Druk voelt hij de laatste tijd wel een beetje, moet Phil Libin toegeven. “Maar het is wel spanning die ik aankan.” Libin staat aan het roer van één van de populairste startups in Silicon Valley: Evernote. Het bedrijf heeft volgens laatste schattingen een waardering van 1 miljard dollar en meer dan 80 miljoen gebruikers wereldwijd. Zijn remedie tegen stress: “Gewoon relativeren.”
Dit artikel komt uit
de preview op het
totaal vernieuwde
Sprout Magazine
Evernote, een mobiele app waarmee je aantekeningen, afbeeldingen, weblinks en documenten kunt bewaren en vanaf verschillende apparaten weer tevoorschijn kunt halen, werd in 2005 opgericht. De cloudopslagdienst groeide sindsdien razendsnel. De basisversie van de app is, net als Spotify en Whatsapp, gratis te gebruiken; het bedrijf verdient geld met business- en premiumaccounts. Recent sloot het bedrijf contracten met onder meer grote telecompartijen als Telefónica en Deutsche Telecom om de premiumversie onder de aandacht van hun klanten brengen, waaronder Nederlandse T-Mobileabonnees. Om door te groeien heeft Evernote al bijna 300 miljoen dollar aan kapitaal opgehaald, met als belangrijkste investeerder Sequioa Capital, het investeringfonds dat bedrijven als Google, PayPal en Zappos succesvol heeft gemaakt.
Evernote is echter niet de doorsnee Silicon Valley-startup die uit is op een snelle exit. Libin – voor wie dit zijn derde startup is – zegt van Evernote zijn levenswerk te willen maken. Zijn missie: Evernote uitbouwen tot een merk dat in de toekomst op allerlei manieren mensen slimmer wil maken. Het moet volgens hem een startup worden die over honderd jaar nog bestaat.
Een 100 jaar oude startup, is dat niet een beetje onzin?
“Nee hoor. Een startup groot maken en dan verkopen heeft iets bitterzoets. Toen ik met mijn vrienden aan Evernote begon, was het uitgangspunt: we beginnen ons volgende avontuur zonder exitstrategie. We willen iets betekenisvols doen, iets dat ons levenswerk kan worden. Vandaar dat ons motto is om een honderdjarige startup te bouwen.”
Wat houdt die visie in?
“De inspiratie deed ik op tijdens een bezoek aan Japan. Daar sprak ik met de ceo van een bedrijf dat al meer dan een eeuw oud was. Het was succesvol omdat het heel behoudend was. Daar schuilt een kracht in, realiseerde ik me. In Silicon Valley leven we heel erg in de waan van de dag, maar bedrijven zijn er wel heel goed technologische vernieuwing. Ik dacht: voor Evernote wil die ik die twee werelden bij elkaar brengen. Ik wil een bedrijf groot maken dat in staat is om zichzelf constant te blijven vernieuwen, maar ook een cultuur heeft die is gericht op het voortbestaan op de lange termijn. Sindsdien onderneem ik allerlei activiteiten om me verder te laten inspireren.”
Waar haal je die inspiratie vandaan?
“Ik ben bijvoorbeeld net drie dagen bij technologieconcern 3M geweest. Ik wilde weten wat het succes is van dat bedrijf, hoe het erin slaagt zich steeds te vernieuwen. Ook ben ik onlangs in het bestuur gestapt van de San Francisco Opera, ook een instelling van bijna honderd jaar oud. Dat fascineert me.”
Wat haal je daar dan uit voor Evernote?
“Opera zien velen als iets oubolligs, maar het was de meest innovatieve, op ervaring gerichte kunstvorm van de vroegmoderne tijd. De ultieme multimediabeleving van die tijd, zeg maar. Theater, zang, muziek en mooie decors; het combineerde alle vernieuwingen die op dat moment voorhanden waren tot de ultieme gebruikerservaring. Zoiets bevestigt mijn eigen visie: dat je bij de bouw van een dienst moet uitgaan van de gebruiker.”
Tegelijk zeg je ook in interviews dat je een product wilt bouwen dat jij zelf mooi vindt. Hoe zit dat?
