Van der Torre is expert op het gebied van productiviteit en duurzame inzetbaarheid. Hij vertelt dat het niet alleen belangrijk is dat technologie je bedrijf vooruithelpt, maar ook dat het takenpakket en de arbeidsomstandigheden van medewerkers positief beïnvloed worden.
Wanneer technologie een functie compleet uitholt, geeft het namelijk geen voldoening meer. ‘Het werk moet leuk en uitdagend blijven, en het is belangrijk dat je medewerkers autonomie ervaren. Dat is zeker belangrijk in deze tijd waarin het lastig is om personeel te vinden’, legt Van der Torre uit.
Stap 1: Betrek je medewerkers vanaf het begin
Begin bij het bepalen van de juiste technologische oplossing. Volgens de onderzoeker komt het nog te vaak voor dat medewerkers pas worden betrokken bij het uitrollen daarvan. Hierdoor ontstaat het risico dat de oplossing niet aansluit bij het probleem op de werkvloer.
Het is slimmer om te starten met een gezamenlijke probleemanalyse. ‘Houd in een vroeg stadium rekening met wat er speelt bij medewerkers, zo zie je welke knelpunten er spelen’, stelt hij. ‘Je kunt een open oproep doen, maar ook mensen actief betrekken om mee te denken. Afhankelijk van de fase kun je medewerkers op verschillende manieren betrekken. Zo kun je eerst de ondernemingsraden, dan de teammanagers en tot slot de medewerkers zelf aanhaken.’
Samen wordt gekozen voor een technologische oplossing die niet alleen zorgt voor meer efficiëntie en betere dienstverlening, maar ook goed aansluit bij de dagelijkse realiteit en de behoeften van de werkvloer. Een groot voordeel van deze aanpak, is dat medewerkers zich veel meer verantwoordelijk voelen voor het succesvol implementeren van de technologie.
Stap 2: Doe een impact assessment
Wanneer je eenmaal een aantal interessante technologische innovaties in het vizier hebt, is het tijd voor een impact-assessment om deze goed te kunnen beoordelen. Welke invloed heeft die technologie op het bedrijf? ‘Er komen allerlei interessante innovaties op ons af, denk bijvoorbeeld aan kunstmatige intelligentie. Deze bieden mooie kansen, maar als bedrijf moet je wel weten wat dit precies betekent voor je organisatie.’
Van der Torre vertelt dat bedrijven vaak wel in kaart brengen wat technologie betekent voor hun product of dienst, en hun werkprocessen, maar dat er minder aandacht is voor medewerkers. ‘Er wordt wel gekeken naar veiligheid, maar niet of medewerkers wel een gevarieerd takenpakket houden, en zelfstandig en autonoom kunnen werken. Ook dat moet je meewegen in de businesscase voor de aanschaf van een nieuwe technologie.’
TNO heeft de Technology Impact Methode (TIM) ontwikkelt en past deze toe op branches en organisaties. ‘Dit is een eenvoudig denkkader waarmee je kunt bepalen wat de impact van technologische mogelijkheden is op producten en diensten, werkprocessen en medewerkers’, legt Van der Torre uit. ‘Ook kun je aan de andere kant van het model beginnen. Je kijkt dan waar je te weinig medewerkers hebt, om te bepalen waar je kunt automatiseren.’
Zo’n impact-assessment doe je niet alleen als ondernemer of manager. Het is belangrijk om hierbij technologische leveranciers, innovatiemanagers, de hr-afdeling en medewerkers zelf te betrekken.
Voorbeeld: Technologie Impact Methode
Van der Torre geeft een voorbeeld van de Technologie Impact Methode (TIM) in de praktijk. Hij legt uit dat TNO deze tussen 2020 en 2021 heeft ingezet om voor de sector agrifood en netwerkbeheer te bepalen welke impact technologie heeft op het werk van monteurs.
Met behulp van interviews en voorbeelden uit de literatuur van andere organisaties werd duidelijk dat de rol van data in de onderhouds- en reparatiewerkzaamheden van monteurs steeds groter wordt. Hierbij wordt het steeds belangrijker om samen te werken met leveranciers.
TNO maakte ook inzichtelijk dat monteurs naast hun huidige kennis in de toekomst ook (basale) digitale, analytische en communicatieve skills nodig zullen hebben om de technologische ontwikkelingen optimaal in te kunnen zetten. Hier kun je dan weer rekening mee houden in je opleidingsbeleid en je werving en selectie.
Podcast: De impact van technologie
Welke manieren zijn er om technologie mensgericht in te zetten zodat zowel het bedrijf als de medewerker er beter van worden?
En wat is daarvoor nodig?
Stap 3: Zorg voor leuke functies met ontwikkelmogelijkheden
De introductie van een nieuwe technologie kan ervoor zorgen dat functies minder voldoening geven voor medewerkers. Van der Torre vertelt dat het in zo’n geval belangrijk is om nieuwe functies te creëren waardoor medewerkers wél interessant en gevarieerd werk kunnen doen. ‘Hierbij staan ontwikkelingsmogelijkheden centraal. Deze zijn niet hetzelfde voor iedereen, maar iedere medewerker moet in beweging blijven. Zo ben je ook voorbereid op de komst van nieuwe technologie.’
Een manier om nieuwe functies te ontwerpen, is met behulp van de WEBA-tool (welzijn bij arbeid) van TNO. Een functie moet volgens deze methode volledig zijn, variatie, uitdaging en autonomie bieden. Ook moet het werk sociale en functionele contactmogelijkheden bieden, en mag de fysieke en mentale belasting niet te hoog zijn.
Voorbeeld: orderpicking automatiseren
Van der Torre geeft een sprekend voorbeeld uit de praktijk: een logistiek bedrijf dat over is gegaan op een nieuwe manier van orderpicken.
‘Alle processen aan de voorkant zijn geautomatiseerd, het enige wat nog door een mens gedaan moet worden, is het verzendklaar maken van de pakketten’, legt hij uit. ‘Dan houd je zo’n uitgeholde functie over, dat niemand daar echt gelukkig van wordt. Als je dit in een assessment ontdekt, is het misschien beter om de laatste stap ook te automatiseren. Je moet als organisatie bereid zijn het takenpakket leuker te maken.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
TNO
De wereld van werk verandert snel door globalisering, digitalisering, technologie en vergrijzing. Banen veranderen, verdwijnen en er komen nieuwe voor...
Meer info
