Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Weg uit Nederland?

Is het slim om te emigreren als u de belasting wilt ontlopen? In 2007 verhuisden iets meer dan 123.000 Nederlanders naar een ander land. Welke financieel voordeel levert emigratie op?

 

1. België

Nederlanders naar België in 2007: 12.175

Nederlanders naar zijn België sinds 1995: 116.695

Aantal Nederlanders nu in België: 97.165

Gemiddelde prijs van een koophuis? €175.167

Prijs per m2 op toplocatie: €2.150

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 50%.

De verschillende categorieën vermogenswinsten en dergelijke worden belast tegen 16,5% of 33%.

Daarnaast zijn er nog additionele lokale belastingen van 0 tot 9% over het belastbare inkomen.

Belastingvrij schenken

In België is het onder voorwaarden mogelijk om belastingvrij te schenken ‘van hand tot hand'.

Vermogenswinsten, die worden behaald op aandelen in buiten België gevestigde vennootschappen, worden niet in België belast. Er is in België in principe geen meerwaardebelasting op de verkoop van aandelen. Ook niet als een Belgisch belastingplichtige zijn aandelen verkoopt aan een buitenlands rechtspersoon, tenzij deze buiten de Europese Economische Ruimte (dit is EU + IJsland, Noorwegen en Liechtenstein)is gevestigd.

2. Duitsland

Nederlanders naar Duitsland in 2007: 11.651

Nederlanders naar Duitsland sinds 1995  117.572

Aantal Nederlanders nu in Duitsland:  101.515

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €173.100

Prijs per m2 op toplocatie: €2.462

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelstel met een maximum tarief van 45%.

In Duitsland maakt men een onderscheid in heffing tussen gehuwde en ongehuwde belastingplichtigen.

Ook is er nog een additionele ‘solidariteitsheffing' (t.b.v. deelstaten oude DDR) van 5,5% over de te betalen belasting.

3. Verenigd Koninkrijk

Nederlanders naar Het Verenigd Koninkrijk in 2007: 8.308

Nederlanders naar Het Verenigd Koninkrijk sinds 1995: 86.661

Aantal Nederlandse nu in Het Verenigd Koninkrijk: 40.861

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €260.523

Prijs per m2 op toplocatie: €18.108

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 40%.

Men maakt onderscheid in heffing tussen inkomen uit dividenden, sparen en overig inkomen. Voor vermogenswinsten geldt (met ingang van 6 april 2008) een vast tarief van 18%.

‘Non-domiciled residents'

Het Verenigd Koninkrijk heeft een gunstig regime voor natuurlijke personen die worden aangemerkt als inwoner, maar hun domicilie niet in het Verenigd Koninkrijk hebben. Dit is het geval als de persoon niet de intentie heeft voorgoed in VK te blijven, maar de intentie heeft om ooit terug te keren naar zijn vaderland.

Deze zogenaamde ‘non-domiciled residents' worden slechts belast voor inkomsten die naar het Verenigd Koninkrijk toevloeien of die daar opkomen. Met andere woorden: inkomsten worden alleen in het Verenigd Koninkrijk belast voor zover deze daadwerkelijk naar het Verenigd Koninkrijk worden overgemaakt.

4. Nederlandse Antillen & Aruba

Nederlanders naar De Nederlandse Antillen & Aruba in 2007: 5.432

Nederlanders naar De Nederlandse Antillen & Aruba sinds 1995: 67.079

Aantal Nederlanders nu in De Nederlandse Antillen & Aruba:  7.099

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? Aan de kust: €391.563

Prijs per m2 op toplocatie:

Nederlandse Antillen: €3.828

Aruba: €1.130

Fiscaal gunstiger?

Nederlandse Antillen

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 47,5% (Curaçao 49,7%).

Inkomsten uit aanmerkelijk belang zijn belast naar een tarief van 19,5%.

Er is een heffing van 6,5% over tegoeden bij lokale banken.

Aruba

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 58,95%.

Men maakt onderscheid in heffing al naar gelang de gezinssituatie (gehuwd/ongehuwd en aantal kinderen).

Er is een heffing van 25% over inkomen uit de verkoop van aandelen.