“Ik geloof er heilig in dat de beste manier om succes te hebben, ligt in het maken van een product waar je zelf gelukkig van wordt. Met mijn vorige startup Engine 5 was ik bezig met fascinerende technologie, maar zat ik in een sector waar ik niet gelukkig werd, advertising en design. Nu wil ik iets maken waar ik zelf helemaal achter sta. Ik denk dat dat nu mogelijk is en dat dingen echt anders zijn dan tien jaar geleden. Als je aan een startup begint, hoef je je nu veel minder zorgen te maken over de market fit (aansluiting vinden bij de beoogde doelgroep, red.). Je kunt in deze tijd iets bouwen wat je mooi vindt zonder aanvankelijk hoge risico’s te hoeven nemen, doordat de kosten van hosting en opslag zijn gedaald, net als de distributiekosten door bijvoorbeeld de Appstore en Google Play. Als je product of dienst aanslaat, is dat een bewijs voor jouw visie.”
Dus je maakt geen compromissen voor klanten. Hoe kom je daar mee weg?
“Natuurlijk krijgen we dagelijks e-mails met feedback van klanten, en die gebruiken we ook. Maar compromissen maken is niet de manier waarop ik er tegenaan kijk. We hebben nu een bedrijf met 350 mensen, afkomstig uit negen verschillende landen. Dat zijn allemaal mensen met veel kennis, die samen een culturele mengelmoes vormen. We streven ernaar dat iedereen binnen ons bedrijf achter de producten staat, en iedereen plannen kan inbrengen voor verbetering. De werkvloer is daarmee onze belangrijkste marketingproeftuin. En dat werkt tot nu toe heel goed.”
Hoe werkt die innovatie op de werkvloer?
“Ik werk zelf ongeveer vijftig procent van mijn tijd aan producten. Dat bestaat veelal uit vergaderen met designers en programmeurs. Ik wil betrokken zijn, maar bepaal niet alles. Onze teams zijn zelfsturend en we werken in groepen van maximaal vijf tot tien man. We kennen onze beperkingen: met deze organisatiestructuur zal je nooit een auto of iets anders groots kunnen bouwen. Onze kracht ligt in kleinschaligheid, we zijn goed in het bouwen van dingen die niet langer dan een jaar productietijd vergen. Op die manier houden we het simpel en kan ik het creatieproces blijven overzien.”
Hoe vertaal je het idee van de honderdjarige startup naar de praktijk?
“Het gaat om de aspiratie, niet een concreet plan. Mijn visie is om de Nike van de geest worden. Waar Nike het merk is voor mensen die sportief willen zijn, willen wij het merk worden voor mensen die slimmer willen zijn. Over honderd jaar moet Evernote een merk zijn dat door iedereen wordt geassocieerd met slimmer worden. We werken niet met een plan van honderd jaar, want dat is onmogelijk; wat Evernote in het jaar 2114 precies is, weten we nog niet. Maar de kans is groot dat het dan bijvoorbeeld geen apps meer verkoopt.”
Een honderdjarig startup die niet vooruit plant…
“We weten voor de komende twaalf maanden wat we gaan bouwen, en voor de komende drie jaar hebben we een globale richting waar we naartoe willen. Maar daarna is het een wit canvas. De essentie zit in nú concreet maatregelen nemen om te zorgen dat we over honderd jaar nog kunnen bestaan. Het belangrijkste voorbeeld: we hebben besloten dat we alleen geld willen verdienen met producten en diensten die we verkopen aan eindgebruikers. We zitten op een enorme berg aan data, maar doen niet aan datamining (commercieel uitbuiten van data, red.). En we zullen ook niets gaan doen met advertenties. Al deze verdienvormen doen je dienst meer kwaad dan goed. We willen in ons businessmodel dus niet zwichten voor de korte termijn.”
Hoe verkoop je dat aan investeerders?
“We hebben de financieringsconstructie zo opgezet dat het voor investeerders mogelijk is om tussentijds uit te stappen. Datzelfde doen we met werknemers die aandelen hebben. Dat haalt de druk van de ketel en zorgt ervoor dat iedereen van de groei kan profiteren zonder dat ze hoeven te wachten op die ene grote klapper. Vroeg of laat zijn we denk ik wel naar de wereld verplicht om naar de beurs te gaan, maar we willen voorkomen dat de verwachtingen te hoog gespannen zijn. Bij nieuwe investeringsrondes laten we kortetermijnbeleggers uitstappen en laten we investeerders instappen die er voor de lange termijn in willen.”
