Algoritmisch management draait om het overnemen van managementtaken door een algoritme. Dat klinkt ingewikkeld, maar draait er uiteindelijk om dat medewerkers niet langer door een mens worden aangestuurd, maar door een computer. ‘Het controleren, aansturen en beoordelen van werknemers wordt dan gedaan door algoritmes met behulp van data’, legt Zoomer uit.
Algoritmisch management wordt steeds vaker toegepast
Om dit te illustreren, geeft Zoomer een treffend voorbeeld hoe dit bijvoorbeeld werkt bij Uber. ‘Uber gebruikt algoritmisch management om de chauffeurs te managen. Ze hebben geen centrale, maar worden aangestuurd door een app’, legt hij uit. ‘Die app weet precies waar ze zijn, vertelt ze wie de volgende passagier is en geeft aan welke route ze moeten volgen. De chauffeur weet precies hoeveel hij hiermee verdient, en wordt direct na de rit beoordeeld met een aantal sterren. Er is dus geen menselijke manager meer nodig.’
Zoomer legt uit dat deze ‘drastische’ aanpak vooral toegepast wordt door grote platformbedrijven. ‘Toch zie je ook bij ‘normale’ organisaties steeds vaker dat ze algoritmisch management inzetten. Vaak is hierbij sprake van een combinatie van menselijke managers en een dashboard die in kaart brengen hoe een medewerker zijn werk doet.’
Toepassing om bedrijfsprocessen veiliger te maken
Een interessante toepassing van algoritmisch management zie je bij het veiliger maken van bedrijfsprocessen. ‘Denk bijvoorbeeld aan de bouw. Veel ongevallen kunnen worden voorkomen als mensen een helm dragen. Vanuit de arbeidswetgeving ben je als werkgever verantwoordelijk voor de veiligheid van je medewerkers, dus het is belangrijk te controleren of mensen daadwerkelijk een helm dragen’, legt Zoomer uit.
Zoomer en Van Gulijk hebben samen een algoritme ontwikkeld waarmee je via camerabeelden kunt controleren of medewerkers een helm dragen. ‘Je kunt dan bijvoorbeeld een alarm laten afgaan, of een toegangspoortje niet open laten gaan.’ Hetzelfde principe kan worden toegepast in andere sectoren. Denk bijvoorbeeld aan de rijsnelheid van pakketbezorgers of vrachtwagenchauffeurs. Dit kun je meten, om er vervolgens consequenties aan te verbinden.
Meer lezen over de toepassing van algoritmisch management bij het veiliger maken van bedrijfsprocessen? Lees dan de paper die Zoomer en Van Gulijk met collega’s hebben geschreven.
Welke voordelen biedt algoritmisch management?
Van Gulijk vertelt dat productiviteit voor organisaties de belangrijkste drijfveer is om algoritmisch management in te zetten. ‘Doordat hele bedrijfsonderdelen en nevenactiviteiten kunnen vervallen, kijken we naar waanzinnige kostenbesparingen. Door repetitieve taken door algoritmes uit te laten voeren, krijgen we een enorme efficiëntieslag.’
Zoomer vult aan dat algoritmisch management het ook mogelijk maakt om meer te sturen op bepaalde targets. ‘Zo kun je bijvoorbeeld bepaalde kwaliteitsstandaarden instellen. Het algoritme bepaalt automatisch of aan de eisen wordt voldaan. Zo worden fouten sneller gedetecteerd.’
WHITEPAPER: SKILLS GEVRAAGD
Kandidaten koppelen aan werk op basis van skills in plaats van diploma’s?
TNO werkt aan een uniforme skills taal waarmee meer mensen soepeler worden gematcht aan passend werk.
lees verder
Zijn er ook nadelen?
