Als je gewoontes creëert, hou je tijd en mentale energie over. Het resultaat: je kan over werkelijk belangrijke zaken nadenken.
Onze dagschema’s bestaan uit drie soorten activiteiten: afspraken, doe-activiteiten en gewoontes. Afspraken met jezelf en met anderen vragen telkens weer om het nemen van een besluit. De doe-activiteiten zijn essentieel om zaken werkelijk voor elkaar te krijgen en vragen ook telkens beslissingen. Tenslotte zijn er de gewoontes, de activiteiten die je uitvoert zonder dat er extra energie voor nodig is. Tandenpoetsen is zo’n routine; het is ooit aangeleerd en tegenwoordig doen we het gewoon. Een gewoonte hoef je niet in je agenda te zetten, de automatische piloot in je hoofd maakt dat je het uitvoert zonder er werkelijk over na te denken.
Neerbuigend
Er wordt vaak neerbuigend gedaan over gewoontes. Sommige mensen hebben er zelfs een godsgruwelijke hekel aan; zij beweren dat hoe meer van ons gedrag gekleurd is door routine, hoe meer al het mooie uit het leven verdwijnt. Verrassing en ongekende mogelijkheden blijven door routines buiten beeld, luidt de gedachte. Of deze redenering stand houdt? Dat is zeer de vraag, want routines en gewoontes hebben ook positieve kanten.
Routine als weg naar resultaat
Een routine is feitelijk een korte weg naar resultaat. Je handelt, zonder dat je telkens energie moet steken in het nemen van besluiten. Ik weet dat er weerstand bestaat tegen routine. De vaste bedtijden en het bakje waar de sleutels altijd liggen, leveren ook bij mij direct een gevoel van overdreven voorzichtigheid. Tegelijkertijd moet ik erkennen dat dergelijke maatregelen mij in de loop der jaren tijd en energie bespaard hebben. Als je bijvoorbeeld een vaste routine vindt om te voorkomen dat je steeds naar je huissleutels moet zoeken, dan kan dat op jaarbasis heel wat tijd opleveren.
Energiewinst
Maar misschien nog wel belangrijker dan tijdwinst is de energiewinst die routine oplevert. Het voorkomt frustratie over verdwenen sleutels, want ze zijn altijd op een vaste plaats te vinden. Daarnaast zorgt routine ervoor dat je niet telkens besluiten hoeft te nemen. Een besluit nemen kost energie, routine voorkomt dus dat je ’s avonds lusteloos op de bank voor de buis belandt.
Zonder moeite
Laat ik het nut van routine illustreren aan de hand van een eigen voorbeeld. ’s Winters ga ik elke week schaatsen op de kunstijsbaan. Dit jaar was het zelden echt winterweer. Regelmatig was het een graad of 12 boven nul, stond er windkracht 7 en regende het. Normaal gesproken zou ik onder die omstandigheden zijn thuisgebleven, ware het niet dat ik aan het begin van dit seizoen een afspraak met mezelf heb gemaakt: ik zou elke week op een vast tijdstip op de schaatsbaan staan. Door deze afspraak met mezelf, creëerde ik een routine. Daardoor hoef ik niet elke week dezelfde discussie met mezelf te voeren, maar doe ik gewoon als een kip zonder kop wat ik in september 2014 besloot. Gaande het seizoen wordt het steeds makkelijker me aan mijn eigen afspraak te houden. Het voornemen lijkt een werkelijk routine geworden.
Creëer een routine
Er zijn maar twee stappen en wat doorzettingsvermogen nodig om een routine te creëren. Stap één: kijk eens scherp naar alle handelingen die je dagelijks uitvoert en welke beslisseingen je regelmatig moet nemen. Denk aan: ga ik wel/niet sporten? Zal ik al naar bed gaan of nog iets anders gaan doen? Hoe zal ik naar het centrum gaan: fietsend, met de auto of met het openbaar vervoer? Welke dag zal ik deze week eens naar de sportschool gaan? Waar leg ik vanaf nu mijn sleutels neer? Het zijn allemaal gedragskeuzes die ook in vaste routines kunnen worden gevat, waardoor winst te behalen valt.
Routinebeschrijving
Als je een besluit hebt genomen om specifiek gedrag tot een routine te maken, volgt stap twee. Vat de bewuste routine in één regel. Bijvoorbeeld: 'op maandag en donderdag ga ik direct vanuit mijn werk naar de sportschool'. Of: 'elke zaterdagochtend tussen 10:00 en 12:00 doe ik de boodschappen voor de gehele week'. Formuleer de routine, voer het uit en blijf het een tijdje herhalen. Kijk pas na een flinke tijd of de nieuwe routine je werkelijk iets heeft opgeleverd. Je moet de routine wel de kans geven te ontstaan.
De winst van het creëren van nieuwe gewoontes? Je houdt veel meer tijd en mentale energie over om over werkelijk belangrijke zaken na te denken.
