De eerste kweekvleesburger van Mosa Meat kostte nog 250.000 euro, dat was in 2013. Tien jaar later schommelt de prijs van kweekvlees op zo’n 30 tot 40 euro per kilo. Er zijn dus al flinke stappen gezet, maar kweekvlees kan qua prijs nog altijd niet concurreren met ‘gewoon’ vlees.
Meatable-ceo Krijn de Nood zei onlangs in een interview met MT/Sprout dat de prijs straks in de buurt komt van 7 euro per kilo. Maar dat opschalen van de productie tegen lagere kosten blijft een flinke uitdaging. Een belangrijke bouwstof voor het kweken van vlees, namelijk groeifactoren, is hartstikke duur.
Fruitvliegjes helpen met opschalen
Groeifactoren, of beter de recombinante eiwitten daarin, zijn farmaceutische producten. Duizend euro voor een milligram, daar ligt in een laboratorium niemand wakker van. Bij de volumes die nodig zijn voor kweekvlees krijgt iedereen meteen nachtmerries.
Maar een nieuwe technologie kan helpen om die prijs omlaag te krijgen. De Canadese startup Future Fields produceert die eiwitten nu met fruitvliegjes. Die piepkleine insectjes, de drosophila melanogaster voor biologen, zorgen voor een goedkopere, duurzamere en gemakkelijker op te schalen productie van onder meer kweekvlees.
Waarom? Dat zit zo. Voor kweekvlees worden cellen buiten het lichaam van een dier opgekweekt. Om ze op gang te krijgen, hebben ze een zetje nodig. Dat zetje, of beter de instructie om zich te vermenigvuldigen, krijgen ze van groeifactoren. Het is best wel complex om die te maken, en dat maakt ze zo duur.
Lees ook: Na kweekvlees komt er ook kweekchocolade
Genetisch materiaal in gastcel
Eenvoudig uitgelegd zijn voor deze eiwitten gastcellen nodig, waaraan genetisch materiaal wordt toegevoegd. Daardoor verandert de proteïne die de cel produceert. Om voldoende bruikbare eiwitten te krijgen, moeten ook deze cellen zich gaan vermenigvuldigen.
Dat kweken van deze gastcellen gebeurt eveneens in bioreactoren, en ‘de output daarvan is ondertussen goed voor 50 tot 85 procent van de totale kosten voor bedrijven in kweekvlees’, aldus Future Fields.
Fruitvliegjes zijn 30 keer sneller dan bioreactoren
Met het injecteren van genetisch materiaal in de eitjes van fruitvliegen ontstaat een stam die in staat is om op grote schaal eiwitten te produceren.
Oogsten na 4 dagen
De eiwitten worden vervolgens uit de vliegenlarven gehaald en gezuiverd voor gebruik. Dit proces is volgens Future Fields dertig keer sneller dan het huidige ‘gisten’ in kweekstoffen in bioreactoren.
Het produceren van deze eiwitten is ook gemakkelijker schaalbaar, omdat fruitvliegen zich snel voortplanten. Tussen het leggen van de eitjes en de volwassen versie zitten elf dagen. Maar het oogsten van de proteïne kan al na vier dagen.
Het is bovendien een duurzamer proces. Je hebt er alleen de insecten zelf voor nodig en etenswaren, zoals suiker en gist. Energievretende bioreactoren zijn voor deze stap alvast niet meer nodig.
Tekort aan bioreactoren
Die bioreactoren worden overigens niet alleen gebruikt voor de groeifactoren bij kweekvlees. Er zijn vele toepassingen van recombinante eiwitten in de geneeskunde, onder meer voor medicijnen en vaccins. Maar je vindt ze ook in cosmetica, kunstleer en tabletten voor vaatwassers.
Vrijwel elk laboratorium dat met celkweek werkt, gebruikt ze. Volgens Future Fields is er een groot tekort aan bioreactoren in de wereld. ‘Alleen al voor gekweekte eetbare eiwitten is tegen 2030 tien miljard liter bioreactorcapaciteit nodig, terwijl er vandaag slechts 61 miljoen liter is.’
Het bedrijf wil nu een grote fabriek bouwen waarin fruitvliegen worden gekweekt in verticaal gestapelde containers. Dat moet honderden kilo’s aan recombinante eiwitten opleveren. En dat zal een flinke impact hebben op de prijs. Het kapitaal daarvoor, ruim 11 miljoen dollar, is inmiddels binnen. Toyota Ventures, AgFunder en Climate Collective zijn ingestapt als investeerders.
Lees ook: Gekweekte kaviaar komt dit jaar op de markt
