Toen hoogleraar Onderwijspsychologie Paul A. Kirschner (65) zijn zoon van 28 jaar een drone voor zijn verjaardag cadeau deed, was hij niet echt verrast door de snelheid waarmee zijn zoon het ding bestuurde. Zijn vinger schoten snel over de knopjes en zonder de handleiding te lezen had hij binnen een mum van tijd door hoe hij het digitale middel in de lucht moest houden. Kirschner zelf zegt dat hij er veel langer over zou doen.
De anekdote is volgens Kirschner, onderzoeker aan de Open Universiteit, exemplarisch voor hoe mensen aankijken tegen digital natives. De nieuwe generatie, grofweg gerekend vanaf 1984, is opgegroeid met digitale middelen. Internet en de daaruit voortvloeiende social media maakten deel uit van hun jeugd, wat hun als nieuwkomers op de arbeidsmarkt gewild maakt. Door hun vele vlieguren zijn ze immers al volledig gewend aan digitaal werken.
Kirschner verwerpt dit idee, dat volgens hem als een van de grootste misvattingen geldt over deze generatie. ‘Neem nou het voorbeeld van de drone: mijn zoon weet dat ding zo snel te besturen, omdat hij veel videogames heeft gespeeld in zijn jeugd. Maar had ik net zoveel videogames als hij gespeeld, dan had ik dat ook gekund. Het is geen kwestie van onkunde om te leren, maar een voorsprong die door middel van veel oefening makkelijk ingehaald kan worden.’
Bronnen
Toch werpt de arbeidsmarkt zich gretig op de digital natives. ‘Ze krijgen allemaal superkrachten toebedeeld, die ze nooit waar kunnen maken.’ Uit onderzoek dat Kirschner recentelijk met zijn collega Pedro de Bruyckere afrondde blijkt dat die invulling ver van de waarheid ligt. ‘Dat je in je jeugd veel op Google hebt leren zoeken en videogames hebt gespeeld, betekent niet dat je je op de werkvloer ineens kan redden met thema’s als back-end offices en cybersecurity.’
Natuurlijk scheelt het als je makkelijk met technologie om kunt gaan, erkent de van oorsprong Amerikaanse onderzoeker. ‘Maar het gebruik van technologie om de juiste informatie te vergaren en deze op waarde en betrouwbaarheid te beoordelen, is ontzettend moeilijk. Een artikel dat je vindt over voeding, kan van foodblog The Green Happiness, Het Voedingscentrum of van McDonalds komen. Veel mensen kunnen dat onderscheid niet goed maken, beoordelen de betrouwbaarheid verkeerd en gaan dus de mist in.’
Dat digital natives de mist ingaan komt niet in de laatste plaats doordat ze weinig onderwijs hebben gehad in het onderzoeken en gebruiken van bronnen. ‘Waar wij tijdens onze studie les hebben gehad in het doen van literatuuronderzoek en het beoordelen van bronnen, wordt er bij deze nieuwe generatie vanuit gegaan dat ze dat wel kunnen.’ Kirschner maakt graag de vergelijking met autorijden. ‘Er is bijna geen kind meer in Nederland die niet opgegroeid is met een auto of zelfs met een auto-videospel heeft gespeeld, maar niemand verwacht dat ze daardoor direct auto kunnen rijden.’
Stress
De misvatting lijkt misschien voor digital natives voordelig: ze komen immers sneller aan een baan. Toch zit er volgens Kirschner ook voor hen een flink nadeel aan. ‘De torenhoge verwachtingen die bedrijven van digital natives hebben, kunnen ze nooit waarmaken. Dat iemand een website kan bouwen met HTML, betekent niet dat hij ook weet hoe je de gehele back-end in moet richten. Op die manier krijg je teleurstellingen, demotivatie en veel onnodige stress.’
Volgens Kirschner moet vooral het onderwijs veranderen om een realistischer beeld te krijgen van de kundigheid van digital natives. De vaardigheden van de 21e eeuw die nu veelal op basisscholen onderwezen worden, zijn helemaal niet zo nieuw en nodig als vaak gepretendeerd wordt. ‘Samenwerken, creatief zijn en communiceren met andere mensen is iets wat Thomas Edison en Frits Philips in de twintigste eeuw ook al deden. Het goed vergaren en beoordelen van informatie is de enige vaardigheid die écht belangrijk is ten opzichte van andere tijdperken.’
Bijscholing
Maar wat te doen met de nieuwe generatie medewerkers, die al lang niet meer naar school gaan? Als manager is het vooral belangrijk je verwachtingen bij te stellen. ‘Ga er niet van uit dat iemand alles al kan op digitaal gebied, maar leer nieuwe medewerkers hoe ze hun digitale vaardigheden optimaal kunnen gebruiken binnen het bedrijf.’ Het voordeel van digital natives zit hem volgens Kirschner vooral in het gebrek aan angst voor nieuwe technologie. ‘Ze zijn niet bang om nieuwe dingen te proberen, maak daar gebruik van.’
Tegelijkertijd kan het gebrek aan basiskennis en vaardigheden het beste opgelost worden door samenwerking met een oudere, meer ervaren medewerker. ‘Zo heb je het beste van twee werelden: de jonge medewerker helpt om technologie toegankelijker te maken, de oudere medewerker leert hem of haar om de basale kennis op te doen die nodig is om optimaal te presteren. Het is volgens mij makkelijker om iemand van de oude garde digitale vaardigheden aan te leren dan een jonge werknemer de nodige basiskennis bij te brengen.’ Een lichtpuntje voor de oudere werkzoekenden op de markt. ‘Het is nonsens om te denken dat zij geen digitale vaardigheden aan kunnen leren en goed daarin kunnen worden.’
Tezamen met die misvatting zou Kirschner de term digital native daarom het liefst in de prullenbak gooien. ‘Het veroorzaakt alleen maar verwarring en teleurstelling.’
