Je zou Whitney Johnson een groei-expert kunnen noemen. Ze noemt zichzelf daarentegen liever deskundige op het gebied van persoonlijke disruptie.

De Amerikaanse is een veelgevraagd spreker, schreef meerdere boeken en geeft les aan de Harvard Business School. In een masterclass ter gelegenheid van de Presidents Summit, een grote businessconferentie komende maand in Kopenhagen, geeft ze tips waarmee je zelf aan de slag kunt gaan.

Centraal in haar verhaal is de zogeheten S-curve, een grafiek die een groeipatroon voor je carrière weergeeft. Het is volgens Johnson belangrijk om vast te stellen waar je staat op die S-curve, omdat je dan veel effectiever je capaciteiten kunt inzetten om te groeien. ‘Elke keer wanneer je iets nieuws start, een nieuwe baan, een nieuw project of bedrijf, sta je onder aan de S-curve. Dat is een lanceerplatform,’ legt ze uit.

Zo werkt de S-curve

‘Groei gebeurt wel degelijk op deze plek, alleen is dat niet tastbaar. Je kunt je daardoor gefrustreerd voelen of beginnen te twijfelen aan jezelf. Het gaat traag, maar dit is wel het begin van je pad naar groei,’ zegt Johnson. ‘Je gaat namelijk aan het werk, doet de nodige inspanningen, waardoor je met de S-bocht mee omhoog gaat. Halverwege komt je op de sweet spot uit. Je voelt je opgewonden over je werk, het gaat eenvoudiger, maar niet te gemakkelijk. Dit is de plek waar je wil zijn.’

Beland je boven aan de S-curve, dan bevind je je in de fase van mastery. ‘Je hebt de ervaring, je weet dat je erg goed bent in wat je doet, maar je begint je wel te vervelen. Je hebt je plateau bereikt. Je wil het eigenlijk niet meer doen, je wilt iets nieuws. Als je het in je slaap kan doen, dan is dat een belangrijk signaal om van S-curve te veranderen.’

Tips naar succes

De groei-expert heeft zeven tips om telkens opnieuw succesvol door een S-curve te bewegen:

#1 Neem het juiste risico

Er is een verschil tussen marktrisico en concurrentierisico. Als je een leuke baan najaagt bij een sexy bedrijf ben je daarin meestal niet alleen. Een uitdagende functie betekent veel concurrentie.

Slimmer is het daarom om te kiezen voor marktrisico. Misschien zie je daar op het eerste gezicht geen leuke banen in het verschiet, maar het betekent wel dat er daar ook een stuk minder competitie is. De kans op succes ligt volgens Johnson daardoor zes keer hoger.

‘Onthou dat om te bepalen wanneer je welk risico neemt: amateurs compete and professionals create’, zegt ze. ‘Je focust op wat je kan creëren, niet op de concurrentie. Waar kan je spelen, waar anderen niet aan het spelen zijn, wanneer je omhoog wil gaan op de S-curve? Wat is je niche?’

#2 Bepaal je sterktes

Waarmee onderscheid je je ten opzichte van anderen? Een open deur, geeft Johnson toe, want natuurlijk speel je voor een volgende carrièrestap in op je sterktes. Maar wat zijn die eigenlijk? ‘Je gebruikt ze waarschijnlijk op de automatische piloot, zonder er veel energie in te steken. Daardoor zijn die sterktes misschien niet zichtbaar voor jezelf. Zelfs als je ze wel ziet, doe je ze waarschijnlijk zo makkelijk dat het geen waarde voor je heeft.’

Als je niet weet welke sterktes je hebt, vraag jezelf dan af waaraan je je ergert bij andere mensen. ‘Waarom lukt iets hen niet, terwijl het jou zo makkelijk afgaat? Dat is al een clou. Vraag jezelf ook af welke complimenten je afwimpelt. Als je de volgende keer een compliment krijgt, schrijf dan op waarover het ging. Dat is namelijk je superpower.’

#3 Omarm je beperkingen

Johnson: ‘Je krijgt in de S-curve vaak het gevoel “had ik maar meer geld, meer tijd, meer mensen, een begripvolle baas, dan krijg ik alles voor elkaar”. Maar het is een natuurkundige wet dat je ergens tegenaan moet botsen om voldoende beweging te krijgen.’

Johnsons tip is om die beperkingen juist als een gereedschap te beschouwen. Gereedschap om iets te creëren. ‘Kijk naar de coronacrisis. Wat werd er toen plotseling allemaal mogelijk? Ondanks alle ellende zijn daar zijn ook goede dingen uit voortgekomen.’

#4 Manage je verwachtingen

Je begint elke keer aan een nieuwe S-curve op basis van je hypotheses. Dit is wat je moet doen, die actie is daar nodig en ga zo maar door. ‘Maar dat is je brein dat gewoon een voorspellend model runt. Veel van die voorspellingen kloppen niet in de praktijk’, zegt de Amerikaanse.

