Het is belangrijk dat je weet wat werkelijk belangrijk voor je is. Zelfkennis is namelijk het begin van een prettig leven.
We hebben elkaar nodig om zaken voor elkaar te krijgen, of om problemen op te lossen. We zijn sociale wezens. Zonder de ander zouden we het niet redden en daarom moeten we samenwerken. Dat samenwerken vraagt vaak wat tact en subtiliteit. We moeten enerzijds opkomen voor onze eigen behoeften en verlangens, maar tegelijkertijd zullen we ruimte moeten bieden aan de wensen en voorkeuren van anderen.
De beperking
Dat we zaken samen met anderen moeten zien te realiseren, betekent dat er niet voortdurend maximale ruimte is om de eigen belangen en behoeften volledig te uiten, laat staan ze te realiseren. We zullen relgelmatig water bij de wijn moeten doen, zodat anderen ook aan hun trekken komen. Wat sommigen 'het werkelijke zelf', of 'het authentieke zelf' noemen, kunnen we dus niet altijd ten volle uiten.
Je authentieke zelf
Het niet volledig kunnen verwezenlijken van dat wat je het authentieke zelf zou kunnen noemen, heeft een prijs. Uit diverse onderzoeken is vast komen te staan dat goed inzicht hebben en recht kunnen doen aan de eigen behoeften en verlangens bijdraagt aan psychische gezondheid en de beleving van welzijn. Maar ja, we moeten ook uit de voeten kunnen met anderen en hun verlangens. We moeten tenslotte werken om onze rekeningen te betalen en zorgen voor onze naasten. Dat vraagt per definitie dat het niet alleen kan draaien om eigen verlangens.
Zweverig of vaag
Voor velen zal het zogenoemde authentieke of werkelijke zelf zweverig of vaag klinken. Toch blijkt telkens weer dat mensen meer bevrediging uit behaalde successen lijken te halen als ze zaken doen die voortkomen uit hun intrinsieke motivatie. Daarvoor is het dan wel noodzakelijk om goed te weten wat werkelijk belangrijk is voor jezelf.
Eisers en weggevers
Goed weten wat je werkelijk motiveert en energie levert, is niet velen gegeven. Vanaf de vroege opvoeding zijn we gestuurd richting het realiseren van externe doelen die anderen voor ons als essentieel bestempelen. Daardoor is het op latere leeftijd verdraaid moeilijk om goed te weten wat belangrijk is. Bijgevolg neigt de een naar egocentrisme – ‘ik moet voldoende krijgen’ – en wordt de ander een pleaser die louter met anderen meebeweegt om maar aardig gevonden te worden.
Ken jezelf
Zowel voor degene die bang is tekort te komen als voor degene die louter harmonie nastreeft, kan het profijtelijk zijn goed te achterhalen wat werkelijk belangrijk is. Welke doelen zijn nastrevenswaardig? Als je dat weet, hoef je niet nodeloos veel tijd te steken in het verdedigen van de eigen belangen of voortdurend weg te geven wat van grote persoonlijke betekenis kan zijn.
Achterhalen van het echte zelf
Het achterhalen van je ware aard vraagt om te beginnen eerlijkheid tegenover jezelf. Welke kwaliteiten bezit je, wat karaktiseert je, wat is belangrijk voor je, maar ook: waar zitten je beperkingen en tekortkomingen? Het achterhalen van je ware aard is niet louter een onderneming in zelf complimenteren. Sterker nog, het is essentieel dat je in staat bent je beperkingen te herkennen en te accepteren. Dat impliceert ook dat je attent bent op kritische feedback – ook als die niet sociaal wenselijk verwoord wordt.
Welbevinden
Goed weten waar je kwaliteiten en behoeften liggen, levert de mogelijkheid op om jezelf te oefenen. Je kan beter je eigen lijn volgen en realiseert je wat werkelijk van belang is. Daardoor hoef je niet meer volslagen egocentrisch te leven, continu op je hoede dat je iets tekortkomt of juist steeds aan het kortste eind trekt. Ook helpt het goed te weten wat betekenisvol is voor je in het leven. Je moet niet volstrekt altruïstisch leven. Zelfkennis is het begin van een prettig leven waarin reële ambities gerealiseerd kunnen worden. Het gevolg: voldoening en welbevinden.
