THNK is geen doorsnee mba, maar de grote wereldproblemen zijn ook allesbehalve doorsnee en kunnen niet zonder out-of-the-box-denkers.
Volgens de Amsterdam School of Creative Leadership, THNK, heeft ‘de wereld dringend behoefte aan creatieve geesten'. De huisvesting van THNK op het Amsterdamse Westergasterrein heeft van binnen iets weg van de gezellige rommeligheid van een school voor Montessori-onderwijs of een Vrije school. Op een muur hangen allemaal gekleurde post-its met krabbels of tekeningetjes, overal liggen stiften en staan lage krukjes. Het enige wat niet klopt is de leeftijd van de aanwezigen; de gemiddelde leeftijd van de leerlingen op deze ‘school’ ligt ergens tussen de 30 en 40 jaar. Ook staan ze niet aan het begin van hun loopbaan; vrijwel allemaal hebben deze professionals hun sporen als ondernemer, in het bedrijfsleven of in de creatieve sector al ruimschoots verdiend. Het zijn Harvard-alumni, winnaars van prestigieuze beurzen en prijzen als de Rockefeller Foundation, de Bellagio Residency, de Red Dot Design Award, de Cannes Lions.
Toch zijn de dertig deelnemers , waaronder maar liefst 9 Nederlanders, hier wel om iets te leren. Een half jaar lang nemen ze deel aan een parttime programma dat bestaat uit discussies en groepsopdrachten. Vervolgens krijgen ze een jaar lang coaching bij de ontwikkeling van hun eigen bedrijf, het opstarten van een nieuwe onderneming of een andere belangrijke verandering die ze willen bewerkstellingen in een bepaalde sector.
Want dat is wat de ‘founding fathers’ ondernemer Bas Verhart (PICNIC en Media Republic) en oud-directeur van McKinsey Menno van Dijk, uiteindelijk beogen met THNK: dat de deelnemers een concrete bijdrage leveren aan een betere wereld. “Wij geloven dat de wereld zo complex is, zulke grote problemen kent dat er een nieuw type leiderschap nodig is om deze problemen op te lossen”, zegt Mark Vernooij, manager van THNK en zelf ook ondernemer. “De leiders van de toekomst moeten moeten hun linker- en rechterhersenhelft kunnen gebruiken.”
 In 2009 organiseerde de gemeente Amsterdam met het innovatieplatform een bijeenkomst met innovatieve ondernemers uit de creatieve industrie, waar onder andere ook architect Ben van Berkel en Bas Verhart bij aanwezig waren. Toenmalig burgemeester Cohen wilde weten hoe de gemeente de creatieve industrie kon stimuleren, creatievelingen voor de stad kon behouden en tegelijkertijd aantrekken. Een lastige opgave, aangezien die sector uit een diffuse club mensen bestaat en eigenlijk ook moeilijk te identificeren is.
Al snel ontstond het idee van een creatief instituut en werd Verhart gevraagd een ondernemersplan te schrijven. Het ministerie van EL&I, de gemeente Amsterdam, de KvK, Stadsregio Amsterdam, de provincie Noord-Holland en een aantal private partijen hebben vervolgens tezamen 7 miljoen euro opgebracht voor de ontwikkeling en oprichting van THNK. Onder de bestuursleden en adviesraadsleden bevinden zich grote namen als Marcel Wanders en Dominic Barton. Dean van de school is Stefano Marzano, voormalig chief design officer van Philips. |
The Foundation Board van THNK poseren met wethouder Gehrels van links naar rechts: oprichter Menno van Dijk, Renny Ramakers, oprichter Bas Verhart, en dean Stefano Marzano
Social entrepeneurs
Dat is waar de dertig creatievelingen ook op geselecteerd zijn, legt Vernooij uit. “Onze criteria zijn dat deelnemers allemaal nieuwsgierig moeten zijn, een grote passie hebben voor wat ze doen en echt ervan overtuigd zijn dat ze iets kunnen veranderen. Het zijn stuk voor stuk pioniers in hun vakgebied.” Misschien niet geheel verbazingwekkend bevinden zich onder de deelnemers dan ook veel sociale entrepeneurs uit het Ashokanetwerk die al een of meerdere ondernemingen hebben opgericht.
