Zelfhelend beton is ontdekt en ontwikkeld door prof. dr. Henk Jonkers (foto boven) van de TU Delft, die een Europees gesubsidieerd onderzoek naar zelfhelende materialen deed.
Beton is het meest toegepaste bouwmateriaal ter wereld. Helaas heeft het ook een paar nadelen, legt Van der Woerd van Basilisk uit. Zo heeft beton de eigenschap dat het scheurt, bijvoorbeeld wanneer het vriest en daarna dooit, waardoor er ernstige schade ontstaat aan de constructie. Onderhoud aan beton is dus noodzakelijk, maar duur. Jonkers wilde daar verandering in brengen.
Levend beton
Zijn innovatie? Levend beton, dat zelf scheurtjes repareert. Het geheim? Een toevoeging van micro-organismen (bacteriën), hulpstoffen en nutriënten (voedsel) aan beton.
‘Zodra dit additief in aanraking komt met water, ontkiemen de sporen (zaadjes) van de bacteriën’, legt managing director Bart van der Woerd van Basilisk uit.
‘Die sporen nemen de nutriënten tot zich waardoor ze vermenigvuldigen en kalksteen produceren. Kalksteen is betoneigen materiaal en metselt als het ware de scheur in het beton dicht. Van buitenaf ingrijpen is dus niet meer nodig, ook al ontstaan de scheurtjes pas na jaren.’
Basilisk zocht naar de juiste doelgroep
De innovatie is inmiddels in bijna in alle landen gepatenteerd en overgenomen door de spin-off van de TU Delft Basilisk Self-Healing Concrete (voorheen Green Basilisk). Dit bedrijf vermarkt de producten die voortkomen uit de technologie.
Sinds 2015 is Van der Woerd verantwoordelijk voor het vermarkten van de innovatie. Zijn eerste uitdaging? Het bepalen van de doelgroep.
‘Wie heeft er last van dat beton scheurt? Je zou zeggen, een aannemer, maar hij profiteert juist van extra werk, want kan weer een scheur repareren. Daarom bekeken we het anders: wie profiteert er van meerwaarde? Een betoncentrale, dus richtten we ons sinds 2017 op die betoncentrales.’ In 2020 kwam daar echter verandering in.
Goed voor milieu en portemonnee
In dat jaar ontdekten de onderzoekers aan de TU Delft dat je met levend beton ook wapeningsstaal kunt reduceren, een energie-intensief product. ‘Door dat te reduceren, reduceer je dus ook een hoop CO2’, aldus Van der Woerd. ‘Elke kubieke meter levend beton bespaart tot 159 kg CO2.’
De wereldwijde productie van beton die voor de innovatie van Basilisk in aanmerking komt, is 3,8 miljard kubieke meter per jaar. Met het zelfhelende beton kan volgens het bedrijf jaarlijks tot 680,2 megaton CO2 emissie worden bespaard. Ter vergelijking: dat is evenveel als de totale CO2-uitstoot van Duitsland.
Met die kennis boort Basilisk Self-Healing Concrete nu ook een nieuwe doelgroep aan. Van der Woerd: ‘Ons product wordt alsnog interessant voor de aannemer. Door wapeningsstaal te reduceren, reduceer je niet alleen CO2, wat goed is voor het milieu en imagebuilding, maar ook geld: harde euro’s.’
Gezocht: een paar miljoen euro
Op dit moment levert Basilisk Self-Healing Concrete nog vooral aan organisaties met betoncentrales, in Europa, Azië en het Midden-Oosten. Die omzet bedraagt ongeveer een miljoen. ‘We draaien nog niet break-even, maar zoals het nu gaat – en met de nieuwe doelgroep in het achterhoofd – denken we dat in 2024 wel te doen.’
De volgende stap? ‘Noord-Amerika en een uitbreiding van de productie.’ Daar is geld voor nodig. Hoeveel? Dat wil Van der Woerd nog niet kwijt, maar het zal enkele miljoenen bedragen.
Toch is Van der Woerd ook terughoudend in het aannemen van investeringen. ‘Als startende ondernemer ben je altijd op zoek naar geld en dus geneigd snel een stukje van je bedrijf weg te geven. Maar er komen meer rondes aan. Hoe meer je weggeeft, hoe minder interessant je wordt voor investeerders’
‘Men investeert immers niet in de onderneming, maar in de mensen. Als die mensen weinig zeggenschap hebben over de onderneming, is het dus ook minder interessant erin te investeren.’ Basilisk ontving in 2017 een investering van meer dan 1 miljoen euro. Dat geld kwam van Shift Invest.
Basilisk wil de productie licenseren
De stip op de horizon? Het licenseren van de productie, zegt Van der Woerd. ‘In de nabije toekomst willen we samen met onze partners lokale productie-units neerzetten. Op die manier kan een partner sneller reageren op de vraag naar zelfhelend beton. Dat is beter voor de partner en beter voor het milieu, want zodoende hoeft het beton niet overzees.’
Met die licentie-fee wil Basilisk Self-Healing Concrete in Nederland weer nieuwe producten ontwikkelen. ‘Dit is pas het begin. In de nabije toekomst hopen we onze technologie ook te kunnen inzetten voor het verwerken van beton. Dat proces is enorm risicovol en neemt faalkosten van wel 15 tot 20 procent op zich. Als je die risico’s weghaalt, door in een gecontroleerde omgeving een beter product te maken, haal je die faalkosten naar beneden. Dat belooft een heuse innovatie.’
Lees meer over baanbrekende Nederlandse innovaties:
- LeydenJar werkt aan een accu die 70 procent meer energie kan opslaan
- Eindhovenaren ontwikkelen elektrische auto die CO2 uit de lucht haalt
- Vliegen op waterstof: Nederlanders willen in 2028 eerste commerciële vlucht
