Geluk beoefenen doe je zo

Geluk ervaren is vooral een kwestie van welke houding je aanneemt. Wees positief, en je ziet geluk terug in veel meer dan ooit.

Geluk heeft veel minder te maken met carrière, geld en ander bezit dan vaak wordt verondersteld. Geluk hangt vooral sterk samen met het vermogen om je op een positieve wijze op te stellen tegenover de gebeurtenissen in het leven. De manier waarop je in het leven staat, is heel goed (een beetje) te beïnvloeden. Het vraagt wat oefening, maar je moet vooral oefenen op een andere manier van kijken naar dagelijkse gebeurtenissen.

Levensstijl

Geluk is wat velen nastreven, maar wat sommigen zo in de schoot geworpen lijken te krijgen. De een is duidelijk veel gelukkiger dan de ander. Zelfs in situaties waar sprake is van stress en tegenslag, of als dat allemaal juist afwezig is, bestaan er grote verschillen tussen mensen ten aanzien van het ervaren geluk.

Mijn geluk

Heerlijk, zo’n Koningsdag. Op zichzelf heb ik niet zo veel met die dag in het bijzonder, maar een extra dag vrij sprak me maandag heel erg aan. Waar de een geniet van slenteren langs kraampjes, allerlei evenementen bezoeken, of van een boottochtje door de Amsterdamse grachten, werd mijn genieten vooral gekleurd door een heel vroege fietstocht. Toegegeven: de temperatuur was wat aan de lage kant, maar de lucht was superhelder en ademde een en al frisheid. Je kon heel ver kijken. Nergens werd het uitzicht door nevel of smog verstoord. Zo fietsend, rondkijkend over moeras en akkers, ervoer ik geluk.

Wat is er nodig?

Ik kan me erover verbazen hoe weinig er nodig is om me gelukkig te voelen. Heb ik gewoon mazzel en daarom alles wat mijn hart begeert? Nou nee. Toch ervaar ik heel regelmatig geluk. Zonder dat er nu werkelijk iets bijzonders of unieks voorvalt. Het heeft meestal te maken met de rust die mij het vermogen geeft kleine zaken goed waar te nemen en tot me door te laten dringen.

Verschillen tussen mensen

Waarom zijn sommige mensen gelukkiger dan andere? Velen zijn ervan overtuigd dat sommige gebeurtenissen ons gelukkig maken en dat tegenslagen ons per definitie ongelukkig maken. In 'De Mythes van Geluk' beschrijft Sonja Lyubomirsky dat het niet de gebeurtenissen zijn, maar de wijze waarop wij tegen het leven aankijken die maakt dat we ons gelukkig dan wel ongelukkig voelen.

Cognitie en motivatie

Lyubomirsky (hoogleraar aan de Riverside Universiteit in Californië) doet al vanaf halverwege de jaren 90 onderzoek naar de achtergrond van de verschillen in geluk die mensen ervaren. Er blijken zowel cognitieve als motivationele factoren een rol te spelen. Zowel de manier waarop de een zich met de ander vergelijkt is van invloed, maar ook de wijze waarop wij gemaakte keuzes voor onszelf kunnen rechtvaardigen en hoe we anderen beoordelen. Zulke processen spelen een essentiële rol bij het ervaren van geluk.

Gedragsvoorkeur

Er blijkt sprake van een structurele gedragsvoorkeur met betrekking tot het ervaren van geluk. Gelukkige mensen weten gebeurtenissen voor zichzelf veel makkelijker zo te draaien dat de gebeurtenis het geluk ondersteunt, terwijl ongelukkige mensen precies het tegenovergestelde doen. Zeker, het lijkt een beetje op de strategie van het half volle, dan wel het half lege glas. Zo rapporteren gelukkige mensen, gevraagd naar vroegere gebeurtenissen, meer positieve herinneringen en ongelukkige mensen negatieve herinneringen.

Koesteren van de ellende

Het lijkt soms of de gelukkigen en de ongelukkigen in een andere wereld leven. De ongelukkigen blijven veel langer ‘hangen’ in negatieve gebeurtenissen en lastige omstandigheden. Dat blijven hangen of piekeren maakt dat vervolgens hun cognitieve vermogens negatief beïnvloed worden, waardoor zij zich in feite nog zwaarder belast worden en zich nog ongelukkiger voelen.

Veranderen

De neiging om zaken negatiever en zwaarder op te vatten heeft dus een sterke relatie met gevoelens van ongeluk. Door de veelal aangeleerde neiging om naar het half lege glas te kijken, is het ook mogelijk om te leren meer naar het half volle glas te leren kijken. Er zijn een aantal activiteiten die je daarin zouden kunnen helpen. Dat vraagt wat inspanning en je hebt mogelijk als zwaarmoedige de neiging om te veronderstellen dat het toch niet zal werken, maar je moet het maar eens een maand proberen. Als je dan nog geen verandering bespeurt, had je gelijk met je negatieve premisse.

Onderdelen van een recept

Activiteiten die je uit het spoor der ongelukkigen kunnen halen, zijn:

• Regelmatig, bij voorkeur dagelijks, even de tijd nemen om vast te stellen waarmee je toch maar geboft hebt in het leven. Neem er de tijd voor en schrijf het op. De kleinste lulligheden kunnen helpen. Je neemt bijvoorbeeld je regenjas mee, omdat je regen verwacht en de gehele dag is het uiteindelijk droog gebleven. Dat is toch pure mazzel. Zulke aspecten je realiseren helpt je stemming verbeteren.
• Probeer eens te noteren waarin je eigenlijk goed bent. En stop met wat je goed kunt als niet waardevol en gewoon te beschouwen. Schrijf maar eens zonder scrupules op wat jouw kwaliteiten zijn.
• Kijk eens naar de mogelijkheid om een ander ongevraagd een plezier te doen. Help bijvoorbeeld een collega door wat werk uit handen te nemen, in plaats van zelf lekker op tijd naar huis gaan. Het effect zal je verbazen.
• Er zijn vast zaken in het leven die je graag zou willen realiseren, maar die wel relatief veel tijd en inspanning vragen. Geef niet snel op, maar probeer de weg naar de te realiseren doelen in kleine stapjes op te delen, zodat er altijd progressie zichtbaar is.

Zo zijn er nog diverse zaken te bedenken die je kunnen helpen om een optimistischer kijk op het leven te ontwikkelen, waardoor het geluksgevoel zal groeien. Je wordt er een fijnere collega, ouder, partner en vriend van. Veel plezier en geluk gewenst!

Meer brein in bedrijf?

• Stop met smart doelen; ze staan veerkracht in de weg
  
• Ondoordachte keuzes kunnen ook goed uitpakken
• Botte managers doen bot uit angst
• Alle columns van Cees Schenk