Met bijna 25 jaar ervaring in HR-posities en een voorliefde voor toneel, merkte arbeids- en organisatiesocioloog Wiemer Renkema dat veel leiders verdacht veel lijken op personages van William Shakespeare. In zijn nieuwe boek ‘Managen of niet, dat is de vraag’ schrijft Renkema over wat we kunnen leren van Shakespeare, bijvoorbeeld over leiderschap.
Zes voorbeelden van deze theorie:
#1 Jack Ma (Alibaba)
Shakespeare’s regel: Weet hoe je een goede speech moet houden
Karakter: De nar
‘De nar klinkt misschien als een negatief karakter, maar komt in vele stukken van Shakespeare naar voren met positieve karaktertrekken. Hij is vaak slimmer dan de mensen die de macht hebben en houdt andere mensen een spiegel voor. Jack Ma heeft een miljardenconcern opgebouwd onder een tamelijk communistisch regime en is door zijn rijkdom en macht in staat om de leiders van China een spiegel voor te houden.’
‘Jack Ma is bovendien een geweldige spreker. Op Youtube is veel materiaal van hem te vinden waar hij zijn personeel geweldig toespreekt. De laatste speech waar ik erg van onder de indruk was ging over LQ, naast IQ en EQ. Een pleidooi voor liefde op werk, een van de dingen die machines niet kunnen geven.’
https://www.youtube.com/watch?v=YagWy0XY1DU
#2 Jay-Z (rapper)
Shakespeare’s regel: luister niet naar roddels
Karakter: Othello
‘Othello was een Afrikaanse generaal die door Venetië ingehuurd werd om leiding te geven aan het leger. Hij kwam in een totaal andere cultuur terecht en had soms moeite om zich staande te houden tussen al die nieuwe gebruiken. Jay-Z is afkomstig uit een achterstandswijk, maar is nu onderdeel van een van de rijkste powerkoppels ter wereld. Hij kwam in een totaal nieuwe wereld terecht toen hij beroemd werd. Een andere eigenschap die hij en Othello delen is een grote verbeeldingskracht, een oog voor wat er nog niet is. Dat heeft hem veel geld opgeleverd.’
‘Shakespeare’s regel om niet te luisteren naar roddels en je niet teveel van andermans woorden aan te trekken hanteert Jay-Z als geen ander. Hij is constant in het nieuws en er wordt veel over hem geschreven, maar hij houdt zijn doel voor ogen en laat zich niet afleiden.’
#3 Elon Musk (Tesla)
Shakespeare’s regel: twijfel niet
Karakter: Prospero
‘Hoe gek zijn ideeën ook leken, Elon Musk twijfelde nooit aan zijn business van raketten en elektrische auto’s. Hij lijkt daarin het meest op Prospero, het hoofdpersonage uit The Tempest. Prospero wordt in het stuk naar een magisch eiland gestuurd na een conflict met zijn broer, waar hij leert toveren en de eigenschap onder de knie krijgt om mensen te manipuleren.’
‘Van Musk is ook bekend dat hij stevige conflicten heeft gekend met zijn ex-vrouw en investeerders, maar dat hij zich daar niet door tegen liet houden. Het bracht hem uiteindelijk een status die vergeleken kan worden met de tovenarij van Prospero: alles wat Musk aanraakt, lijkt in goud te veranderen.’
#4 Herna Verhagen (PostNL)
Shakespeare’s les: Vertrouw je instinct.
Karakter: Julia
‘Na de mislukte overnamepoging van het Belgische Bpost op PostNL, kan Herna Verhagen maar één personage van Shakespeare belichamen: Julia uit Romeo en Julia. De eerste onderhandelingen werden gedaan onder deze codenaam, maar Verhagen lijkt ook op Julia in haar intuïtie. Net als haar personage heeft Verhagen een sterke intuïtie: zij was uiteindelijk degene die de stekker uit de onderhandelingen trok.
#5 Indra Nooyi (PepsiCo)
Shakespeare’s les: Kijk uit voor Ja-knikkers
Personage: Beatrice
‘Beatrice is afkomstig uit het stuk ‘Much ado about nothing’, een verhaal dat sterk gericht is op de feministische ontwikkeling van de personages. Het komt overeen met hoe Nooyi is opgegroeid in India, en door haar ouders tegen alle gebruiken in werd gepusht om zelf een carrière op te bouwen. Het bracht haar uiteindelijk aan het hoofd van PepsiCo: ze liet zich zeker niet tegenhouden door haar controlerende omgeving. De Indiase cultuur en de tijd waarin het stuk geschreven zijn, lijken wat dat betreft ook erg op elkaar.’
#6 Paul Polman (Unilever)
Shakespeare’s les: Ambitie zonder moraal loopt altijd verkeerd af
Personage: Hendrik de vijfde
‘Hendrik de vijfde komt voor in het gelijknamige stuk, een beroemde koning die geweldig kon speechen. Het is niet de enige overeenkomst met Polman. Beide mannen wisten hun medewerkers heel goed te motiveren voor hun doelen en waren zeer innovatief. Hendrik de Vijfde wist zijn soldaten precies zo aan te spreken dat ze vochten voor hun vaderland, Polman doet dat in iets minder gewelddadige mate met zijn medewerkers. Beiden weten ze goed te luisteren naar raadsmannen om hen heen en weten ze de juiste innovaties door te voeren op het juiste moment. Polman met duurzame verbeteringen in bijvoorbeeld verpakkingen, Hendrik de Vijfde met wapens die hem vaak naar de overwinning brachten.’
Het boek ‘Managen of niet, dat is de vraag’ is te koop via Managementboek.
