Shell kan bij de Nederlandse managers niet stuk. Voor de tweede keer op rij, en voor de vijfde maal in de geschiedenis van de MT 500, prijkt het olieconcern in ons imago-onderzoek op de eerste plaats.
In tijden van crisis is er veel behoefte aan degelijkheid. Aan soliditeit, aan betrouwbaarheid, aan stabiele reputaties. Shell mag al jaren aanspraak doen op al die kwalificaties. Shell schreeuwt niet van de daken via reclameslogans hoe goed het is, Shell doet niet aan voetbalplaatjes en zet geen hockeybabes in. Shell moet het hebben van de cijfers. Net als sectorgenoten koerst ook Shell in zwaar weer; in het vierde kwartaal 2009 kwam het uit op een winst van 1,96 miljard dollar tegen 2,8 miljard dollar een jaar eerder.
Veel managers zien de toekomst van Shell toch ronduit zonnig in. Op dit terrein (strategie) is het bedrijf ruimschoots koploper gebleken na de enquête van online onderzoeksbureau MWM2, dat eerder onderzoek deed voor onder meer HEMA, GroenLinks, Amnesty International, RTL, AMC en de KNVB en nu dus ook het imago-onderzoek van Management Team voor zijn rekening heeft genomen. Uit de enquête, waaraan 2.026 managers deelnamen, bleek verder dat de meerderheid van de managers het liefst voor Shell zou werken. De hoofdreden: Shell biedt de meeste en beste mogelijkheden om internationaal actief te zijn. Op het gebied van business (hieraan was de onderzoeksvraag gekoppeld: ‘met wie doet u het liefst zaken?’) is de nummer twee van de ranglijst, Rabobank, favoriet. Philips bezit op dit onderdeel een tweede plaats, net voor Shell. Nadat alle deelrankings (arbeid, business, strategie) bij elkaar waren opgeteld bleek Shell met een neuslengte voorsprong gewonnen te hebben. Het olieconcern zegevierde met een totaal van 1.378 stemmen, de Rabobank volgde met 1.336.
Grootste stijger
De verschillen worden wel kleiner, maar de top 3 is in vergelijking met vorig jaar ongewijzigd. Net als in 2009 won Shell, werd Rabobank tweede en Philips derde. De verrassingen zitten net achter het erepodium. De grootste stijger in de top 10 was Heineken, dat vorig jaar nog op plaats 15 stond. Speelt hier de reclame een belangrijke rol? De bierspot met de ‘walk-in fridge’ won de Ster Gouden Loekie 2009 voor beste tv-commercial. In de reclamespot schreeuwen in een nieuwe woning vrouwen van blijdschap bij het zien van een grote verkleedruimte van de vrouw des huizes, waarna gebrul opklinkt van mannen die een kamergrote koelkast vol bier bij de man ontdekken.
Naast Heineken deed chemieconcern AkzoNobel dit jaar weer goede zaken. Het steeg naar een achtste plaats, drie posities winst ten opzichte van vorig jaar. Veel mensen denken dat AkzoNobel het uitstekende imago voor een niet gering deel te danken hebben aan de charismatische leider Hans Wijers, die door de Nederlands managers op de tweede plaats werd gezet in de MT 500-lijst van ‘beste bestuurders’ op het gebied van visie, strategie en ondernemerschap. Hij moet alleen Ad Scheepbouwer van KPN voor laten gaan, die net als vorig jaar weer met voorsprong tot winnaar werd verkozen. Mogelijk wordt Scheepbouwer nog steeds geassocieerd met hoe hij KPN van de ondergang wist te behoeden. In 2001 had het telecomconcern het bijzonder moeilijk, Scheepbouwer kwam aan het roer en na een fikse reorganisatie en enkele adequate ingrepen werd KPN weer een bloeiend concern.
Scheepbouwer doet zelf nogal luchtig over die periode die hij eigenlijk niet zo ingewikkeld vond. “Ik krijg er veel credits voor, maar het was niet lastig.” Scheepbouwer wordt tevens geroemd voor zijn no-nonsense aanpak en zijn inspanningen om altijd nauwlettend in de gaten te houden wat er gaande is in zijn bedrijf. Hierover zei hij onlangs: “Als je de controle niet houdt, ben je een manager op afstand. Daar geloof ik niet in, dan word je iemand die lintjes doorknipt en taart brengt als mensen ziek zijn”, aldus de nummer 1 van het ceo-klassement. In deze lijst staat Peter Bakker (TNT) overigens keurig vierde, hij komt van de zevende plaats. Harold Goddijn maakte een vrije val: de baas van TomTom is van plaats 4 gekelderd naar de 12de positie. Daarmee hield de baas relatief gelijke tred met zijn bedrijf, dat van plaats 18 kelderde naar de 53ste stek.
Overigens is het opvallend om te zien hoezeer mannen en vrouwen van mening verschillen als het gaat om hun favoriete ceo. Scheepbouwer krijgt van de dames maar heel weinig bijval, zij zien Hans Wijers als hun nummer één. Zal zijn onbetwiste charmante persoonlijkheid daar ook een rol in spelen? Nummer twee voor de vrouwelijke stemmers: Ben Nooteboom van Randstad. Ook hoog genoteerd – niet verwonderlijk – is hun ‘voorbeeld’ Nancy McKinstry, ceo van Wolters Kluwer, de enige vrouw in de lijst. Van de bedrijven die in de MT500 van dit jaar een flinke sprong voorwaarts maakten, verdienen er een paar speciale aandacht. Apple is er daar één van: zij gingen van 45 naar 12. Vooral populair bij vrouwen, zo blijkt. Zij zetten de computergigant met de ongeëvenaarde designcreaties zelfs op de zevende plaats.
