverkeer hoeven te worstelen, maar over nogal saaie Interstates tuffen. De verkeerswetgeving is een veel grotere hobbel om te nemen op weg naar marktintroductie.
Waar de autoriteiten wereldwijd behoedzaam zijn met het toelaten van robotvoertuigen op de openbare weg, krijgen autonome vrachtwagens meer armslag, zeker in de VS. Daar mochten ze in Texas, Arizona en Californië al langer proefrijden, tientallen andere staten staan positief tegenover de uitrol, maar echte duidelijkheid en landelijke wetgeving laat nog op zich wachten.
Autonoom rijden in Europa
De EU legde in 2022 een wettelijke basis voor zelfrijdend transport, al blijft dit beperkt tot vooraf aangewezen trajecten en vervoer tussen vaste hubs. Per land verschillen de regels nog steeds. Duitsland was in 2021 de eerste lidstaat met een eigen ‘wet voor het autonoom rijden’, met autonome zones waar zelfrijdende voertuigen nog altijd een chauffeur aan boord moeten hebben.
Het Zweedse Einride mag in verschillende Europese landen al rijden op vaste routes Eind vorig jaar kondigde het aan dat het inmiddels dagelijks rijdt tussen twee distributiecentra van online apotheker Apotea, een primeur voor ons continent. In de VS rijden de Zweden al voor GE Appliances onderdelen heen en weer in Tennessee, zij het over een afstandje van nauwelijks een halve kilometer en op eigen terrein.
