‘Dry January’ is de universele term voor het initiatief waarbij je belooft in de eerste maand het nieuwe jaar geen alcoholische versnaperingen te nuttigen. Steeds meer Nederlanders doen daaraan mee.
In Nederland wordt het aantal deelnemers bijgehouden door het platform IkPas.nl. In 2024 meldden bijna 42.000 mensen zich officieel aan, maar initiatiefnemer Rob Bovens schat dat veel meer mensen een poging waagden: tussen de 750.000 en één miljoen.
Uit onderzoek van onder meer IkPas blijkt dat dit jaar 62 procent van de drinkende Nederlanders een maand zonder alcohol overweegt.
Maand zonder alcohol: fris de lente in
Het initiatief is bedoeld voor wie onbewust een patroon heeft ontwikkeld waarbij zij of hij vrijwel dagelijks alcohol drinkt, zo is op het platform te lezen. ‘Begin fris aan de lente’: van de deelnemers voelt 62 procent zich fysiek fitter, slaapt 55 procent beter en raakt 32 procent gewicht kwijt.
En: uit onderzoek blijkt ook dat maar liefst zeven op de tien deelnemers een half jaar na de actie nog steeds ruim 30 procent minder drinkt dan voor de deelname.
Een maand zonder alcohol geeft je lever rust en zorgt ervoor dat die zich kan herstellen, aldus leverarts Eric Tjwa van het Radboudmc in een video van AD. Dat blijkt zowel uit een groot Brits onderzoek als uit een eigen, kleinschaligere studie. Wel geldt dat voornamelijk voor stevige drinkers, want vooral als je vier tot zes glazen alcohol drinkt per dag worden je levercellen aangetast – wat uiteindelijk kan leiden tot levercirrose en zelfs leverkanker.
Andere positieve effecten van een maand niet drinken, ook voor wie een gematigde drinker is: bij de proefpersonen uit het onderzoek daalde hun slechte cholesterol met gemiddeld 11 procent, en hun onderhuidse buikvet nam af met 17 procent.
Lees ook: Met deze hersenhacks hou jij je brein (en jezelf) fit en gezond
‘Natte februari’ als gevolg?
Toch klinkt er ook geluid dat minder lovend is over Dry January. Volgens onderzoekers aan de Britse York University zorgt de 31 dagen lange onthouding juist ervoor dat je het idee krijgt dat je daarna weer ‘los’ mag gaan. Alsof je goede gedrag en het ‘afzien’ je daarvoor goedkeuring oplevert. Maar als Dry January op die manier leidt tot een ‘soppend natte februari’, doe je je gezondheid echt geen plezier.
Veel gezondheidsexperts zijn van mening dat totale onthouding juist bijdraagt aan een ongezond jojo-effect waarbij je onderaan de streep waarschijnlijk slechter af bent. Het is bovendien niet nodig. Zo raadt zelfs de British Liver Trust aan dat twee opeenvolgende alcoholvrije dagen al genoeg kunnen zijn voor een gezonde lever.
Vals gevoel van veiligheid
Naar aanleiding daarvan vertelde de Britse leverdeskundige Mark Wright eerder al aan De Volkskrant: ‘Slechts een maandje detoxen in januari is medisch zinloos. Het veroorzaakt een vals gevoel van veiligheid en voedt het idee dat mensen hun lever zoveel kunnen misbruiken als ze willen, als ze maar gewoon een rustpauze vol ‘zuivering’ inlassen. Dat heeft bijna evenveel zin als het hele jaar door rood staan en dan in januari op water en brood te leven. De logica ontgaat mij volledig.’
Niet drinken is bovendien niet het enige wat je kunt doen: genoeg beweging en meer groente en fruit eten is ook ongelooflijk belangrijk voor de gezondheid van je lever, aldus de arts.
Tips voor een maand zonder alcohol
Maar toch, voor sommige mensen kan een maand zonder alcohol wel degelijk werken. De grootste valkuil? Het uur na werk waar je jezelf een glas alcohol inschenkt en even loskoppelt van je dagelijks bezigheden.
Er zijn trucs om die verleiding te weerstaan. Zes tips om te zorgen voor de nodige afleiding – en tegelijkertijd ontspanning.
#1 Vervang de oude gewoonte voor een nieuwe
Is het jouw gewoonte om na een lange dag (thuis)werken op de bank te ploffen met een glas wijn? Jouw ultieme ontspanning als je met een biertje wat tv kan kijken na een dag achter je laptop zitten? Grote kans dat je dan voor de bijl gaat tijdens een maand drooglegging.
Wie het toch probeert, doet er goed aan om deze gewoonte voor een nieuwe in te ruilen. Of je nu gaat wandelen om je werkdag af te sluiten, fietsen, een stuk gaat hardlopen of onder de douche gaat staan – als je maar iets doet waarmee je je lichaam duidelijk maakt dat de werkdag voorbij is. Op die manier maak je een duidelijke scheiding tussen je werkdag en privéleven.
Lees ook: Echt loskoppelen van je werk maakt je een betere leider
#2 Zoek naar een non-alcoholisch alternatief
Wie te veel naar de smaak van alcohol verlangt, kan het lichaam makkelijker voor de gek houden dan gedacht. Denk aan alle non-alcoholische biertjes en wijnen die er zijn. Meer een cocktailtype? Ga op zoek naar smaken die overeenkomen met je favoriete drankje, zonder de alcohol toe te voegen. Het is het ritueel van het hebben van een drankje dat zwaarder weegt dan het drankje zelf.
#3 Vraag je af waar je lichaam écht behoefte aan heeft
Ken je dat gevoel dat je hebt als je op een feestje staat en je bij elk drankje denkt: waarom niet? Alcohol drinken komt vaak voort uit een gewoonte, zonder dat we daar actief bij nadenken. Voel je de volgende keer de behoefte opkomen om naar de fles te grijpen, bedenk je dan waar je eigenlijk behoefte aan hebt. Ontspanning? Stress even kwijtraken? Gezelligheid? Al die behoeftes zijn ook prima anders op te lossen.
#4 Eet suiker – maar niet te veel
Grote kans dat je gedurende een periode van onthouding zin krijgt in snoep en andere zoetigheid. Het is je lichaam dat verlangt naar de suikers die het normaliter via alcohol binnenkrijgt – een klein glas witte wijn bevat ongeveer anderhalve theelepel aan suiker. Doordat je minder suiker binnenkrijgt, is het minder problematisch om eens een stuk chocolade te eten. Al geldt ook hierbij weer: met mate.
Lees ook: Hoe bananen je helpen om betere beslissingen te nemen
#5 Beperk cafeïne
Dit klinkt voor sommigen misschien een dubbele marteling, maar wie een hoop koffie op een dag drinkt, heeft vaak een glas wijn nodig om uit de cafeïne-high te komen. Omgekeerd helpt de eerste kop koffie van de dag om de laatste roes van de alcohol van de dag ervoor te verwijderen. Wie nu geen alcohol drinkt, heeft dus minder cafeïne nodig.
#6 Pas je agenda aan
Heb je veel borrels in je agenda staan? Grote kans dat je vroeg of laat voor de bijl gaat. Wie niet in de verleiding wil komen om deze maand een alcoholische versnapering te nemen, doet er goed aan de agenda zodanig in te richten dat de kans op een misstap het minst groot is.