Hoe langer je in de S-curve actief bent, hoe accurater je voorspellingen worden. Je worstelt met het managen van je verwachtingen wanneer je het werkwoord ‘zou’ begint te gebruiken. Johnson: ‘Als je tegen jezelf zegt dat dingen anders zouden moeten zijn, dan is er een kloof tussen verwachtingen en de realiteit. Je vraagt je af waarom iets gebeurt in plaats van dat je je afvraagt wat je eraan gaat doen. Dan word je een slachtoffer. Je zakt terug naar beneden in de S-curve.

Als je omhoog wil op de curve moet je volgens Johnson een manier vinden om jezelf te blijven verbazen. ‘Dat is perfect mogelijk. Stel jezelf telkens de vraag: “Wat heb ik geleerd?” Je kan elke dag iets bijleren. Verwijder het werkwoord “zou” uit je vocabulaire.’

#5 Zet een stap terug om te groeien

Persoonlijke disruptie gaat ook over een stap zijwaarts zetten, is de opvatting van Whitney Johnson. ‘Maar zo’n stap kan wel als een katapult werken. Ik heb het tot nu toe vooral over mobiliteit in je carrière gehad, maar er is een andere zeer belangrijke stap. Dat is rusten en reflecteren. Je zet een stap terug om te rusten of om na te denken. Of om uit te zoomen en het grotere plaatje te zien. Denk na over hoe rust je kan helpen om sneller te groeien.’

#6 Gebruik falen positief

We maken altijd en overal fouten, maar het gaat erom hoe we ons daarbij voelen, benadrukt Johnson. ‘We voelen ons vaak beschaamd en daarmee limiteer je je disruptie. Of je je ervaringen nu als falen ziet of als succes, het is altijd jouw keuze.’

Haar advies is om je minder snel te schamen. ‘Ik vind dat je jezelf beter de vraag kunt stellen: “Heb ik gefaald of heb ik geleerd?” Zie falen slechts als feedback om de dingen een volgende keer op een andere manier te doen.’

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

#7 Durf te ontdekken

Ben je onzeker om in een nieuwe wereld te stappen? Vraag aan collega’s of je naasten wat je doet als je je onzeker voelt. ‘Volgens mijn man word ik hyperkritisch en ga ik micromanagen. Maar ik ben hem dankbaar voor die informatie, want ik weet nu waar ik aan moet werken. Zet de stap, vraag feedback en pas je aan.’

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Johnson: ‘Besef dat het een goede zaak is dat je aan iets nieuws begint. Wanneer je continu aan het presteren bent, leer je eigenlijk niets. Schakel dus over naar experimenteren. Zeg tegen jezelf dat je experimenten runt en dat je ervan kan leren. Learn, leap, repeat.‘

Lees meer over carrière maken:

• Hoeveel extra salaris levert een MBA-diploma op?
• Ojee, kinderen. Betekent dit het einde van je carrière?
• Zo kom je verder in je carrière als je baas je niet helpt

Dit artikel is geschreven door

Karin Swiers

Karin Swiers interviewde al honderden ceo's, wetenschappers en andere experts over leiderschap & management. Dat heeft haar nieuwsgierigheid en passie voor dit thema alleen maar aangewakkerd. Heb jij een inspirerend verhaal over jezelf of over je business, wil je nieuwe inzichten en onderzoeken delen of zwem jij met succes tegen de stroom in? Dan kun je haar bereiken op [email protected]

Volg Karin op LinkedIn

Gefeliciteerd! Je bent vader of moeder geworden. Dat betekent het einde van je carrière, maar je krijgt er zó veel voor terug. Zo klinkt het algemene idee over ‘ouderschap’.

Klopt dat eigenlijk wel? Want is het hebben van meerdere veeleisende rollen, zoals die van ouder en manager, vanzelfsprekend stressvol? Of levert het je juist energie op? En wat leert vader of moeder worden jou over leidinggeven aan een team?

Positieve invloed van gezinsleven

Organisatiepsycholoog Elianne van Steenbergen noemt het ‘bullshit’ dat kinderen krijgen funest is voor je carrière. In haar onderzoek toonde zij aan dat het vervullen van de ene rol het uitoefenen van de andere juist makkelijker maakt. ‘Iemand die inspiratie vindt in zijn of haar werk kan met een energiek en opgeladen gevoel thuiskomen. En iemand die net een gezellige avond met partner en kinderen had, gaat met een beter gevoel naar het werk.’

Ook socioloog Lieke ten Brummelhuis toont aan dat het gezinsleven juist bijdraagt aan goede prestaties op de werkvloer. En ook interessant: werkende ouders zijn volgens haar onderzoek zelfs minder gevoelig voor een burn-out. Dat komt omdat ouders beter in staat zijn te relativeren: er is immers meer in het leven dan werk, dus maak je je er niet druk om.