Speciale aandacht
Apple mag sowieso niet klagen: met name de iPhone, het paradepaardje van Steve Jobs, is in 2009 enorm in populariteit gestegen. In het vierde kwartaal van 2009 verkocht Apple 7,4 miljoen iPhones. Ter vergelijking: van de eerste generatie iPhones werden er gedurende vijf kwartalen 6,1 miljoen verkocht. Apple groeide in Europa en Azië overigens aanmerkelijk sneller dan in de VS. Spanje en Duitsland lieten in het laatste kwartaal van 2009 een groei van 40 procent zien, terwijl veel andere Europese landen ook groeicijfers tussen 30 en 40 procent opleverden.
Dan nog zo’n hoogvlieger: Nike. Van plaats 208 naar 35. Die keuze komt vooral door de steun van managers tussen de 35 en de 50 jaar. Dat Nike ook bij echt jonge mensen heel populair is, wordt onderstreept door het Ebbinge Studentenonderzoek. Hier stormde Nike zelfs de top 10 binnen (Shell werd ook in dat onderzoek verkozen tot favoriete werkgever).
In onze deelcategorie arbeid, die tot stand kwam naar aanleiding van de vraag ‘waar zou u het liefst willen werken?’ staan de automerken Audi en BMW beide in de top 5. Zij komen allebei van ver, wat aangeeft dat ook de auto-industrie weer een beetje omhoog kijkt. Het dieptepunt in de verkoop van nieuwe auto’s lijkt ook achter de rug; in februari zijn in Nederland bijna 38.000 nieuwe auto’s verkocht – ruim 11 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Overigens ook het vermelden waard: Spyker staat op plaats 31. Opmerkelijk, want de autofabrikant stond nog niet eerder in de MT 500. Het huwelijk met Saab heeft blijkbaar voor veel goodwill gezorgd.
Ict
De ict-branche mag ook niet klagen als het om de noteringen in de MT 500 gaat. Dat KPN in de top 10 staat is natuurlijk geen verrassing, dat staan ze al jaren. Maar ze worden op de hielen gezeten door Google en Apple die zich met reuzensprongen naar de top 10 haasten (ze staan nu respectievelijk 11de en 12de). Ook Siemens doet het bijzonder goed, het sprong van plaats 63 naar 31. Van de ict-markt wordt verwacht dat het in 2010 beter presteert dan de economie als geheel, zo blijkt uit de marktmonitor van brancheorganisatie ICT~Office in samenwerking met Heliview. In softwareverkopen zal zelfs een groei te zien zijn van 1,2 procent. Ondanks de economische omstandigheden blijft er echter een personeelstekort in de ict-markt, een tekort dat binnen 3 jaar kan oplopen naar 6.000 mensen.
En hoe deden de banken het? Meest opvallend was de naam die achter plaats 315 staat: DSB. De bank van Scheringa was al dood en begraven toen het onderzoek nog moest beginnen. Blijkbaar vonden sommige klanten de prestaties in 2009 wel dusdanig indrukwekkend dat ze in de lijst moest voorkomen.
Na Rabobank, dat dus als tweede in het overall klassement eindigde volgen ING en ABN Amro op respectievelijk de 7de en 13de plaats. In tegenstelling tot fusiepartner ABN Amro telt Fortis voor de managers niet echt meer mee: 10de in 2008, 35ste in 2009 en nu gezakt naar plaats 77. Maar het onderzoek van MWM2 werd in maart afgerond, vlak voor de fusie van 1 april. Ongetwijfeld was die gebeurtenis voor Fortis ook reden om weer omhoog te kijken.
Top 10 overall op punten
Totaal Arbeid Business Strategie
01 Shell 1378 621 219 538
02 Rabobank 1336 509 330 497
03 Philips 1260 541 223 496
04 Unilever 632 261 102 268
05 Ahold 583 180 121 282
06 KPN 466 136 127 203
07 ING 379 149 119 111
08 AkzoNobel 376 156 67 153
09 KLM 370 199 81 90
10 Heineken 360 173 54 133
Top 10 Zakelijke dienstverlening
Overall score MT 500
2010 2009 2008
01 KPMG 24 37 29
02 Imtech 38 55 95
03 Deloitte 45 54 50
04 PricewaterhouseCoopers 45 30 48
05 Arcadis 60 42 94
06 Accenture 65 122 78
07 Ernst & Young 67 58 44
08 Fugro 77 106 111
09 BDO 82 115 258
10 Twynstra Gudde 97 111 191
Top 10 Financials
Overall score MT 500
2010 2009 2008
01 Rabobank 02 02 03
02 ING 07 05 04
03 ABN 13 09 12
04 Aegon 30 34 41
05 Triodos 47 43 63
06 SNS Groep 49 21 34
07 Nationale Nederlanden 71 – –
08 Univé 71 64 42
09 Fortis Bank 77 35 10
10 ASN Bank 94 152 98
Top 15 Ict-bedrijven
Overall score MT 500
2010 2009 2008
01 KPN 06 04 05
02 Google 11 22 16
03 Apple 12 45 43
04 Microsoft 14 13 11
05 IBM 17 29 23
06 HP 23 47 33
07 Siemens 31 63 40
08 Capgemini 33 33 18
09 Vodafone 33 32 47
10 Atos Origin 43 60 35
11 Logica 49 128 49
12 Oracle 52 161 52
13 TomTom 53 18 15
14 Cisco 74 138 113
15 Dell 76 65
