Geef aandacht aan inzet en de inzet neemt toe

Met het meten van tevredenheid schiet geen bedrijf ook maar iets op. Geef je medewerkers liever meer feedback over ieders bijdrage aan het totaal.

Veel organisaties meten regelmatig de tevredenheid en de betrokkenheid onder het personeel. Dat is niet zo verwonderlijk, want betrokkenheid ervaren bij het werk dat je doet is niet alleen van belang voor de kwaliteit van het werk dat je levert. Plezier in je werk versterkt ook de totaal ervaren kwaliteit van leven. Zo ontstaat een zichzelf versterkend proces. Grotere tevredenheid met het gehele leven maakt dat medewerkers ook positiever op het werk verschijnen.

Lippendienst

Helaas blijft het in veel organisaties vaak bij regelmatige metingen. 'Werkelijke aandacht aan de werknemerstevredenheid' is meestal niet meer dan lippendienst . Het is misschien ook wel moeilijk. De verschillen tussen het werk van de een en dat van de ander zijn groot. Toch zijn er wel een aantal generieke aspecten te benoemen, die een positief effect hebben op het beleefde werkplezier.

Zelfstandig handelen

Zelfstandig kunnen handelen en naar eigen inzicht de beste oplossing vinden is daarvan een van de belangrijkste. Soms kan de indruk anders zijn, maar de meeste mensen gaan niet voor het gemak. Zeker in een wereld waar werk specifieke deskundigheid vraagt, voelen werknemers zich gemotiveerd door inhoudelijke vraagstukken. Vraagstukken oplossen die net iets te lastig lijken levert een positieve werkbeleving (zie het boek Flow van Mikael Csikszentmihaleyi).

Tijdschrijftaken

In de praktijk blijkt de ruimte om zelfstandig en naar eigen inzicht te handelen vaak beperkt. Om redenen van beheer, of compliance, neigen veel organisaties ernaar om meer en meer van werknemers te vragen dat zij hun bezigheden verantwoorden. Dergelijke tijdschrijftaken leiden doorgaans eerder tot irritatie dan tot werkplezier. Managers die de tijd die opgaat aan beheerstaken beperken, zullen dan ook direct een bijdrage leveren aan het totale werkplezier. Vraag aan medewerkers wat anders kan en je zult versteld staan van hoeveel ideeën er leven om ook die beheerstaken te versimpelen – zelfs zonder informatieverlies.

Kathedraal bouwen

Een andere belangrijke manier om betrokkenheid te verhogen is het grotere geheel duidelijk maken. De wandelaar die langs een steengroeve loopt ziet een steenhouwer bezig met het hakken van vierkante blokken en vraagt: 'Waar bent u mee bezig?' De steenhouwer antwoordt: 'Ik hak de hele dag blokken.' Dewandelaar loopt verder en ziet nog een steenhouwer. Hij vraagt weer: 'Waar bent u mee bezig?' Deze antwoordt: 'Ik ben een kathedraal aan het bouwen.'

Radertje in het geheel

Voor veel werknemers is het net als bij de eerste steenhouwer. Het is hen niet echt helder waaraan ze nu precies een bijdrage leveren. Veel werkzaamheden zijn slechts een radertje in het geheel en het is voor de werknemer zelf niet altijd even helder wat nu dat grotere geheel is. Toch is dit essentieel om te weten en hier rust dan ook een belangrijke taak op de schouders van de leidinggevende. Weten aan welke resultaten je werkzaamheden bijdragen levert een belangrijke effect op het werkplezier en beïnvloedt de betrokkenheid bij het werk. Geef daar dus ook feedback op.

Feedback

De misvatting rondom feedback is dat het geven en krijgen ervan altijd zou moeten gaan over zaken die verbetering behoeven. Maar de term feedback, die afkomstig is uit de cybernetica, betekent in feite niets anders dan terugvoer van informatie over de resultaten. Géén informatie krijgen over de resultaten van je bijdrage is fnuikend voor de betrokkenheid. Mensen kunnen gaan denken: of ik nu hard en nauwkeurig werk, of maar een beetje aanrommel, het lijkt geen verschil te maken, want ik hoor er nooit iets over.

Complimenten

Feedback geven over de geleverde bijdrage van de werknemer aan het totale resultaat is een essentiële taak voor leidinggevenden. Juist de feedback over positieve resultaten. Meestal komt er pas serieuze feedback als de resultaten tekortschieten. Zonde, want motivatie en inzet stijgen sneller op basis van complimenten dan door het aankaarten van tekorten. En tenslotte: zorg ervoor dat iedereen zich billijk behandeld voelt. 

Simpel, maar niet eenvoudig

Het is allemaal niet zo hemelschokkend wat ik hier betoog. En misschien maakt dat ook wel dat de taken van de leidinggevende om de tevredenheid te beïnvloeden onderschat worden. Maar blijkbaar zijn die taken toch ook weer niet zó eenvoudig, anders werden ze wel meer benut. De les is: niet te snel opgeven. De effecten op de betrokkenheid worden pas zichtbaar als medewerkers werkelijk gaan opmerken dat je als leidinggevende echt aandacht aan hen bent gaan besteden.

MEER BREIN IN BEDRIJF?

• Mentale overbelasting? Direct aanpakken levert geld op
  
• Zo voorkom je dat trots omslaat in arrogantie
  
  
• Waarom je moet accepteren dat je niet overal goed in bent
• Alle bijdragen van Cees Schenk

Foto kathedraal van Pedro Szekely, via Flickr.com