Veel organisaties slagen er maar niet in om proactieve en verantwoordelijke medewerkers te krijgen. Wat te doen?
De druk zit erop in deze tijd. Achterover leunen, teren op het verleden en denken dat het wel voorbijgaat, helpt niet meer. De klant centraal, invloed terug naar de werkvloer, de piramide op zijn kop, je kent alle nieuwe organisatiemantra’s wel. Maar hoewel iedereen snapt dat het anders moet, lukt het veel organisaties niet om proactieve, verantwoordelijke medewerkers te krijgen die een stap vooruit doen. Sterker nog; het lijkt vaak juist zo te zijn dat mede
werkers een stap terug doen in deze tijd, ondanks alle goede bedoelingen.
De oorzaak ligt bij teams
Hoe komt dit toch? Een deel van de oorzaak kan worden gezocht bij teams en wat er met teams gebeurt in tijden van crisis en grote veranderingen. Als er veel onrust en onduidelijkheid is, en er te weinig kaders worden gesteld, hebben teams de neiging regressiegedrag te vertonen. Daarmee bedoel ik: ze vertonen gedrag dat minder volwassen is dan het gedrag dat ze eerder vertoonden; alsof ze een stap terug doen dus. Een voorbeeld uit mijn eigen praktijk: drie jaar geleden ging ons bedrijf bijna failliet. Het was – en is – een bedrijf met hooggekwalificeerde professionals en meer nog; mensen met een enorm commitment die veel ondernemerschap lieten zien. Een geweldig team van mensen.
Toen gebeurde er iets raars
En toen brak bij ons de crisis uit. Grote opdrachten vielen niet en we hadden veel te weinig werk. Iedereen wist het, bij ons was en is immers alles openbaar en we runden het bedrijf met zijn allen. En toen gebeurde er iets raars, vond ik. Al mijn voorheen zo geweldige collega’s doken ineens weg, werden stil of gingen juist eenzaam aan de slag. Maar wat er vooral gebeurde: iedereen keek naar mij. Er werd gevraagd om een plan en richting en het was voor iedereen duidelijk dat ik degene was die dat moest gaan verzorgen.
Verbaasd en boos
Aanvankelijk was ik daarover verbaasd en boos. Al die jaren hadden we het samen gedaan – en nu het moeilijk werd, moest ík het maar doen? Ik begreep er niets van, had duizend oordelen over het afwachtende gedrag van mijn collega’s en viel zelf ook een beetje stil. Het hielp me enorm toen ik begreep dat dit logisch was en hoort bij een team in een periode waarin de druk groot is. Volwassen teams vallen dan terug naar een of twee fases eerder en laten bijbehorend gedrag zien: afwachten, wijzen naar anderen en angstvallig zoeken naar veiligheid.
Onvolwassen gedrag
Het was mijn taak om meer duidelijkheid te scheppen, de kaders weer scherp te stellen en ze even op sleeptouw te nemen. Dus als je merkt dat hele teams in deze tijd onvolwassen gedrag laten zien, dan helpt het niet als je zelf onvolwassen gedrag laat zien door te gaan oordelen (mijn reflex). Wat wel helpt? Snappen en doorzien wat er aan de hand is, zodat je kunt doen wat nodig is. Mensen veroordelen leidt tot onvolwassen gedrag, acceptatie leidt tot inzicht en verlichting.
Beeld via Flickr.
