Wanneer heb jij voor het laatst een schouderklopje uitgedeeld? Een compliment gegeven in het voorbijgaan of tijdens een werkoverleg je dankbaarheid uitgesproken voor de klus die een collega geklaard heeft?
Grote kans dat je je het niet meer kan herinneren. We zijn namelijk niet zo gretig als het gaat om het uitdelen van pluimen.
Bijna een derde van de werknemers vindt dat werkgevers te weinig complimenten geven. Dat blijkt uit een enquête van Tempo-Team onder ruim duizend werkenden in aanloop naar Nationale Complimentendag op 1 maart. En dat is een gemiste kans, want een compliment is niet zomaar een verzameling woorden.
We zijn ons te weinig bewust van de positieve impact van een compliment. Het afsteken van de loftrompet en dankbaarheid uiten zijn namelijk uiterst effectieve middelen om het moreel hoog te houden. Maar liefst 70 procent van de ondervraagden in het onderzoek ervaart meer werkplezier door het ontvangen van een compliment.
Denkfout bij de complimentgever
Dankbaarheid zorgt ervoor dat mensen zich gewaardeerd voelen. Uit onderzoek blijkt dat positieve feedback zelfs de negatieve effecten van stress op de prestaties van medewerkers verzacht. Sterker: neurowetenschappers toonden zelfs aan dat onze hersenen verbale bevestigingen op dezelfde manier verwerken als financiële beloningen.
Vinden we het dan zo moeilijk om iets positiefs tegen elkaar te zeggen? Dat is het niet, stellen onderzoekers Erica Boothby (University of Pennsylvania, Xuan Zhao (Stanford University) en Vanessa Bohns (Cornell University). Het is eerder zo dat complimentgevers geneigd zijn te geloven dat de andere persoon niet zo veel plezier zal beleven aan zijn of haar verbale schouderklop, schrijven ze op Harvard Business Review.
De complimentgever maakt de dag van de complimentontvanger, veel meer dan verwacht
De ontvanger zou zich maar ongemakkelijk voelen, is vaak de gedachte. En dat is een denkfout: de complimentgever maakt de dag van de complimentontvanger, veel meer dan verwacht. De ontvanger voelt zich er beter door en voelt zich minder ongemakkelijk dan vaak wordt aangenomen.
Het lijkt vrij voor de hand liggend dat een ander zich beter voelt als je een compliment uitdeelt. Bijna 90 procent van de mensen vindt ook dat we elkaar vaker moeten complimenteren. En toch, in de praktijk zijn we niet geneigd ze te geven.
Twijfel over collega compliment geven
In één experiment werd deelnemers gevraagd iets aardigs en attents te bedenken voor een vriend, en dit op te schrijven. Uiteindelijk gaf slechts 50 procent van de mensen daadwerkelijk het compliment. Ook al hadden ze het moeilijkste deel al gedaan: ze hadden immers al iets aardigs of attents bedacht. We zeggen dat we vaker een complimentje willen uitdelen, maar vervolgens laten we het erbij zitten.
Deze experimenten benadrukken een kritisch psychologisch obstakel voor het creëren van positievere organisatieculturen: verkeerde verwachtingen. Als we op het punt staan lof of waardering uit te spreken, slaat opeens de twijfel toe.
Dat komt volgens de onderzoekers ook omdat mensen overdreven bezorgd zijn of ze wel in staat zijn complimenten vakkundig over te brengen. Het maakt ook dat ze overdreven pessimistisch zijn over de effecten die hun boodschap zal hebben. Je kunt je voorstellen dat mensen met zo’n mindset niet grossieren in schouderklopjes.
Impact van dankbaarheid onderschat
Verplaats je eens in de ander, adviseren de onderzoekers. Het is een goede manier om je vooringenomenheid te overwinnen.
Concentreer je niet op hoe bekwaam je je complimenten overbrengt, maar meer op de warmte en oprechtheid die je overbrengt. Uit een experiment bleek zelfs dat die focus op warmte, oprechtheid en vriendelijkheid andere mensen weer aanzet tot het complimenteren van anderen. Ofwel, complimenteren is besmettelijk.
Collega compliment geven? Dat draagt enorm bij aan een positieve cultuur. Foto: Jason Goodman/Unsplash
Het is niet alleen het geven van complimenten dat ondergewaardeerd wordt. Onderzoek toont aan dat mensen ook onderschatten hoeveel ontvangers dankbaarheid waarderen. In één onderzoek schreven deelnemers dankbrieven waarin ze hun waardering voor iemand uitten. De ontvangers van deze brieven werd vervolgens gevraagd hoe ze zich voelden om ze te ontvangen.
Toen de onderzoekers de gevoelens van ontvangers vergeleken met de verwachtingen van de afzenders, ontdekten ze een groot verschil. De afzenders onderschatten hoe positief ontvangers zich zouden voelen en overschatten hoe ongemakkelijk ze zich zouden voelen. Ook hier kunnen de overdreven pessimistische overtuigingen van mensen hen van een vriendelijke daad te weerhouden.
Collega compliment geven kan niet vaak genoeg
Heeft de positieve impact van vriendelijke woorden er dan iets te maken dat we die complimentjes simpelweg nauwelijks ontvangen? Zijn we er zo gevoelig voor vanwege de zeldzaamheid ervan? De onderzoekers weerleggen dat met klem.
Tijdens een experiment spraken deelnemers vooraf de verwachting uit dat als ze dagelijks één compliment zouden krijgen, dat de positieve werking ervan met de dag zou afnemen én de complimenten als steeds minder oprecht zouden ervaren. Maar wederom bleken de verwachtingen vals: de complimenten verbeterden de stemming van de ontvangers eigenlijk elke dag op dezelfde manier.
Iedereen is gebaat bij een complimentje, zowel de gevers als ontvangers
Het blijkt dat de fundamentele behoefte om door anderen gezien, erkend en gewaardeerd te worden, een terugkerende behoefte is op het werk en in het leven. Er is voldoende bewijs dat het geven van een boost aan iemand anders, of het nu gaat om het geven van complimenten of het uiten van dankbaarheid, de stemming verhoogd en bijdraagt aan het welzijn van anderen.
Iedereen is dus gebaat bij een complimentje, zowel de gevers als ontvangers. Het creëren van een positieve organisatiecultuur is belangrijk, misschien wel meer dan ooit. Maar we zijn vaak onnodig terughoudend met het delen van positieve berichten. Niet uit onwil, maar omdat we ons onvoldoende realiseren wat de positieve impact is op de ander.
