Ondernemers die hun producten aanbieden via online marktplaatsen weten voortaan beter waar ze aan toe zijn, belooft de Europese Unie.
Het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie stemden afgelopen week in met nieuwe regels die moeten zorgen voor een “eerlijk, transparant en voorspelbaar ondernemingsklimaat voor bedrijven en handelaren bij het gebruik van onlineplatforms”.
Het gaat om ondernemers die hun producten aanbieden via marktplaatsen zoals Bol.com en Amazon en boekingsplatforms waaronder Booking.com en Expedia. Het is wereldwijd voor het eerst dat marktplaatsen met dit soort regels worden geconfronteerd.
Gelijktrekken
De nieuwe regels maken deel uit van een plan om ook de Europese online economie zo veel mogelijk gelijk te trekken. De richtlijnen zijn van toepassing op de gehele Europese onlineplatformeconomie, van naar schatting 7.000 online platforms en marktplaatsen.
Die groep varieert van wereldwijd actieve giganten tot startups, die allemaal een sterke onderhandelingspositie hebben ten opzichte van zakelijke gebruikers. Een aantal bepalingen geldt ook voor zoekmachines, met name wat betreft de transparantie van rankings.
Uit een eerder onderzoek bleek dat in Europa 42 procent van de mkb’ers online marktplaatsen gebruikt om producten en diensten te verkopen. Bijna 50 procent van die bedrijven zou daarbij problemen ondervinden, vooral door onduidelijkheden en gedoe rondom contracten. Een gevolg daarvan is dat voor 1,3 tot 2,4 miljard euro minder wordt verkocht, schat de EU.
Onderhandelingspositie
“Deze nieuwe regels zijn in het bijzonder ontworpen met het oog op de miljoenen middelgrote en kleine bedrijven die het economische fundament van de EU vormen”, zegt eurocommissaris Elżbieta Bieńkowska (Interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf).
Lees ook: ‘Onlinereuzen zetten Nederlandse ondernemers onder druk’
“Hun onderhandelingspositie is vaak niet sterk genoeg om een geschil aan te gaan met een groot platform, maar met de nieuwe regels beschikken ze over een vangnet en hoeven ze niet bang te zijn dat ze van het platform worden verwijderd of de dupe worden van een onduidelijke ranking in de zoekresultaten.”
Dit zijn de nieuwe regels:
1. Accounts mogen niet meer plotseling en zonder uitleg worden geblokkeerd
Met de nieuwe regels kunnen digitale platforms de accounts van verkopers niet meer zonder duidelijke redenen blokkeren of opzeggen. Bovendien moeten verkopers daartegen in beroep kunnen gaan. Platforms moeten accounts daarnaast weer openen als die onterecht werden geblokkeerd.
2. Duidelijke voorwaarden
De voorwaarden moeten gemakkelijk toegankelijk zijn, en duidelijk en begrijpelijk geformuleerd worden. Als voorwaarden worden gewijzigd, moet dat ten minste vijftien dagen van tevoren worden meegedeeld, zodat bedrijven zich aan de veranderingen kunnen aanpassen. Als bedrijven complexe aanpassingen moeten uitvoeren, moeten wijzigingen van de voorwaarden langer van tevoren worden gemeld.
3. Transparante ranking
Marktplaatsen en zoekmachines moeten bekendmaken wat de belangrijkste parameters zijn die zij gebruiken voor de ranking van goederen en diensten op hun website, zodat verkopers begrijpen hoe zij hun aanwezigheid kunnen optimaliseren. De regels zijn bedoeld om verkopers te helpen zonder het rankingsysteem te manipuleren.
4. Meer transparantie zakelijke praktijken
Sommige online platforms fungeren niet alleen als marktplaats, maar zijn tegelijkertijd verkoper op hun eigen platform. Volgens de nieuwe transparantieregels moeten platforms duidelijk bekendmaken welke voordelen hun eigen producten krijgen ten opzichte van producten van anderen.
Verder moeten zij bekendmaken welke gegevens zij verzamelen, hoe die worden gebruikt en met name hoe ze worden gedeeld met andere zakenpartners. Voor persoonsgegevens gelden de regels van de algemene verordening gegevensbescherming.
5. Systeem voor klachten
Alle platforms moeten een intern klachtenafhandelingssysteem opzetten om zakelijke gebruikers te helpen. Alleen de platforms met het laagste aantal personeelsleden en die met de kleinste omzet worden vrijgesteld van deze verplichting.
6. Bemiddelaars
Platforms moeten bedrijven meer mogelijkheden bieden om een potentieel probleem op te lossen via bemiddelaars. Daardoor kunnen problemen vaker zonder rechtbank worden opgelost en kunnen bedrijven tijd en geld besparen.
7. Rechtbank
Organisaties zoals brancheverenigingen kunnen platforms straks voor de rechtbank dagen als die niet aan de regels voldoen. Dit moet de angst voor vergelding doen afnemen en de kosten van rechtszaken voor afzonderlijke bedrijven verlagen. Indien gewenst, kunnen afzonderlijke landen handhavingsbevoegdheden verlenen aan overheidsinstanties, waar bedrijven zich ook tot kunnen wenden.
De EU heeft ook een heus ‘waarnemingscentrum voor onlineplatforms’ opgericht dat toezicht houdt op de ontwikkeling van de markt en een goede uitvoering van de regels.
De nieuwe regels gaan in 2020 in.
