Een topteam samenstellen doe je volgens Patrick Lencioni met tien belangrijke stappen. Patrick Lencioni (geboren in 1965) is een Amerikaanse bestsellerauteur, gespecialiseerd in management- en leiderschap. Hij is vooral bekend door zijn theorie genaamd de Piramide van Lencioni dat wordt uitgelegd en toegepast in het boek ‘De vijf frustraties van topteams‘.
In de piramide van Lencioni stelt hij dat een goed functionerend team in vijf lagen wordt opgebouwd die van laag 1 naar laag 5 moeten worden opgebouwd. Deze lagen zijn:
- Vertrouwen
- Constructieve conflicten
- Betrokkenheid
- Verantwoordelijkheid
- Resultaatgerichtheid
Topteam samenstellen in tien stappen:
Op basis van deze theorie heeft Lencioni tien belangrijke stappen gedefinieerd die ervoor zorgen dat je een topteam creëert en weet te behouden.
Stap #1 Toewijding aan het team
Lencioni: ‘Hoe graag we ook willen samenwerken, een topteam samenstellen vereist toewijding en discipline. Het is net als een goed huwelijk. Het gaat niet vanzelf. Je bent nooit klaar met eraan werken. Z
odra het ongemakkelijk of confronterend wordt, zoeken we vaak een uitweg, verdoving of afleiding. Om een goed team of huwelijk te bouwen, zul je de confrontatie moeten aangaan.’
Stap #2 Gemeenschappelijk doel
Een team kenmerkt zich door een gemeenschappelijk doel waarbij je van elkaar afhankelijk bent om dit doel te bereiken, zegt Lencioni. ‘De wederzijdse afhankelijkheid is cruciaal en wordt helaas maar al te vaak vergeten.’ Het is belangrijk om dit als team te blijven realiseren en ieders bijdrage aan het geheel te blijven benadrukken.
Stap #3 Vertrouwen opbouwen
Een topteam samenstellen dat goed functioneert, doe je op basis van vertrouwen. En dat vertrouwen ontstaat volgens Lencioni alleen door het tonen van voldoende kwetsbaarheid van de leidinggevende en de teamleden. Dat is niet gemakkelijk, want je kwetsbaar opstellen vergt moed.
Lencioni: ‘Als een leider zich niet open durft op te stellen, niet om hulp vraagt of gemaakte fouten verdoezelt, is het bijzonder lastig om vertrouwen in het team op te bouwen. Vertrouwen creëren is het lastigste gedeelte van teamontwikkeling. Dat gaat echt niet vanzelf en je kunt het ook niet opeisen.’
Stap #4 Discussie durven voeren
Een teken dat er onvoldoende vertrouwen is, is wanneer de teamleden zich niet durven uitspreken tijdens bijeenkomsten, maar wel op de wandelgang of bij de koffieautomaat klagen over het werk of elkaar (the meeting after the meeting). Een ander teken zijn saaie vergaderingen, stelt de adviseur. ‘Een goed team heeft juist levendige discussies en durft hun mening te geven, ook als deze anders is.’
Lencioni: “Zo’n 80% van alle teams functioneert niet.”
Stap #5 Erkenning voor het teamresultaat
Lencioni: ‘Zo’n 80% van alle teams functioneert niet. We zien nog steeds veel individuele beloningen, terwijl het belangrijk is de individuele bijdrage aan een team of het teamresultaat te erkennen en te belonen. Er zijn weinig goed functionerende teams in bedrijven, omdat je daarvoor offers moet brengen. Het kost tijd, inspanning en doorzettingsvermogen. Mensen zijn van nature feilbaar en ook gemakzuchtig.’
Stap #6 Conflict mag er zijn
Lencioni is een groot voorstander van conflicten. Die ontstaan bijna altijd vanzelf in teams vanwege de verschillende perspectieven, doelstellingen of achtergronden.
‘Conflicten zijn goed, zolang ze er maar op gericht zijn om het team of het werk beter te maken. Bij inhoudelijke discussies is de kans veel groter dat besluiten – als ze eenmaal zijn genomen – ook daadwerkelijk uitgevoerd worden.’
Lencioni: “Een leider moet continu het belang van de collectieve resultaten duidelijk maken en teamleden aansporen om met elkaar samen te werken.”
Stap #7 Collectief benadrukken
Er moet wel vertrouwen zijn in het team, anders zijn conflicten desastreus. Dan voelen de teamleden zich juist onveilig en trekken ze zich terug om zichzelf te beschermen.
