Het wil nog niet vlotten met vrouwen in topfuncties. Bij alle beursgenoteerde ondernemingen samen is er plek voor 670 bestuurders. ‘Willen we deze plaatsen evenwichtig bezetten dan hebben we 335 goede vrouwen nodig. Toch zijn er in de praktijk slechts 126 vrouwelijke bestuurders. Je gaat mij niet wijs maken dat er nergens meer capabele vrouwen te vinden zijn’, reageert Günel, oud Brunel-CFO, executive coach en partner bij consultancy bureau NGL International.
Bewustwording
Lijsten van beschikbare topvrouwen, bewustwordingsprogramma’s, het oprichten van vrouwennetwerken: er zijn allerlei initiatieven in het leven geroepen om meer aandacht en bewustwording voor genderdiversiteit te creëren. ‘Het heeft allemaal niets opgeleverd en het zal ook nooit gaan werken. Dergelijke initiatieven zwengelen discussies aan en creëren veel activiteit, maar zorgen niet voor daadwerkelijke resultaten. Diversiteit is een strategische beslissing en moet diep in alle bedrijfsprocessen gaan zitten. Het is geen cosmetische ingreep, maar hartchirurgie.’
Ter illustratie vertelt ze: ‘Stel dat je als retailbedrijf een webshop wil beginnen, dan start je niet met een bewustwordingsprogramma. Dan maak je een strategisch plan en zorg je dat het zo snel mogelijk wordt gerealiseerd. Met diversiteit werkt het precies hetzelfde. Het is een strategie, je kiest ervoor of niet.’
Bedrijfsprocessen
Voor diversiteit op de werkvloer bestaat geen ‘one size fits all-oplossing’. Van het opstellen van profielen tot de sollicitatieprocedures en het afscheid van je medewerkers: wie met diversiteit aan de slag wil moet álle bedrijfsprocessen onder de loep nemen en deze rigoureus aanpassen. Kijk eens eerlijk naar de organisatie: hoeveel vrouwen werken in het bedrijf en waar zitten ze? Vuistregel is dat minimaal 50 procent van de HR- systemen, -processen en –procedures op de schop moet.
Daarnaast moet in de functieprofielen van alle bestuurders staan dat ze bewezen affiniteit hebben met het bevorderen en behouden van diversiteit. Zo wordt het een basisvoorwaarde en ontstaat er een proactieve houding. Diversiteit heeft overigens maar één doel: diversiteit.
Doorzettingsvermogen
Het slagen van diversiteit valt of staat met de leidinggevende. Wil je diversiteit in de organisatie krijgen, dan heb je een ceo nodig die gecommitteerd is, doorzettingsvermogen toont en bereid is om gedurfde beslissingen te nemen. Een CEO moet volgens Günel de ‘captain of diversity’ zijn.
Toch eindigen veel diversiteitsplannen in frustratie en teleurstelling. ‘CEO’s verwachten vaak dat het na een voorzet vanzelf wordt opgepakt in de organisatie. Maar dat is een misvatting. De CEO moet vastberaden het voortouw blijven nemen, tot diversiteit in het dna van de organisatie zit verankerd en het de kritische massa heeft bereikt. Die verantwoordelijkheid voor diversiteit kan je niet delegeren, de CEO moet totale eigenaarschap nemen.’
Selectieve blindheid
‘Te vaak hoor ik nog ‘we hebben geprobeerd een vrouw voor de functie te zoeken, maar we konden niemand vinden’. Dat zegt meer over de persoon die zoekt dan over het aantal capabele vrouwen. Iedereen heeft een selectieve blindheid. Zit je in een mannennetwerk, dan zal je daar inderdaad ook sneller een man voor de functie vinden. Ik heb bijvoorbeeld op mijn beurt een gigantisch netwerk aan topvrouwen en vind het soms lastiger om geschikte mannen te vinden. Daarom heb ik een compagnon die bij ons daar aandacht aan geeft. Het is dus belangrijk dat je anderen om advies vraagt en hulp inschakelt.’
Excuustruus
De vraag of vrouwen zelf ook nog iets kunnen doen is volgens Günel niet relevant. ‘Het is namelijk geen vrouwenprobleem, maar een breder maatschappelijk probleem.’
Wel kunnen vrouwen accepteren dat ze soms de excuustruus zijn. Want hoe je het ook wendt of keert, soms kom je als vrouw aan de top omdat een bedrijf een vrouwelijke bestuurder nodig heeft. ‘Neem die verantwoordelijkheid en laat je kwaliteiten zien. Het beste voorbeeld is Neelie Kroes, die was nooit zover gekomen als ze haar baan als ‘excuustruus’ (een zware portefeuille in de EU-commissie) niet had geaccepteerd.’
