‘Ik was op de toppen van mijn carrière, maar gek genoeg was ik nog steeds niet gelukkig.’ Dat Patrick Kicken in 2011 een burn-out kreeg voelde dan ook niet als een grote verrassing. Toch ging hij na vier maanden alweer terug aan de slag. Veel te snel, oordeelt hij nu. ‘Je bent toch bang om je plekje kwijt te raken. In de radiowereld is het zo: je staat in de basis of je zit op de bank. Het ging mij niet gebeuren dat ik straks niet meer in de dagprogrammering zat.’
Maar hij kon de schijn niet ophouden: in 2015 kwam de genadeklap, zoals hij het zelf lachend zegt. ‘Ik had het hoogst haalbare bereikt binnen mijn vakgebied, een ochtendshow op een landelijk radiostation. Ik had tv-commercials, aandacht in kranten en mijn kop op posters in bushokjes. Prachtig, vond mijn ego dat. Maar je ego is een soort bodemloze put waar je dingen in kunt blijven gooien: het is nooit genoeg. De werkelijkheid was dat ik geen voldoening meer haalde uit het werk dat ik deed.’
Ego-wereldje
Ondertussen was Kicken al een tijdje bezig met podcasts maken, waarin hij coaches, filosofen en schrijvers interviewt. Zijn podcast Leven zonder stress bestaat nu vijf jaar en kent al 249 afleveringen, en is een van de meest succesvolle particuliere Nederlandse podcasts. Onlangs verscheen zijn gelijknamige boek, waarin hij opgedane inzichten deelt. Dat hij zich bezighield met zaken als ‘bewustzijn’ en ‘mindfulness’ was toentertijd iets waar veel collega’s niets van moesten hebben, vertelt de voormalige dj. Patrick is lid van een sekte, grapten ze. Van Radio 538 weet hij dat dj’s daar niet eens het woord yoga mochten te gebruiken, zo zweverig vonden ze dat. ‘De radiowereld is een ego-wereldje. Als je iets gaat bespreken wat het ego onder de loep legt of in een ander daglicht stelt, voelen mensen zich aangevallen.’
Het verbaasde hem niks. Hij ging door met zijn podcasts maken. Dat was waar hij écht blij van werd. In die zin vormde zijn tweede burn-out een wake-upcall, vertelt Kicken. ‘Ik maakte de meest fantastische dingen mee. Je krijgt aandacht, je wordt uitgenodigd voor premières, er zijn reisjes en je krijgt constant cadeaus opgestuurd. Toen ik een keer was aangehouden door een agent verscheurde hij de boete toen hij erachter kwam wie ik was, ik mocht zo doorrijden. Maar het was ook ongelooflijk uitputtend. Ik wilde mezelf constant bewijzen, ik zei ook nergens nee tegen. Ik leefde als een straaljager, ik heb veertig jaar in twintig jaar gestopt.’
De weg ernaartoe
Nu doet hij het rustiger aan. Hij neemt tijd voor wat hij belangrijk vindt. Maar het voornaamste verschil: succes is niet meer zo belangrijk. Of eerder, het heeft een andere betekenis gekregen. Kicken: ‘Het klinkt heel cliché, maar succes zit voor mij in het moment zelf. In de weg ergens naartoe, niet de beloning zelf. Natuurlijk hoop ik dat mijn boek en podcast veel mensen bereiken, maar ik richt me niet meer zo op de aantallen als vroeger.’
Binnen zijn werk als radio-dj ging het om niks anders. ‘Als bij Radio Veronica de luistercijfers goed waren, liep ik als een haan door het pand te paraderen. Maar als ze tegenvielen dan trok ik mijn capuchon over mijn hoofd en piepte ik via de achteruitgang naar de auto toe. Zo erg schaamde ik me.’ In onze prestatiemaatschappij is het gemakkelijk je met je werk te vereenzelvigen, vervolgt hij. Al helemaal als het goed gaat: dát wil het ego zien, als een spons zuigt het alle applaus op.
‘Gewoon’ jezelf
Pas als het minder goed gaat merk je hoe giftig het kan zijn. Identificeer je niet te veel met je werk, wil Patrick Kicken maar zeggen. ‘Als je manager bent bij een groot bedrijf, ben je dat niet 24 uur per dag. Het is je functie, hoe leuk of belangrijk je die ook vindt. Zelf moest ik ook leren dat ik Patrick de buurman was, of Patrick de vriend.’ Iemand die hij ooit sprak hierover gaf hem een goede tip: blijf nadat je thuis komt nog even in de auto zitten, om je werkrol volledig van je af te laten glijden voordat je naar binnen stapt.
Zelf ervaart hij het als een grote verademing om in de spiegel niet meer de bekende radioman aan te kijken maar, gewoon, Patrick Kicken. Zijn podcast maakte hij in eerste instantie onder enkel zijn initialen. ‘Jim Carrey heeft eens gezegd: ik wou dat iedereen de kans had zo succesvol te worden, dan kwamen ze erachter dat het nauwelijks iets voorstelt en kunnen ze zich gaan bezighouden met waar ze echt om geven.’