Zo houdt Ben Keene zich bezig met de verduurzaming van stammencommunities door crowdfunding (Tribewanted), adviseert oud-BBC journalist Nishan Diganarian het eiland Mauritius op milieugebied, ontwikkelde de Nederlandse Liat Azulay hulp voor liefdesverdriet (Ludduvudu), startte Pepijn van Dijk filmcrowdfundingplatform Cinecrowd, Yan Liu de grootste co-working community Xindanwei en ontwerpt Shona McDonald rolstoelen voor gehandicapten in rurale gebieden. Hoezo inter- en multidisciplinair?
Opstrekken van de hersenen
Volgens THNK is de groep gekozen uit 400 aanmeldingen, maar komen ze ook deels uit het eigen netwerk. Dat beamen de Nederlandse kandidaten in ieder geval als gevraagd wordt hoe ze van deze nieuwe opleiding wisten. “We zijn allemaal min of meer handpicked. Ik denk dat iedereen wel een van de oprichters of bestuursleden kent”, zegt een van de deelnemers. Ook bijeenkomsten van TED zijn ideale scoutgelegenheden, zegt een ander.
Wat is hun ervaring tot nu toe? Want het blijft toch een risico om zomaar 40.000 euro neer te tellen voor een nog onbekende mba. “Klopt”, zegt Femke Bartels (Greenpeace International), “maar bij de meeste mba’s krijg je zo’n standaardprogramma voorgeschoteld waarbij het doel is om een ‘goede manager’ te worden. Hier is het doel vooral anders te leren denken, een heel andere benadering.”
Volgens Nicole Delissen, werkzaam bij het Stedelijk Museum, is het vooral heel inspirerend om met zo’n gemengde groep samen te werken, die allemaal enorm gedreven zijn en die ‘het klinkt hoogdravend, impact willen hebben op de maatschappij’. “De diverse achtergronden, niveau’s van mensen, beslaat zo’n breed spectrum, dat is geweldig. Maar het is moelijk uit te leggen wat THNK nu precies is. Ik weet soms zelf niet meer als we klaar zijn om half 12 ’s avonds wat we allemaal besproken hebben. Je blik en visie op zaken wordt voortdurend door elkaar geschud. Ik ervaar het echt als het opstrekken van m’n hersens.”
Invriezen en uploaden maar
Ook deze avond wordt het brein weer flink aangespoord om anders te denken met een interactieve sessie met Anders Sandberg, onderzoeker aan het Future of the Humanity Institute in Oxford. Sandberg is zowel techneut als filosoof en houdt zich bezig met kunstmatige intelligentie. Hij is ervan overtuigd dat het menselijk brein vroeg of laat downloadbaar zal zijn naar een computer en wil zich later zelf laten invriezen. Hoewel Sandberg live meer weg heeft van een standup comedian en zo het Boom Chicago Theater in zou kunnen, vinden sommige deelnemers alleen het idee al behoorlijk angstaanjagend. “Focus more on the frightening side of the discussion”, zegt Karim Bennamar, een van de docenten, tegen de mediator. “Some people have very fixed minds. We need to get them out of there.”
Hoewel THNK zichzelf naar eigen zeggen niet vergelijkbaar vindt met soortgelijke initiatieven als de Berlin School for Creative Leadership of Singularity University, bedienen ze zich wel van hetzelfde soort ronkende taalgebruik: het gaat allemaal om ‘creative flow, new perspectives, lofty goals, courage’, etc. En het gaat natuurlijk ook om dezelfde soort doelen, missie, en ambities: namelijk een nieuwe standaard neerzetten van creatief leiderschap.
Kostendekkend
Aan enthousiasme ontbreekt het noch de deelnemers, noch de staf. Vernooij, die er deze avond uitziet of hij een klein beetje slaaptekort heeft gehad de laatste tijd, is zelf laaiend enthousiast. “Ik geloof hier echt in, anders had ik hier echt niet zoveel tijd in gestoken de afgelopen paar jaar.”
De grote uitdaging voor THNK de komende tijd wordt om het programma kostendekkend te houden en tegelijkertijd uit te breiden. Vernooij sluit export van THNK naar andere landen wat dat betreft niet uit. Maar dat kan natuurlijk ook niet anders met al die ondernemers. Dikke kans dat ze daar bij THNK vast wel een mooi businessmodel voor gaan ontwikkelen.
