Investeringsfondsen die gouden bergen beloven, maar achteraf een piramidespel blijken te zijn. Het komt helaas maar al te vaak voor. Gedupeerden blijven achter met gigantische schulden en het geld is in het niets verdwenen. Termen als misleiding, fraude en oplichting lijken terechte beschrijvingen van dergelijke louche praktijken. Of niet altijd? Wanneer zijn uitlatingen op het internet onrechtmatig? Advocaat mediarecht Thomas van Vugt, werkzaam bij advocatenkantoor AMS Advocaten, geeft antwoord op deze vraag en gebruikt hierbij de uitkomst van een recente uitspraak.
Beleggingsfonds
In de casus die hier als voorbeeld dient, hadden de gedupeerden aanzienlijke bedragen in een beleggingsfonds in vastgoed geïnvesteerd. De investering kwam niet van de grond en het beleggingsfonds ging failliet. De gedupeerden waren hun geld kwijt. In het kader van de insolventieprocedure werden de praktijken van het beleggingsfonds onderzocht. De gedupeerden besloten zich te verenigen. De vereniging had als doel de belangen van de gedupeerden te behartigen en compensatie te bewerkstelligen.
Beschuldigingen
Op de website van de vereniging stonden uitlatingen waarin termen als misleiding, manipulatie, mismanagement en bedrog werden genoemd. Ook werd er gesteld dat er sprake was van fraude en van een piramidespel. Er zouden volgens de verenging miljoenen zijn ‘gestolen’. De oprichter van het beleggingsfonds werd met volledige naam genoemd.
De oprichter (hierna: eiser) was hier niet blij mee en vorderde in kort geding verwijdering van de uitlatingen op de website. De rechter stelde voorop dat het belang van eiser is dat hij niet door publieke uitlatingen wordt blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen. Het belang van de verenging is dat zij mensen in openbaarheid kritisch moeten kunnen informeren, opiniëren en/of waarschuwend uit moet kunnen laten ter signalering van mogelijke misstanden.
Wanneer is uitlating onrechtmatig?
Of de uitlatingen in kwestie onrechtmatig zijn, hangt onder andere af van de volgende factoren:
- de aard van de gepubliceerde verdenkingen en de ernst van de te verwachten gevolgen voor eiser
- de ernst van de misstand die de publicatie aan de kaak beoogt te stelen
- de mate waarin de verdenkingen ten tijde van de publicatie steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal
- de inkleding van de verdenkingen
Rechter: misleiding niet onrechtmatig
Wat betreft de uitlating van beleggers dat zij misleid zijn door het beleggingsfonds, overweegt de rechter dat dit niet onrechtmatig is. In het onderzoeksrapport is namelijk bevestigd dat er elementen van misleiding zijn aangetroffen, zij het dat er enkel wordt gesproken over het verstrekken van onjuiste informatie. Niettemin meent de rechter dat deze beschuldiging voldoende steun vindt in het beschikbare feitenmateriaal.
Verwijderen beschuldigingen
Anders is het voor de termen ‘manipulatie, mismanagement en bedrog’, ‘gestolen’ en ‘fraude’. Deze verwijten zijn in de procedure door eiser weersproken. Daarnaast zijn deze termen niet in het onderzoeksrapport terug te vinden, noch andere constateringen van dien aard. Het is aan de vereniging om voldoende aannemelijk te maken dat deze verwijten terecht zijn. Dit heeft de vereniging volgens de rechter niet gedaan. Deze uitlatingen worden dus onrechtmatig geacht. De vereniging moet deze uitlatingen dus alsnog van haar website verwijderen.
Deze column is geschreven door Thomas van Vugt, advocaat mediarecht bij AMS Advocaten. In de volgende columns wisselen de advocaten elkaar als schrijver af, om verschillende expertisegebieden te kunnen belichten.
