Techleap, de organisatie die zich met prins Constantijn als boegbeeld sterk maakt voor het startup ecosysteem in Nederland, heeft een rapport laten opstellen door PwC dat de potentie in kaart brengt van business angels. Of noem ze informal investors, angel investors: personen die niet via een venture capitalfirma maar op persoonlijke titel hun geld investeren in startups en scaleups.
Minimaal 150 miljoen extra kapitaal
Het is een van de stokpaardjes van Techleap als het gaat om de lobby in Den Haag: maak investeren in startups aantrekkelijker, met name voor ondernemers. Zo’n fiscale stimulering kan zorgen voor extra financiering van minimaal 150 miljoen, schatten de rekenmeesters van PwC in, maar kan ook wel eens 600 miljoen euro per jaar opleveren.
Dat zou een enorme impuls opleveren voor Nederlandse startups, want ook al gaat verdrievoudigde de hoeveelheid kapitaal die wordt geïnvesteerd in de sector, in de vroegste fase loopt de geldhoeveelheid de laatste jaren juist terug, tot 260 miljoen euro afgelopen jaar. Dan gaat het om pre-seed en vroege seedrondes tot circa 1 miljoen euro. Inderdaad: het natuurlijke domein van angel investors.
Deals ketsen af op team, strategie – en: belastingheffing
Zij brengen volgens Techleap kennis en kapitaal in als vaak (voormalig) ondernemers en zijn essentieel voor vroege fase startups. Door het ontbreken van een ‘passende stimuleringsmaatregel’ is het aandeel angel investeringen in Nederland echter veel lager dan in concurrerende startup ecosystemen, blijkt uit het onderzoek.
Bijna 200 Nederlandse business angels – dat zou 10 procent zijn van de totale actieve angels – zijn hiervoor bevraagd. Zij geven aan dat ze om verschillende redenen geld niet hebben geïnvesteerd in startups in eigen land. Bij een kwart van die no go’s speelde belastingheffing een rol, naast ‘niet het juiste team’ (44 procent) en ‘past niet binnen mijn investeringsstrategie’ (35 Procent).
Angels richten zich meer op het buitenland
Samen hadden de ondervraagde angels 62 miljoen op de plank laten liggen. Als een kwart daarvan vrijkomt met de juiste fiscale maatregelen, gaat dat om circa 15 miljoen, ofwel 150 miljoen voor de hele populatie van angel investors, is de gedachte. Optimistisch? Een meerderheid van 57 procent van de angels geeft zelf in elk geval aan, dat een fiscale stimulans ertoe kan leiden dat ze vaker, meer en risicovoller zullen investeren in Nederland. En denk erom: ook angels kijken meestal verder dan eigen land, en volgens de onderzoekers lijkt het erop dat ook zij minder vaak en met minder hoge bedragen in Nederlandse startups stappen.
Deze fiscale maatregelen kunnen helpen
Dat kan en moet dus beter. Kijk naar onder andere Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, stelt PwC, daar wordt per hoofd van de bevolking veel meer geïnvesteerd in startups. Het klimaat is er ook gunstiger voor business angels dan in Nederland, en dat laten de cijfers ook zien: in Zweden komt 24 procent van het (pre-)seedkapitaal van angels, tegenover 8 procent in Nederland.
Dat blijkt uit een internationale vergelijking van PwC, dat ook gekeken heeft naar welke fiscale regelingen andere landen inzetten om meer geld uit de zakken van business angels te krijgen. Uit wat het beste werkt in andere landen, komen vervolgens de voorstellen rollen over wat Den Haag zou kunnen doen voor angels en startups:
Tax credit
Dit fiscale douceurtje komt het meest voor in andere Europese landen. Een extra aftrekpost – meestal voor het geïnvesteerde bedrag – zou vooral beginnende ‘virgin’ angels over de streep kunnen trekken. De serie-investeerders onder de angels hebben meer aan een tax credit over de winst die ze boeken bij exits.
Belastingvrijstelling
De winsten bij exits uit startups zouden ook kunnen worden vrijgesteld van belasting. Voor angels die rechtstreeks investeren, zou die vrijstelling in de vermogensbox 3 van de Inkomstenbelasting moeten vallen, voor de investeerders die via een BV werken, biedt de Vennootschapsbelasting mogelijkheden. Landen als het Verenigd Koninkrijk, de VS, Frankrijk en Israël hebben een vorm van belastingvrijstelling voor hun angels.
Herinvesteringsvrijstelling
Hierbij blijven de investeringswinsten onbelast, zolang ze opnieuw in startups worden gestoken. Het gaat in feite om belastinguitstel, en de charme ervan is dat er al een herinvesteringsvrijstelling bestaat in de Vennootschapsbelasting. In zijn algemeenheid mag je die nu alleen voor ‘bedrijfsmiddelen’ gebruiken, maar met een pennenstreek is dat uit te breiden naar aandelen in startups.
Durfkapitaalregeling (f.k.a. Tante Agaath)
Opmerkelijk genoeg bestond er in het verleden al een Durfkapitaalregeling, die zowel een vrijstelling als een korting voor beleggingen in durfkapitaal inhield, en zelf de mogelijkheid om verliezen af te trekken. De voorganger, de Tante Agaathregeling, was wel een begrip maar leidde vooral tot extra investeringen in (boeren)familiebedrijven. De durfkapitaalvariant werd nooit heel populair en is in 2013 na een aantal rondes met beknibbelingen afgeschaft.
Britten scoren 24 miljard met EIS
Vergelijk dat met het Verenigd Koninkrijk, waar het Enterprise Investment Scheme (EIS) al sinds 1994 bestaat en is gericht op particulieren. Inmiddels voor bijna 33.000 ondernemingen in totaal 24 miljard pond aan kapitaal heeft opgeleverd. En wat krijgen de Britse angels voorgeschoteld? In feite het menu dat PwC ook suggereert voor Nederland: een tax credit (extra aftrek) van 30 procent over het geïnvesteerde bedrag, een herinvesteringsregeling, verliescompensatie en een vrijstelling voor vermogensbelasting. En guess what? Het aantal particulieren dat via de EIS geld steekt in startups, blijft maar groeien.
