Reorganiseren? Geef medewerkers ruimte

Reorganiseren vraagt geen orders, maar juist ruimte voor medewerkers. Als zij hun werk kunnen craften, is de kans op succes het grootst.

Organisatieveranderingen zijn van alle tijden, maar door de economische druk lijkt hun aantal alleen maar toe te nemen. Er is geen tijd te verliezen. Als we niets doen, kunnen we over een jaar het licht uitdoen. Het plan wordt gemaakt. Van strategie tot gedetailleerde functieomschrijvingen. Dan volgen de logische en rationele teksten om iedereen te doordringen van de noodzaak om met overgave aan de slag te gaan.

Het valt altijd tegen

En dan de werkelijkheid. De verandering krijgt maar langzaam, of helemaal niet de vorm die ervan verwacht werd noch de gehoopte resultaten. Logisch, zegt de deskundige van de koude grond, mensen verzetten zich altijd tegen verandering. Maar dat is onzin. Mensen veranderen regelmatig en beleven er plezier aan. Maar waar we als mens wel een enorme hekel aan hebben, is veranderd te wórden. Móeten veranderen, zonder dat onze eigen ideeën en ervaringen ook maar het kleinste gewicht in de schaal leggen, dat zorgt voor weerstand. Althans, de zo noodzakelijke inspiratie zal dan zelden zichtbaar worden.

Met de beste bedoelingen 

Bij de meeste reorganisaties bedenken de leidinggevenden met de beste bedoelingen, maar zonder enige afstemming, wat de anderen moeten gaan doen. En dat laatste het liefst zelfs vol overgave, want daar vraagt de situatie tenslotte om. Zeg nu zelf: zo jij dat kunnen opbrengen? Ja? Dan ben je een uitzondering. De meeste mensen halen hun motivatie uit het uitvoeren van activiteiten waar ze echt warm voor lopen. Die intrinsieke motivatie ontstaat doordat de taak die moet worden uitgevoerd, aansluit bij onze kwaliteiten en de verwachting dat we de taak tot een succes weten te brengen.

Job crafting

Paraskevas Petrou onderzocht voor zijn promotieonderzoek wat werknemers zelf kunnen doen om organisatieveranderingen te ‘overleven’. De belangrijkste bevinding van het proefschrift, waar hij deze maand in Utrecht op hoopt te promoveren, is dat het zogeheten job crafting een belangrijke bijdrage kan leveren bij succesvolle veranderingen. Als de medewerker zelf kleine aanpassingen mag doen in de eigen taken, is de kans op verandersucces veel groter. Werknemers die job crafting gebruiken, blijken actief op zoek te gaan naar hulpbronnen. Zij zoeken steun, of advies van collega’s en leidinggevenden om de beste aanpak voor een taak te ontwikkelen, ze nemen de verantwoordelijkheid en zoeken nieuwe taken, om hun dagelijks werk te verrijken en succesvol te vervullen.

Goed voor de inzet

Met de resultaten van vijf empirische studies laat Petrou zien wat maakt dat mensen hun werk ‘craften’ en wat de consequenties zijn voor werknemers. Werknemers ‘craften’ hun werk als de situatie daarom vraagt, ze nemen een proactieve houding aan, zodat hun werk beter gaat passen bij hun behoeften en voorkeuren. Vervolgens helpt dit gedrag werknemers om gemotiveerd en gezond te blijven en goed te blijven presteren tijdens organisatieverandering. Crafting-strategieën als het verlagen van taakeisen blijken overigens minder behulpzaam voor verbetering van de inzet van werknemers. Dus: werknemers zijn niet passief en zijn zelf heel goed in staat de voorwaarden scheppen die hen kunnen helpen om profijtelijk met organisatieverandering om te gaan. Via coaching, training en individuele ontwikkelingsplannen kunnen managers dat gedrag stimuleren. Zo levert de verandering in potentie voordeel voor werknemers en bijgevolg zal de inzet aanzienlijker zijn.

Ruimte en regelvrijheid

Terwijl een organisatieverandering lijkt te vragen om absolute regie van de leidinggevende, blijken meer ruimte en regelvrijheid in de praktijk veel succesvoller. Je hoeft er alleen maar op te vertrouwen dat de primaire intentie van de meeste werknemers gericht is slagen. Richt het veranderingsproces daarom niet in op de notoire dwarsliggers. Die help je actief met vertrekken. Vertrouw voor de rest vooral op het vermogen dat de meeste medewerkers er een succes van willen maken. Het vraagt alleen wel durf. Maar daaraan heb je natuurlijk geen gebrek. Je zit tenslotte niet voor niets in de leidinggevende rol.

Beeld via Flickr.

MEER BIJDRAGEN VAN CEES SCHENK?

• To Do: stoppen met To Do-lijstjes
• Goede voornemens? Maak eerst een plan
  
  
• Besluit nooit iets met zijn allen
  
  
• Passie, kotsziek word ik ervan
• Alle bijdragen van Cees Schenk