Penshonadoregeling & expat-regeling

Op de Nederlandse Antillen kan voor iemand van 50 jaar of ouder onder omstandigheden de ‘penshonadoregeling' van toepassing zijn, waardoor het tarief inkomstenbelasting over buitenlands inkomen 10% is.

Daarnaast is een premieheffing AOV/AWW van 14% slechts verschuldigd tot de leeftijd van 60 jaar, daarna niet meer.

Voor hooggekwalificeerd personeel dat voor enige tijd werkzaam is in een aantal specifieke sectoren (bijvoorbeeld de financiële sector of de luchtvaart) geldt een expatregeling waarbij een aantal belastingfaciliteiten worden verleend.

Vooral om successierecht te ontwijken kunnen de Nederlandse Antillen een interessante bestemming zijn. De schenking door een ingezetene van de Nederlandse Antillen aan kinderen is belast tegen een tarief van 2 tot 6%, en aan verwanten of derden tegen maximaal 24%.

Wat het helemaal interessant maakt is dat Nederland op grond van de BRK slechts gedurende een jaar na emigratie nog bevoegd is om zelf schenkingsrecht te heffen, in de meeste anderen landen geldt daarvoor namelijk een termijn van tien jaar. Bij overlijden is zelfs de wachttijd van een jaar niet van toepassing.

Een nadeel is dat er op de Nederlandse Antillen slechts een beperkte hypotheekrenteaftrekregeling bestaat.

5. Verenigde Staten

Nederlanders naar De Verenigde Staten in 2007: 5.130

Nederlanders naar De Verenigde Staten sinds 1995: 64.254

Hoeveel Nederlanders nu in De Verenigde Staten: 106.003

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €140.000

Prijs per m2 op toplocatie: €10.107

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 35%.

Onder bepaalde voorwaarden kan gekozen worden voor een ‘alternative minimum tax' (heffing 26% en 28%).

Onderscheid in heffing tussen gehuwde en ongehuwde belastingplichtigen.

Er is een federale heffing van maximaal 15% over vermogenswinsten.

6. Spanje

Nederlanders naar Spanje in 2007: 3.971

Nederlanders Naar Spanje sinds 1995: 40.622

Aantal Nederlanders nu in Spanje: 23.153

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €235.400

Prijs per m2 op toplocatie: €5.160

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 43% (27,13% nationaal en 15,87% regionaal).

Het tarief voor vermogenswinsten, rente en dergelijke is 18%.

Daarnaast is er een vermogensbelasting tegen progressief tarief met een maximum van 2,5%.

Beckham-regeling

Voor buitenlanders, bijvoorbeeld sporters of managers, bestaat in de inkomstenbelasting een speciale regeling die ook wel de ´Beckham-regeling´ wordt genoemd. Op grond van deze regeling kunnen immigranten onder voorwaarden maximaal zes jaar behandeld worden als buitenlands belastingplichtigen, waardoor slechts over de Spaanse inkomensbronnen (voornamelijk arbeidsinkomen) 24% belasting over het bruto bedrag wordt betaald. Inkomsten uit niet-Spaanse inkomensbronnen (bijv. beleggingen, spaartegoeden) worden dan niet in Spanje belast.

Nadeel: In Spanje bestaat geen integrale hypotheekrenteaftrek zoals in Nederland, maar slechts een beperkte faciliteit voor de eigen woning. De lokale salarissen liggen in Spanje aanmerkelijk lager dan in Nederland, terwijl in de grote steden de kosten voor levensonderhoud niet zodanig lager zijn.

7. Frankrijk

Nederlanders naar Frankrijk in 2007: 3.689

Nederlanders naar Frankrijk sinds 1995: 41.760

Aantal Nederlanders nu in Frankrijk: 29.543

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €205.514

Prijs per m2 op toplocatie: €10.014

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 40%

De heffing is afhankelijk van gezinssituatie (gehuwd/ongehuwd en aantal kinderen).

De heffing over vermogenswinsten, rente- en royaltyinkomsten is 18%.

8. Australië

Nederlanders naar Australië in 2007: 2.468

Nederlanders naar Australië sinds 1995: 21.892

Aantal Nederlanders nu in Australië: 83.324

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €260.000

Prijs per m2 op toplocatie: €4.136

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 45%.

