Eén van de fundamentele eigenschappen van de mens is ons vermogen om samen te werken en coalities te vormen. Dat betekent dat bij ons niet altijd de fysiek sterkste de leider hoeft te zijn, in tegenstelling tot bij bijvoorbeeld gorilla’s. Ook blijkt dat in huidige jager-verzamelaar culturen vrouwen vaak voor zeker de helft van het voedsel zorgen en een belangrijke rol spelen bij het bewaken van de harmonie in een groep.
Of we een puur matriarchale samenleving waren in de oertijd valt te betwijfelen, maar dat er meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen bestond staat als een paal boven water. Waarom is dat veranderd, wat ging er mis?
Landbouw
Eén van de theorieën is dat met de komst van landbouw en de eerste agrarische samenlevingen (ongeveer 13.000 jaar geleden) bezit ontstond en de bewerking van dat bezit, het land, met name door mannen gebeurde. Dit werk was fysiek zwaarder dan het jagen, en moest het hele jaar door gebeuren, wat vrouwen minder geschikt maakte voor deze taak, omdat die zo nu en dan een kind kregen.
Deze vroegste landbouwers hadden nageslacht nodig om voor hun bezit te zorgen en daarmee ook vrouwen. De vrouwen werden van buiten “gehaald” en al snel ook als bezit gezien. Alle andere, en nieuwe, functies (pottenbakker, priester, dierenverzorger) en de daarmee gepaard gaande kennis kwamen vooral bij mannen terecht. Vrouwen moesten vooral voor de kinderen én de mannen zorgen. Coalitievorming met andere vrouwen werd moeilijker, want vrouwen leefden geïsoleerder. Op termijn ontstond hierdoor een zeer ongelijke situatie tussen mannen en vrouwen, die later ook nog eens werd verstevigd in diverse culturen en religies.
Vrouwen aan de top
De roep om gelijkheid en de verontwaardiging over mannelijke dominantie in het bedrijfsleven is heel begrijpelijk en volgens onze oergenen dus volkomen terecht. Het is bovendien bewezen dat een diverse samenstelling van het management van een organisatie leidt tot hogere productiviteit en betrokkenheid. Daarom: hoog tijd voor meer vrouwen aan de top. Die 13.000 jaar zogenaamde beschaving heeft tot een situatie geleid die geen recht doet aan onze ontstaansgeschiedenis. Waar onze oermoeders van levensbelang voor ons waren, zijn “oerleidsters” van levensbelang voor succesvolle organisaties en samenlevingen.
Boek
Na me vijftien jaar bezig gehouden te hebben met vitaliteit, heb ik mijn ervaringen opgeschreven in een boek dat op 16 maart is verschenen. Het heet “Oermens 2.0” en toont mijn bewondering over onze evolutie als mens, maar ook mijn verbazing over hoe onze oeroude genen in de luren worden gelegd door de verleidingen van de moderne wereld. Ik beschrijf hoe onze hormonen op hol slaan door de overdaad aan voedsel en informatie, waarom we toegeven aan de mogelijkheid om niet te hoeven bewegen, hoe angst een rol speelt in ons dagelijks leven, en hoe belangrijk leiderschap voor ons is.
Het boek “Oermens 2.0 Oude genen in nieuwe tijden” is verkrijgbaar in de boekhandels en via Bol.com. Uitgeverij Water, €20.