Lencioni: ‘Mensen hebben een aangeboren neiging tot zelfbehoud en concentreren zich in eerste instantie op zichzelf en de eigen positie of carrière. Een leider moet dus continu het belang van de collectieve resultaten duidelijk maken en teamleden aansporen om met elkaar samen te werken.’
Stap #8 Kiezen voor het team
De keuze om wel of niet als team te werken, moet wel gemaakt worden. Anders is er onnodige taakverwarring en onduidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is. In groepen ontstaat maar al te vaak de neiging tot ‘social loafing’, oftewel: minder hard werken, omdat het individuele resultaat dan minder zichtbaar is.
Volgens Lencioni bevorderen deze vier maatregelen allemaal het nemen van eigen verantwoordelijkheid en meer inspanningen om als team op te treden:
- het houden van regelmatige voortgangsbesprekingen;
- het publiceren van doelstellingen;
- het maken van duidelijke gedragsafspraken;
- het geven van teambeloningen.
Stap #9 Aanspreken op gedrag
De teamleden weten vaak maar al te goed wie binnen het team de meeste inspanningen leveren en wie het team of de prestaties saboteren. Om een topteam samen te stellen, is het belangrijk om dit bespreekbaar te maken en de minder presterende teamleden aan te sporen zichzelf te verbeteren en anders te vertrekken.
‘Hier is enige groepsdruk wel wenselijk. Het team moet duidelijk maken dat dit teamlid het team in de steek laat. Op zich heeft iedereen de wens zichzelf of zijn prestatie te verbeteren, maar dan moet je wel de goede feedback krijgen.
En dat is juist het allermoeilijkst: iemand aanspreken op zijn gedrag. Dat vind ik zelf ook bijzonder ongemakkelijk. Ik geef ook liever complimenten dan kritiek’, aldus Lencioni.
Lencioni: “Het zijn niet de slimste teams die winnen, maar de teams die het beste kunnen samenwerken en gedisciplineerd zijn in de uitvoering.”
Stap #10 Discipline om te verbeteren
Lencioni: ‘De beste en gezondste teams zijn excellent in de uitvoering en niet zo druk bezig met strategie of met de concurrentie. Een goed voorbeeld vind ik nog steeds Southwest Airlines. Zij praten niet over wat de concurrentie doet, maar het hele executive team is vooral steeds bezig zichzelf te verbeteren.
Het zijn niet de slimste teams die winnen, maar de teams die het beste kunnen samenwerken en gedisciplineerd zijn in de uitvoering. Daarmee stel je dus een topteam samen.’
Wil je nog een andere expert horen over het bouwen aan een topteam?
Als organisatiepsycholoog onderzoekt bestsellerauteur David Burkus al tientallen jaren hoe teams functioneren en waarom het ene team het zoveel beter doet dan het andere. Hij vindt dat er veel te weinig aandacht is voor de cultuur van individuele teams, terwijl het belang daarvan de afgelopen twee jaar alleen maar is toegenomen.
Vragen over het samenstellen van een topteam:
Wat is de piramide van Lencioni?
In de piramide van Lencioni stelt bestsellerauteur Patrick Lencioni dat een goed functionerend team in vijf lagen wordt opgebouwd die van laag 1 naar laag 5 moeten worden opgebouwd. Deze lagen zijn: vertrouwen, constructieve conflicten, betrokkenheid, verantwoordelijkheid en resultaatgerichtheid.
Hoe creëer je een topteam?
Bestsellerauteur Patrick Lencioni geeft tien stappen die je zelf kunt doen: toewijding aan het team, gemeenschappelijk doel hebben, vertrouwen opbouwen, discussie durven voeren, erkenning voor het teamresultaat, conflict mag er zijn, collectief benadrukken, kiezen voor het team, aanspreken op gedrag en discipline om te verbeteren.
Wie is Patrick Lencioni?
Patrick Lencioni (geboren in 1965) is een Amerikaanse bestsellerauteur, gespecialiseerd in management- en leiderschap. Hij is vooral bekend door zijn theorie genaamd de Piramide van Lencioni dat wordt uitgelegd en toegepast in het boek ‘De vijf frustraties van topteams’.
Advertorial ScaleUp Summit 2019 met Verne Harnish
Dit unieke evenement met Verne Harnish is het uitstekende startpunt voor versnelling van jouw bedrijfsgroei. Want waardevolle ideeën verdienen een uitstekende uitvoering.
lees verder