9. Turkije

Nederlanders naar Turkije in 2007: 2.311

Nederlanders naar Turkije sinds 1995: 21.611

Aantal Nederlanders nu in Turkije: 21.823

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis? €66.000

Prijs per m2 op toplocatie: €1.202

Fiscale gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 35%.

10. Polen

Nederlanders naar Polen in 2007: 1.765

Nederlanders naar Polen sinds 1995: 9.995

Aantal Nederlanders nu in Polen: 979

Wat is de gemiddelde prijs van een koophuis?

Polen publiceert geen gemiddelde huizenprijs, maar volgens de Global Property Guide betaal je voor 90m2 in Warschau: €295.920

Prijs per m2 op toplocatie: €3.292

Fiscaal gunstiger?

Een progressief IB-stelsel met een maximum tarief van 40%.

Vermogenswinsten en dergelijke worden belast tegen een tarief van 19%.

Bronnen: Wetenschappelijk Bureau PricewaterhouseCoopers, CBS, Global Migrant Origin Database en NIDI

Emigreren is emotie

Waarom verlaten mensen Nederland? Wij zijn een land met een hoog inkomen per hoofd van de bevolking en een hoge welvaart. Toegegeven, die verzorgingsstaat van ons kost ook een lieve duit. Maar is dat de reden om de pijp aan Maarten te geven?

Nee, zo blijkt uit onderzoek van het Nidi. Nederlanders met emigratieplannen voldoen aan het traditionele emigrantenbeeld: jong, ongebonden, man, contacten in het land van bestemming,

hoog opgeleid en avontuurlijk ingesteld. En de motivatie? De moderne emigrant verlaat Nederland niet zozeer vanwege hoger loon of beter werk. Het is vooral de kwaliteit van het publieke domein dat aanzet tot emigratie. Potentiële emigranten zoeken een betere kwaliteit van leven. En dat vinden ze in natuur, stilte, ruimte en minder bevolkingsdruk. Overigens keert naar verhouding het grootste deel van de emigranten na één jaar terug. Ook na twee jaar zijn de terugkeerpercentages nog aanzienlijk. Van de oudste gevolgde groep, de emigranten uit 1995, is inmiddels (peildatum 2003) iets meer dan de helft weer hier.

Experts over Emigreren

Belasting ontwijken door te emigreren. Slim of juist niet?

Xavier Auerbach (39) is partner bij PricewaterhouseCoopers en leidt daar de Private Wealth Solutions Group. Een groep van adviseurs die gespecialiseerd is in het aanbieden van internationale fiscale oplossingen. Volgens hem is het allereerst essentieel om onderscheid te maken tussen de twee belangrijkste vormen van inkomen, namelijk inkomen uit arbeid, wat belast wordt in het land waar de arbeid verricht wordt, en inkomen uit vermogen, wat belast wordt in het land waar het genoten wordt. "Aangezien de vermogensrendementheffing in Nederland vrij laag is, valt de winst vooral te behalen op het vlak van de inkomstenbelasting en het successierecht." Vooral die laatste belasting is een grote fiscale doorn in het oog. Auerbach stelt dat er gewoonweg situaties zijn waarin het Nederlandse belastingrecht je zo goed als dwingt om een andere route te zoeken. "Als iemand een vermogen erft van 100 miljoen en daar door allerlei fiscale regels uiteindelijk maar 7 miljoen van overhoudt, dan ga je je toch achter de oren krabben hoe je dat kunt voorkomen."

Iven de Hoon (45), fiscaal adviseur en auteur van het boek ‘Belastingparadijzen', is het daarmee eens. "Met belastingen is het net als met water: het zoekt altijd het laagste punt."

Om te kunnen profiteren van voordeel op inkomensgebied, moet u wel werken in of vanuit een land met een gunstiger tarief dan Nederland. En dat kan betekenen dat u daadwerkelijk moet emigreren. Dat is behoorlijk ingrijpend. De fiscus kijkt nog tien jaar over uw schouder mee of u inderdaad helemaal geëmigreerd bent en of alles netjes volgens de regels gaat. "Ach", gaat Auerbach verder, "die borreltafelpraat van ‘ik heb begrepen dat ik maar moet emigreren..' Dat hoor je zo vaak, maar als mensen dat dan halfslachtig gaan uitvoeren, dan krijg je nare toestanden met de fiscus of de strafrechter. Daarom stellen wij altijd eerst de vraag: wat wil je nu met je leven? en dan gaan we pas kijken naar de fiscale consequenties."