Maar als je er over honderd jaar nog wilt zijn met je startup, dan moet je toch juist grote stappen zetten? Hoe blijf je innovatief?
“Mijn belangrijkste inzicht: je moet niet te veel bezig zijn met het in stand houden van je startupcultuur. Dat heeft geen zin, want dat gevecht win je niet als je groter groeit. Je kunt veel beter bezig zijn met hoe je je startupcultuur kunt veranderen. En je daarbij afvragen: wat is belangrijk aan de identiteit van mijn bedrijf, en hoe kan het bedrijf veranderen met behoud van die identiteit?”
Kun je een voorbeeld geven van hoe jij dat doet?
“Een belangrijk onderdeel van onze startupcultuur is dat iedereen kan meedenken en initiatief kan nemen. Dat is belangrijk voor onze identiteit. Tot voor kort gold bij ons dat we degene in het team volgden met de grootste mond en het meest overtuigende plan. Het gevolg daarvan was dat we te veel beslissingen namen op ons onderbuikgevoel. Dat werkt als startup heel goed, maar hoe groter je wordt, hoe riskanter dat is. De prijs van falen wordt immers steeds groter, want de verantwoordelijkheid is groter. Eén fout kan dan het voortbestaan van je bedrijf op het spel zetten. Een jaar geleden heb ik daarom besloten dat we ontwerpbeslissingen voortaan nemen nadat we dingen eerst heel goed getest hebben. A/B-testen en afgaan op data in plaats van meningen was betrekkelijk nieuw voor ons, maar het is noodzakelijk kwaad om als startup volwassen te worden.”
Wat is het beste advies dat je ooit gehad hebt?
“Ik heb het geluk een aantal goede mentoren te hebben. Ik spreek onder meer veel met Dick Costello (ceo Twitter, red.) en Marc Benniof (ceo Salesforce, red.), maar mijn beste advies kreeg ik van Steve Balmer (ex-ceo Microsoft, red.). Hij vertelde me dat je hooguit een klein groepje mensen ontmoet in je werkzame leven dat er werkelijk toe doet. Voor hem waren dat er zo’n honderd, voor anderen zijn dat er misschien tien of twintig. Vanaf het moment dat je die mensen ontmoet hebt, bijvoorbeeld tijdens je middelbare school, studie, of aan het begin van je carrière, zul je altijd op dat groepje terugvallen. Hij zei: let erop dat je juist in de relatie met die kerngroep blijft investeren. Dat sluit helemaal aan op hoe ik in het leven sta. Sinds mijn studie ben ik steeds met hetzelfde kerngroepje van vrienden nieuwe dingen gestart, zoals Evernote.”
Tot slot: wat drijft je uiteindelijk?
“Ik wil impact hebben. In mijn geval: iets maken waardoor de wereld slimmer wordt en dat er nog een lange tijd is, ook als ik er zelf allang niet meer ben.”
Phil Libin verhuisde op zijn achtste met zijn ouders – beide klassieke muzikanten – van Sint-Petersburg in Rusland naar de Bronx in New York. Hij studeerde informatica aan de Boston University, maar maakte die studie niet af. In 1997 richtte hij samen met een groepje vrienden Engine 5 op, dat bedrijfsoftware ontwikkelde. In 2000 verkochten ze het voor 26 miljoen dollar. Hij verloor zijn zuurverdiende dollars vervolgens grotendeels als angel investor. Met hetzelfde clubje vrienden begon hij in 2001 zijn tweede grote startup: CoreStreet, een leverancier van identificatietechnologie voor overheden en grote bedrijven. Hij was daar ceo, maar verliet in 2007 het bedrijf om Evernote mee op te starten. Ook in het team van Evernote omringt hij zich met mensen uit zijn ‘oude garde’ van vrienden. Libin woont in Californië en is meer dan vijftien jaar getrouwd met Sharmila Birbal. Ze hebben geen kinderen. Libin zit tevens in de raad van bestuur van de San Francisco Opera, en is lid van de Long Now Foundation, een project van computerpioniers die proberen een klok te bouwen die 10.000 jaar mee gaat. Libin: “Daarbij vergeleken is de uitdaging van Evernote heel klein.”