Uiteraard heeft algoritmisch management ook uitdagingen. Zo kan een algoritme niet goed rekening houden met menselijke omstandigheden. ‘Neem bijvoorbeeld flitsbezorgers, zij hebben tijdstargets waarin ze boodschappen moeten bezorgen. Als ze dit niet halen, hebben ze een probleem. Maar wat als de brug openstond? Je krijgt dan een soort kat- en muisspel van werknemers en managers’, vertelt Zoomer.
Medewerkers voelen zich minder gemicromanaged wanneer een app hen vertelt wat ze moeten doen, dan wanneer een manager opbelt.
Zoomer en Van Gulijk benadrukken dat veel organisaties nog worstelen om de juiste balans te vinden bij de inzet van algoritmisch management. ‘De manier waarop je de technologie inzet, maakt sterk uit’, stelt Zoomer.
Sommige werkgevers hebben het idee dat ze de consequenties van ‘verkeerd gedrag’ direct bij de individuele medewerkers moeten leggen. Dat vinden de onderzoekers geen goed plan. ‘Het is beter om een groep aan te spreken, in plaats van een individu aan te pakken. In het kader van de privacywetgeving is dat erg lastig.’
‘Uiteindelijk moet je de technologie zo toepassen dat het voor de medewerker zelf acceptabel is’, vindt Zoomer. ‘Anders is de kans aanwezig dat ze gaan saboteren, bijvoorbeeld door een camera om te draaien.’
Verdwijnen er banen door algoritmisch management?
De onderzoekers benadrukken dat managers in de meeste organisaties niet helemaal vervangen zullen worden, maar een andere rol krijgen. Zo kunnen ze zich meer gaan focussen op mensenmanagement. ‘Er wordt nog steeds gemanaged, maar in plaats van dat leidinggevenden per situatie en moment bepalen wat de juiste actie is, gebruiken ze algoritmes’, legt Zoomer uit. ‘Wanneer organisaties beleid in algoritmes verwerken, kunnen ze in zekere zin objectiever managen.’
Lees ook: Samenwerken met een robot? En 2 andere nieuwe inzichten van technologie op werk
De toekomst van algoritmisch management
Hoewel algoritmisch management nog in de kinderschoenen staat, heeft het de potentie om Nederlandse organisaties te transformeren. Zoomer en Van Gulijk verwachten dat algoritmisch management over een aantal jaar ook toegepast zal worden in ons dagelijks leven.
‘Microsoft heeft 10 miljard geïnvesteerd in een nieuwe versie van ChatGPT’, vertelt Van Gulijk. ‘Ik verwacht dat binnen drie jaar dat een soort personal assistent voor ons kan worden. Die gaat dan je agenda, e-mail en andere vormen van communicatie inrichten. Dat is ook een vorm van algoritmisch management.’
De verwachting is wel dat deze technologie in de toekomst meer gereguleerd zal worden door wet- en regelgeving. ‘We zien nu dat de Europese Unie heel serieus bezig is met dit onderwerp, onder andere met de platformwet. Ook de Europese AI-act is in aantocht om uitsluitsel te geven over wat wel en niet mag met kunstmatige intelligentie’, stelt Van Gulijk.
‘Eigenlijk zijn deze wetten het gevolg van een maatschappelijke discussie over hoe we om willen gaan met dit soort technologie. Met deze wetgeving dwing je bedrijven om mee te doen in deze discussie. Helaas is dit pressiemiddel echt nodig’, stelt Zoomer. ‘Wij drukken organisaties op het hart om nu al na te denken over de manier waarop je algoritmes wilt toepassen, voordat de wetten worden ingevoerd en je dingen blijkt te doen die niet mogen.’
Meer weten over de invloed van technologie op werk? Glenn van der Burg gaat in gesprek met TNO’er Michiel de Looze en Mike Strijbos van Inthergroep. Beluister de podcast van TNO: De invloed van technologie op werk
Dit artikel wordt u aangeboden door
TNO
De wereld van werk verandert snel door globalisering, digitalisering, technologie en vergrijzing. Banen veranderen, verdwijnen en er komen nieuwe voor...
Meer info
