Tijdens het Mobilee-evenement ‘Make IT Happen’ deelde Banach zijn visie over het verbinden van strategie én executie. ‘Je stijgt niet naar het niveau van je strategie, je daalt naar het niveau van je cultuur.’

‘Veel denkkracht, weinig doe-kracht’

Strategie en uitvoering zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, zo opent Jeroen Stoop, consultant bij Mobilee, het event. ‘Zonder strategie mist je uitvoering richting, maar zonder uitvoering blijft je strategie slechts een plan op papier. In deze tijd kunnen we het ons niet veroorloven om maanden te blijven hangen in de planningsfase. We moeten naar een model waarin we 20 procent van onze energie besteden aan strategie en 80 procent aan executie, in plaats van andersom.’

Die constatering sluit aan bij de ervaringen van veel aanwezigen. ‘Wanneer je het over strategie hebt, resulteert het vaak in veel denkkracht, maar weinig doe-kracht’, ziet Caren Diender, teamleider Strategie & Beleid bij het Waterschap Drents Overijsselse Delta. ‘Er ontstaat onduidelijkheid wanneer een strategie blijft zweven. Als de strategie blijft zweven en openstaat voor interpretatie, ontstaat onduidelijkheid.’

De cultuurval

Keynotespreker Arjen Banach legt de vinger direct op de zere plek. ‘Bij transformaties stijg je vaak niet naar het niveau van je strategie, doelen of veranderingen; je daalt naar het niveau van je cultuur. Cultuur kun je omschrijven als dat wat we doen wanneer niemand kijkt. Precies daarom mislukken verandertrajecten vaak.’

‘In een cultuur gericht op voortgang – “we blijven doen wat we altijd deden” – wordt verandering als bedreigend ervaren. Maar in een cultuur van vooruitgang, waarin leren en ontwikkelen centraal staan, is verandering minder pijnlijk.’

Vier principes voor de toekomst van werk

Volgens Banach is de juiste cultuur een absolute randvoorwaarde voor succesvolle (digitale) verandering te maken. ‘Theorieën suggereren dat je met visie, belang, een plan, middelen én competenties succesvol verandert, maar de praktijk blijkt vaak weerbarstig.’

Banach presenteert vier principes waarmee organisaties strategie en uitvoering beter verbinden:

1. Van voortgang naar vooruitgang

‘We moeten accepteren dat verandering exponentieel sneller gaat dan ons vermogen om mee te veranderen. We kunnen niet alles bijhouden, en dat is niet erg.’ Banach pleit daarom voor ‘halve plannen’. ‘Vaak formuleer je antwoorden in strategieën. Laat ruimte over voor interpretatie en actie. Een half plan werkt beter dan een dichtgetimmerd document.’

2. Van uren maken naar impact maken

‘De meest effectieve manier van versnellen is vertraging elimineren’, stelt Banach. Hij onderscheidt drie typen werk: A-taken die directe waarde creëren, noodzakelijke maar niet waarde creërende B-taken en C-taken zonder waarde of noodzaak.

‘Verandering mislukt vaak door gebrek aan tijd, eigenlijk gebrek aan mentale ruimte. Medewerkers zitten vast in dagelijkse bezigheden als vergaderingen en e-mails.’ Toch zijn er voorbeelden van organisaties waar het anders gaat. ‘AFAS loste dit eenvoudig op door het werk in minder dagen te doen met dezelfde impact. Dan word je gedwongen slimmer te werken.’

3. Voorkom ‘mentaal gepensioneerden’

Wil je naar een cultuur van vooruitgang, dan draait het volgens Banach om psychologische veiligheid. ‘Zonder die veiligheid ontstaan ‘mentaal gepensioneerden in een soort zombie-zone’: medewerkers die fysiek aanwezig zijn, maar mentaal afhaken. De comfortzone lijkt veilig, maar belemmert groei.’

‘Het draait om de balans: hoge druk zonder veiligheid leidt tot stress. Met veiligheid ontstaat een leerzone waar experimenteren mogelijk is. Vooruitgang vraagt autonomie én vertrouwen, wat alleen lukt als feedback geven normaal is. Stilzwijgen bij problemen is de grootste ontrouw aan je organisatie.’

4. Geen uitvoerders, maar uitvinders

Volgens Banach draait het om het creëren van een cultuur waar uitvinders, niet uitvoerders de overhand hebben. ‘Experimenteren moet voor iedereen toegankelijk zijn. Het gaat niet om vooraf bekende oplossingen, maar om activiteiten waarvan je de uitkomst niet kent. Dat is innovatie.’

Toch is dat niet wat er in de praktijk zomaar gebeurt. ‘De uitvoerder focust op de waan van de dag, terwijl de uitvinder bouwt aan de waarde van morgen. Het probleem? We meten en belonen vooral uitvoering, niet innovatie. Zo communiceren we onbewust dat experimenteren minder belangrijk is.’

Gele kaarten

Om dat te doorbreken, moeten we innovatie meetbaar maken. ‘Stel bijvoorbeeld een systeem in met drie “gele kaarten” per medewerker per jaar, die ingeleverd worden bij gemaakte fouten tijdens experimenten. Het doel is niet om kaarten over te houden, want dat betekent dat er onvoldoende risico’s zijn genomen. Zo stimuleer je actief experimenteren en inzichtelijk gedrag.’

Van document naar dynamiek

Het probleem zit vaak niet in het gebrek aan strategie, maar in het vertalen van een strategie naar de werkvloer. ‘In veel organisaties communiceren bestuurders en management hun ideeën naar beneden, maar blijft er weinig van over’, zegt Banach.

‘Ook ideeën van medewerkers bereiken het management niet voldoende. Dit communicatieprobleem is een van de grootste obstakels voor succesvolle strategie-executie. Eén ding heb ik geleerd: wil je draagvlak, zorg dan dat de strategie van binnenuit komt.’

Geen cijfers, maar verhalen

‘Begin met verhalen vertellen, met emoties delen’, adviseert Banach. ‘Wat kom je tegen in het primaire proces, waarom moeten we het anders doen? Neem dat als vertrekpunt voor strategie, niet de cijfers. Als je beweging wil creëren: begin klein. We blijven te vaak hangen in grote abstracte plannen.’

‘Mensen moeten zich áltijd onderdeel van de oplossing voelen, níet het probleem’, vult Jeroen Stoop aan. ‘Door digitalisering voelen sommigen zich sneller vervreemd van hun werk. Betrek medewerkers bij veranderingen en benadruk het gezamenlijke belang. Het zijn je collega’s: blijf ze zo behandelen.’

Dit artikel wordt u aangeboden door

Mobilee

Het realiseren van digitale transformatie: dat is waar Mobilee alweer 20 jaar goed in is! Onze consultants helpen organisaties kansen in verandering te benutten. Kennis van klanten, optimaal functionerende processen en ketens zijn belangrijker dan ooit. IT-hulpmiddelen en datagedreven sturing zijn inmiddels onmisbaar. Daarom helpen wij organisaties met het versnellen van hun digitale transformatie, door een blijvende verandering te realiseren in besturing, proces, systemen en mensen.

Ontdek