Als ons wordt gevraagd wat we van onszelf verwachten in dit leven, zullen er waarschijnlijk maar weinig mensen zijn die antwoorden met ‘een voorspelbaar bestaan leiden’. Toen je studeerde was een nine-to-five-baan je grootste angst en ook huisje, boompje, beestje leek je niet bepaald iets om over op te scheppen.
Toch blijkt dat dit wel is wat we het liefst hebben. Dat ontdekte de Vlaamse socioloog Theun Pieter van Tienoven van de Vrije Universiteit Brussel. ‘Het lijkt misschien bijzonder saai, maar juist dankzij routine en structuur blijft er tijd over om leuke dingen te doen,’ vertelde hij eerder aan NRC.
Routineus en voorspelbaar
Voor zijn onderzoek hielden 2700 Belgen tussen de 18 en 65 jaar een dagboek bij waarin ze noteerden wanneer ze welke activiteit uitvoerden. Daaruit bleek dat onze dagen tijdens de werkweek er gemiddeld voor 40 procent hetzelfde uitzien. Bijna de helft van je dagelijks leven is dus ongelooflijk routineus, en dus hartstikke voorspelbaar. Een gedachte waar menigeen bij huivert, want routine is bijna synoniem geworden met saai, aldus Van Tienoven. Stom. Onwenselijk. En vooral: allesbehalve jaloersmakend.
‘We vertellen onze vrienden niet wat we als ontbijt hebben gegeten of in welke file we hebben gestaan, maar wel over onze laatste vakantie. Door die focus op het speciale, bestempelen we routine als iets negatiefs. Maar dat plaatst ons voor een paradox: we willen zo min mogelijk routine, terwijl we niet zonder kunnen.’
Automatische piloot
De Vlaamse socioloog pleit in zijn doctoraatsonderzoek zelfs voor een herwaardering van de dagelijkse sleur. Beschouw de routine juist als activiteiten die je zoveel mogelijk op de automatische piloot doet, zodat je energie bespaart voor ándere zaken. Bovendien valt er in de meeste gevallen ook niet heel veel te willen, de dagelijkse dingen moeten nu eenmaal gebeuren. Resistance is futile. Van Tienoven: ‘Stel je voor dat je elke dag een nieuwe oplossing moet zoeken om je kinderen naar school te brengen. Gebrek aan structuur veroorzaakt stress.’
Waar we aan de enige kant dus een afkeer hebben van routine, dat in onze ogen sleur veroorzaakt, kunnen we tegelijkertijd dus niet zonder: ‘Routine is simpelweg noodzakelijk om te kunnen functioneren in onze samenleving. Alleen als iedereen telkens weer op min of meer hetzelfde moment hetzelfde doet, is het mogelijk om samen te leven.’
Omarm de sleur
Overigens bestaat het positieve effect ervan bij de gratie van de afwisseling, benadrukt hij. Het heeft dus geen zin om je héle leven in een strakke planning te gieten. Laat wel degelijk ruimte voor spontaniteit, maar wees niet bang om, in ieder geval doordeweeks, een vrij voorspelbaar leven te leiden. Omarm de sleur.
