Het is lastig banen zoeken met The Entertainment Group, DSB of Afab als recente werkervaring. Hoe maak je een nieuwe start? Een spoedcursus reputatiemanagement.
1 Ontgoogle jezelf
Reputaties zijn dankzij internet bijzonder kwetsbaar geworden. Iedere potentiële nieuwe werkgever googlet uw naam voordat u hem de hand schudt. Dat is pech, want negatieve berichten leiden een eigen leven op het net en blijven soms hardnekkig hoog eindigen in de zoekresultaten. U deed advieswerk voor PalmInvest of deed de boekhouding bij Parmalat? Internet heeft een olifantengeheugen. "Je internetverleden kun je vergelijken met een tatoeage", zegt Tammo Peters, directeur van zoekmachinespecialist Proseo. "Die wis je ook niet zomaar even uit."
Als op een website informatie over jou staat die niet klopt of belastend is, kun je samen met een advocaat proberen om de site uit de lucht te halen. Wie geen zin heeft in dat – vaak weinig kansrijke – juridische pad, moet andere wegen bewandelen. Peters adviseert een tegenoffensief: "Inventariseer wat voor negatieve informatie over jou op het net zwerft. Bepaal daarna hoe sterk je vijanden zijn. Een vermelding op een veelbezochte site als GeenStijl eindigt hoger in zoekresultaten dan een opmerking op de ledenpagina van je tennisclub. Maak vervolgens een plan van aanpak. Heb je ook vrienden op het web en kun je die inzetten? Probeer met positieve of neutrale informatie de negatieve zoekresultaten naar de achtergrond te dringen. Internet maakt reputaties kwetsbaar, maar biedt ook veel mogelijkheden om jezelf als deskundige te profileren. Zorg er wel voor dat je met zinnige informatie komt. Een website die niet veel meer is dan een lege huls eindigt niet hoog bij Google." Peters krijgt regelmatig vragen van klanten die hun internetreputatie willen zuiveren. Meestal lukt dat wel, zegt hij. Alhoewel… "Een gevalletje DSB krijg je niet zomaar weg."
2 Bedenk een verhaal
"Het ligt natuurlijk helemaal aan de functie die je bekleedde bij het bedrijf dat in diskrediet is geraakt", begint communicatieadviseur Boudewijn Bugter voorzichtig. "Zolang je geen Linschoten of Van Goor heet, is er niet veel aan de hand. Als je hypotheekadviseur was bij DSB, heb je weliswaar wat uit te leggen, maar het zal voor de meeste werkgevers geen onoverkomelijk bezwaar zijn. Begin er niet zelf over, maar zorg dat je een verhaal klaar hebt als ernaar gevraagd wordt. Wat je vooral niet moet doen, is poetsen. Je kunt niet rechten wat krom is."
Bugter adviseert ex-werknemers van een in onmin geraakte onderneming om zich voorzichtig te distantiëren van hun voormalige werkgever: "Geef niet af op je vorige bedrijf, maar steek ook niet de loftrompet. Maak duidelijk waar jouw verantwoordelijkheid ophield. Zolang je niet in een toprol zat, ben je relatief veilig. Een ambtenaar in een totalitair regime is toch ook niet meteen fout? Als je onderdeel uitmaakt van een bedrijfscultuur, kan je natuurlijk niet verweten worden dat bepaalde onderdelen daarvan niet oké zijn."
3 Ontken subtiel
Jack van Minden, loopbaanadviseur en psycholoog, adviseert de weg van de subtiele ontkenning. "Als je werkgever een vlekje heeft, is dat niet jouw schuld. Zolang je zelf de wet niet hebt overtreden of onethisch hebt gehandeld, is er weinig aan de hand. Blijf positief en benadruk dat jij zelf ook uit de krant moest vernemen wat de hoogste bazen deden. Ik had een cliënt die 5 jaar werkte voor een werkgever die dingen deed die niet helemaal netjes waren – en dan druk ik me voorzichtig uit. Zodra die man daar achter kwam, is hij op zoek gegaan naar een nieuwe baan. Dat heeft hij ook heel duidelijk gemaakt aan nieuwe werkgevers."
Heel anders is het als je zelf over de schreef bent gegaan. In dat geval is schuld bekennen de beste strategie, denkt Van Minden. "Ga niet ontkennen, dat werkt averechts. Ik kende iemand die bij een bedrijf werkte dat nachtkijkers leverde aan Irak terwijl voor dat land een wapenembargo gold. Daar kun je geen positieve draai aan geven. Geef toe dat je fout zat en zeg sorry. Door die zure appel moet je heen."
Natuurlijk is voorkomen beter dan genezen. Van Minden: "Bedenk voordat je aan een nieuwe job begint of je werkgever helemaal schoon is. Probeer in te schatten wat het afbreukrisico is. Solliciteer bijvoorbeeld niet bij een bedrijf dat wordt onderzocht door de AFM. Helaas kom je er vaak pas achter dat een bedrijf onethisch werkt als je er in dienst treedt."
