Een huisarts en de specialist in het ziekenhuis die beschikken over hetzelfde elektroniche patiëntendossier. Of een architect en aannemer die automatisch informatie uitwisselen over een gebouw. Het zijn twee willekeurige voorbeelden van datadelen door partijen in dezelfde sector die we veel zien terugkomen.
Ingewikkelder wordt het als de data moet worden uitgewisseld tussen spelers die wat verder weg van elkaar staan. Een energiebedrijf en een hypotheekverstrekker bijvoorbeeld. Mag dat zomaar? En hoe zit het met de veiligheid?
De digitale economie
‘Hiervoor ontbreken vaak goede afspraken. Partijen gaan anders met data om en hebben geen gemeenschappelijke infrastructuur om die informatie op een veilige manier met elkaar te delen’, zegt Sander Middendorp. Hij is sinds twee jaar voorzitter van de Data Sharing Coalition. Dit samenwerkingsverbond wil het voor organisaties makkelijker maken om data te delen tussen domeinen en sectoren. Dat is nodig om de digitale economie een boost te geven.
‘In verschillende delen van de wereld wordt anders naar datadelen gekeken. De Chinezen doen het top-down, waar in de Verenigde Staten een grote rol is weggelegd voor bedrijven als Amazon, Microsoft en Google. In Europa zoeken we de oplossing in reguleren en samenwerken’, aldus Middendorp.
Regulering via de Data Act
Die regulering heeft eerder dit jaar gestalte gekregen in een nieuw wetsvoorstel: de Data Act. Dat is een set met spelregels over de manier waarop we in de Europese Unie met data willen omgaan. Pepijn Groen is Programmamanager bij de Data Sharing Coalition en een enthousiast voorstander van de wetgeving.
Zo ontstaat volgens hem namelijk een eerlijker digitaal speelveld. ‘Het betekent dat mensen zelf kunnen bepalen wat er met hun data gebeurt. Voor bedrijven wordt het bovendien makkelijker om – bij toestemming van de rechthebbende- data te delen. Zo ontstaan er een nieuwe digitale wereld met tal van interessante businessmodellen.’
Lagere risicokosten en meer efficiency
Het zal naar verwachting nog een paar jaar duren voordat de Data Act door de Europese Commissie en de lidstaten is goedgekeurd. Dat betekent echter niet dat je als organisatie zo lang moet wachten. Nu al is het voor Nederlandse bedrijven en andere partijen mogelijk om op een veilige, verantwoorde manier data met elkaar uit te wisselen.
Er zijn volop redenen te bedenken om hiermee aan de slag te gaan. Voor het ontwerpen van een nieuwe waardepropositie bijvoorbeeld, het bereiken van meer procesefficiency of de risicokosten naar beneden brengen. Wie dit speelveld wil verkennen, kan dus terecht bij de Data Sharing Coalition. Dit proces faciliteren gebeurt op drie manieren, vertelt Pepijn Groen.
‘We brengen partijen bij elkaar, door het organiseren van maandelijkse bijeenkomsten. Hier vertellen bedrijven over hun ervaringen en uitdagingen. Soms behandelen we een specifiek thema, zoals de nieuwe Data Act bijvoorbeeld. Daarnaast ontwikkelen we raamwerken die een data-samenwerking tussen bedrijven in verschillende sectoren concreet vorm kan geven. Hierbij komen veel disciplines om de hoek kijken. Denk aan technologie, operatie en functionaliteit.’
Datadelen tegen mensenhandel
Goed voorbeeld doet volgen. Daarom werkt de Data Sharing Coalition aan concrete toepassingen met organisaties die een gemeenschappelijk doel nastreven. ‘Dat doen we op verschillende vlakken, zoals duurzaamheid, energie en mobiliteit. Door het uitwisselen van data ontstaan zo nieuwe waarden en diensten voor de economie’, aldus Middendorp. Zijn collega geeft twee voorbeelden.
‘Energiebedrijven beheren slimme meters bij mensen in huis. Wij hebben ze geholpen om deze metadata te ontsluiten en beschikbaar te stellen aan hypotheekverstrekkers. Die kunnen zo op hun beurt het energieverbruik van huishoudens monitoren en daar een financieringsaanbod op ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan een groene-leningen propositie.’
Een ander voorbeeld gaat over mensenhandel, iets waar veel maatschappelijke instanties zich mee bezig houden. ‘Samenwerken blijkt best ingewikkeld, omdat men de eigen data logischerwijs goed wil beschermen. Wij kijken met die instanties naar technieken om dit toch op een veilige en privacy-vriendelijke manier te kunnen doen, zodat de data altijd bij de bron blijft. Ook helpen we een strategisch pad te ontwikkelen om in de toekomst nieuwe partijen aan te laten haken, zoals buitenlandse wetshandhavingsinstanties.’
Zelf aan de slag
Veilig datadelen is zoals gezegd niet een kwestie van ‘even een luikje openzetten’. Wil je weten hoe je dit verantwoord en slim doet? Dan kun je je aanmelden bij de Data Sharing Coalition’, zegt Sander Middendorp. ‘Je krijgt op die manier toegang tot onze meetings, tools en expertise. We kunnen organisaties helpen om een use case op te zetten en brengen ze graag in contact met andere partijen die kunnen helpen.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