Lees ook: Waarom medewerkers met kinderen geen blok aan je been zijn

Dit leren je kinderen jou over leidinggeven

Hoogleraar leiderschap en managementontwikkeling Bas Kodden gaat nog een stap verder. Hij meent dat kinderen opvoeden je tot een betere manager maakt. ‘Als ouder leer je al snel wanneer je in en wanneer je uit moet stappen. In een split second beslis jij: geef je ruimte of neem je ruimte?’ Die keuze hangt volgens Kodden samen met vier vormen van leiderschap.

Heb je een kleine smurf in huis? Dan ben je volgens de hoogleraar vooral bekend met de directieve vorm van leiderschap. ‘Eet je bord leeg, poets je tanden en ruim je speelgoed op. Jij vertelt je kind wat er moet gebeuren, anders gebeurt het niet. Op een geven moment wordt je kind ouder, een jaar of 16. Dan heb je een nieuwe vorm van leiderschap tot je beschikking, namelijk die van coaching: je doet eindexamen, dus denk maar eens goed na over je toekomst. Je kunt voor studie X of studie Y gaan. Die keuze is aan jou. Anders gezegd: als ouder en expert zie jij deze keuzemogelijkheden, die bied je jouw kind aan, maar hij of zij beslist, want het is zijn of haar leven.’

Je kind studeert af en is inmiddels 26 jaar oud. Dan kun je hem of haar volgens de hoogleraar faciliteren. ‘Neem bijvoorbeeld een tweede hypotheek op je woning om een leerjaar op Nyenrode of een appartementje in Utrecht mogelijk te maken. De tijd vliegt voorbij en ineens ben je bejaard, 80-plus en komt je zoon of dochter van 50 jaar bij je op bezoek. Trots vertelt hij of zij je dat er promotie gemaakt is en een belangrijke award gewonnen is. Jij hebt werkelijk geen idee hoe je kind dat voor elkaar heeft gekregen. Dan heb je nog maar één vorm van leiderschap tot je beschikking, de allerhoogste en allermoeilijkste vorm: applaudisseren en waarderen. Anders gezegd: leiding laten nemen.’

Zo gebruik je dit opvoedmodel als manager

Hoe je dit opvoedmodel als leidinggevende gebruikt? ‘Door je medewerkers in de eerste plaats als 50-jarigen te behandelen’, zegt Kodden. ‘Geef nieuwe medewerkers alle ruimte voor nieuwsgierigheid en het behalen van successen. Zijn die behaald? Dan hoef jij nog maar één ding te doen: applaudisseren.’

Zijn de resultaten niet optimaal? Dan stap je in het model een tree omlaag en start je met faciliteren: wat heb jij van mij nodig? Hoe kan ik jou helpen? Zijn de resultaten na die hulp nog steeds onvoldoende? Dan ga je coachen, zoals bij een 16-jarige. Denk eens hieraan en daaraan. Maar onthoud: het is jouw functie, dus jij houdt eigenaarschap.

Volgens Kodden maken te veel leidinggevende de fout om direct vier treden naar beneden te donderen en hun medewerkers als kleine kinderen te behandelen. ‘Zodra de resultaten tegenvallen, beginnen veel managers te dirigeren. Zij stappen in, in plaats van uit en maken daarmee de intrinsieke motivatie, nieuwsgierigheid en het probleemoplossend vermogen van hun team kapot.’

Waarom zij dat doen? Vanuit angst, ego en empathie, zegt Kodden. ‘Er is angst om de confrontatie aan te gaan, vanuit empathie wordt er te snel op een hulpverzoek ingegaan en successen worden door het ego opgeëist. Daar gaan veel leidinggevenden de mist in.’

Leidinggeven is omgekeerd opvoeden

Volgens Kodden kan een manager zich het namelijk helemaal niet veroorloven om te dirigeren. ‘Je hebt er simpelweg de tijd niet voor. Jij bent als leidinggevende niet verantwoordelijk voor het oplossen van problemen, maar voor het optimaliseren van het probleemoplossend vermogen van jouw team. Net zoals jij je kinderen op hun achttiende zelfredzaam moet afleveren, moet jij jouw team zelfstandig laten opereren.’

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Bied je medewerkers dan ook geen vis, maar een hengel aan, geeft Kodden als tip. Start bovenaan het opvoedmodel. ‘Succesvol leidinggeven is niets anders dan omgekeerd opvoeden. En dat kun jij als ouder als geen ander.’

Lees ook: 6 tips om tijd terug te winnen voor jezelf en je werk

Dit artikel is geschreven door

Crissy Mulder

Crissy Mulder is freelance journalist en schrijft over startups, ondernemen, duurzaamheid en een ‘happy & healthy lifestyle’. Daarnaast vind je Crissy elke woensdagavond in hartje Amsterdam waar ze aan de Prinsengracht yogales geeft.

Volg Crissy op LinkedIn