Zo wil Jamal Oulel met Socialdebt jongeren helpen om schuldenvrij te worden

Het aantal betalingsachterstanden onder Nederlandse jongeren is de afgelopen jaren flink gestegen. Gemiddeld heeft één op de tien jongeren (tot 24 jaar) met een kredietovereenkomst een betalingsachterstand, zo blijkt uit BKR-gegevens over 2022. Een verdubbeling ten opzichte van 2018.

En bij een betalingsachterstand komt al snel een incassobureau om de hoek kijken. ‘Je moet de schulden zien als een soort web’, zegt Oulel. ‘Het staat in verbinding met ontzettend veel aspecten van het leven van jonge mensen, van hoe het fysiek met je gaat tot je mentale welzijn.’

Maar dat web wordt niet altijd op de juiste manier ontrafeld, ziet Oulel. ‘We hebben een heel apart systeem. We hebben allerlei juridische kaders die het mogelijk maken om geld te verdienen aan het innen van schulden. Zo wordt 100 euro al gauw 140, of 200 euro. Ik vind het een pervers idee om geld te verdienen aan mensen die het al moeilijk hebben. Ik kan écht niet tegen dat soort onrecht. Geld is voor onze samenleving een belangrijke basis, maar het kan daardoor heel snel een soort drukmiddel worden. Er wordt jaarlijks in Nederland namelijk 17 miljard aan kosten gemaakt om 3 miljard aan schulden te innen. Ik denk dat er een betere manier bestaat.’

Incassobranche onder moreel vergrootglas

Die manier heet Socialdebt. Het bedrijf dat Oulel eind 2021 oprichtte om jongeren van 18 tot 27 jaar te helpen met het aflossen van schulden. ‘We willen ethisch koploper worden als het gaat om incasso en jongeren. We benaderen de incassobranche met een moreel vergrootglas. De meerderheid van mensen met schulden wordt namelijk vaak op voorhand gezien als een niet-willer, niet per se een niet-kunner. Wij draaien dat om en kiezen voor een compleet andere insteek.’

Belonen in plaats van bestraffen

Dat doet Socialdebt door jongeren te belonen voor de aflossing, in plaats van te bestraffen. Het schuldbedrag wordt bij Socialdebt namelijk géén euro hoger. ‘Het gaat er helemaal om hoe je mensen behandelt. Als je met een incassobureau belt, is de toon vaak heel streng. Dat werkt voor een jongere van 20 jaar vaak dreigend. Wij willen ze juist helpen, enerzijds door de schuld van jongeren over te nemen en anderzijds door het in kaart brengen van de geldreis. Wat heeft ze nu tot de schulden gebracht? En hoe kunnen we ze daarin helpen te reflecteren?’

Want, zegt Oulel, uiteindelijk moet de motivatie vanuit de jongeren zelf komen. ‘Wij zijn een stukje opvoeders in financiën. We laten jongeren om de twee tot drie weken inchecken bij één van onze jongerenbegeleiders. Wij zijn de financiële zijwieltjes: jongeren kunnen ons tussen de 18 en 27 jaar drie keer gebruiken, maar ze moeten er wel de autonomie in kunnen vinden. We maken allemaal fouten, maar je wil wel de kans hebben om die fout ook te kunnen herstellen.’

Schuld binnen 24 uur afbetaald

Socialdebt neemt schulden van maximaal 2.500 euro over en betaalt de schuldeisers binnen 24 uur. ‘We hebben tot nu toe geëxperimenteerd met marges onderhandelen op de schulden die we overnemen. Dat doen we met opzet heel snel. Wij onderhandelen met schuldeisers over een percentage voor een snelle afwikkeling, omdat het voor hen duurder is om een nieuwe klant te werven dan om een jonge klant te behouden. Dat geheel dekt onze kosten, maar we zijn een not for profit.’

En ook geen incassobureau, voegt Oulel toe. ‘Dat zijn we namelijk niet. We zijn wel een alternatief voor de jongeren en voor bedrijven die het belangrijk vinden dat er op een sociale manier met hun klanten wordt omgegaan.’

Groei-uitdagingen

Inmiddels is Socialdebt zo’n drieënhalf jaar bezig. ‘Dit is het eerste jaar dat we opschalen’, vertelt Oulel. ‘We zijn begonnen met een tiental gebruikers in een simpele app-omgeving en inmiddels hebben we meer dan honderd jongeren geholpen met hun schulden. Nu ons jongerenbegeleidersteam bijvoorbeeld groeit van vier naar tien mensen, blijft het voor mij belangrijk dat we dicht bij de gebruiker blijven staan. En dezelfde kwalitatieve hulp blijven bieden, want daar draait het om.’

De belangrijkste uitdaging is echter fondswerving, ziet Oulel. ‘Dat fonds is cruciaal. We moeten daarin de juiste keuzes blijven maken in de manier waarop we het fonds vullen. Je kunt aankloppen bij banken, peer-to-peer-opties gebruiken of juist werkgevers en gemeentes. Ze hebben allemaal hun eigen voor- en nadelen. Tegelijkertijd is het voor ons belangrijk om onafhankelijk te blijven van commerciële belangen. Oók om jongeren zo te beschermen.’

Impact maken

In 2023 werd Oulel uitgeroepen tot winnaar van de EY Social Impact Award. Impact is dan ook een sleutelbegrip voor hem. ‘We willen een structurele verandering teweegbrengen in het incassosysteem’, concludeert hij. ‘Wij willen zoveel mogelijk jongeren helpen met het proces om schuldenvrij te worden. Dat is de kern én de belangrijkste reden waarom we doen wat we doen. Er zijn volgens het Nibud ongeveer 400.000 duizend jongeren met een betalingsprobleem in Nederland. We willen dé methode worden om hen te helpen.’

Lees ook: Ali Niknam (bunq) wint Entrepreneur Of The Year 2023, Gijs Coppens (OpenUp) pakt Emerging-award

Luister ook de podcast: Winnaars EY Entrepreneur of the Year Award 2023 over hun drive om te veranderen