Ton Smit (42) is oprichter van Tax Consultants International (TCI) en heeft dagelijks te maken met internationale fiscale vraagstukken. Hij ziet zeker mogelijkheden voor internationaal opererende managers. "Als je als manager wordt uitgezonden naar het buitenland, dan begint dat vaak met één dag in de twee weken. Maar voor je het weet zit je 3 à 4 dagen per week in het buitenland en je vrouw ook. Dan heb je de kans om eens serieus te kijken naar emigratiemogelijkheden. Een eerste advies: let vooral op de criteria om aangemerkt te worden als inwoner of speciale fiscale regels voor expats."

Smit denkt dat het voor veel managers de moeite waard kan zijn om eens goed naar zijn of haar eigen situatie te kijken. "Het huidige fiscale stelsel is helemaal niet meegegaan met de huidige tijd waarin de moderne, wereldwijd mobiele, manager leeft. Het kan al snel lonend zijn om over de grenzen te kijken. Een offshore vennootschap kost gemiddeld maar 5.000 euro. En voor mensen in loondienst is het zelfs vanaf een inkomen van een ton al de moeite waard. Als je het puur zakelijk bekijkt, dan zou je je carrière ook in fiscaal opzicht goed moeten managen."

Executive Countries

Gesteld dat u een groot vermogen of hoog inkomen heeft, waar moet u dan naartoe met uw zuurverdiende geld? Ton Smit ziet duidelijk zogenaamde ‘executive countries' in zijn praktijk. "Internationaal opererende top executives zien wij vooral neerstrijken in Zwitserland, Engeland en in mindere mate in Duitsland. Ook Spanje en de Verenigde Staten komen regelmatig voor." Xavier Auerbach ziet ook een tendens: "Uit onze praktijk blijkt dat vooral België, Zwitserland en Engeland favoriet zijn. Vooral omdat alle drie deze landen je in staat stellen om inkomen uit vermogen onbelast te genieten en omdat ze geen successierecht heffen of dat deze te vermijden is." Door belasting te ontwijken bespaart u geld. En voor De Hoon is vooral de vraag wat u met dat bespaarde geld wilt gaan doen belangwekkend. "Voor pensionering bijvoorbeeld, maak je al snel heel andere keuzes."

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Emigratiemotivatie

Ton Smit geeft mee dat emigreren puur vanwege de fiscus in de praktijk vaak tegenvalt. "Echt fysiek de boel inpakken en heel ergens anders neerstrijken, dat gaat niet zomaar even. Ik merk dat mensen zich wel bewuster worden van de mogelijkheden, maar de regels en wat er allemaal bij komt kijken boezemen toch angst in." De Hoon vindt dat emigreren niet enkel moet afhangen van fiscale motieven, maar dat het logisch is om de herkomst van vermogen en het soort belastbaar inkomen te betrekken bij de overwegingen. "Je bespreekt wat iemand wil en verwacht. Om welke bedragen gaat het, wat zijn de praktische aspecten."

"In mijn ervaring wordt emigratie in de meeste gevallen ingegeven door andere motieven dan de fiscaliteit", zegt Auerbach. "Zeker voor mensen met kinderen, dan is het toch vooral een culturele vraag. Waar gaan je kinderen naar school? Waar groeien ze op?" Hij vervolgt: "Ik ben nu lang genoeg adviseur om te weten dat je je leven echt niet moet laten beheersen door de belastingen."

Wie werknemers verplicht terug te keren naar kantoor, slaat de plank mis

Eis jij dat je personeel terugkeert naar kantoor? Dan maak je een grote vergissing. Volgens Harvard-prof Prithwiraj Choudhury is de belangrijkste strategie van de 21ste eeuw juist het omgekeerde: bedrijven brengen hun werk naar de mensen, waar ze ook zitten in de wereld. 'Een win-win voor bedrijven, individuen en gemeenschappen.'

remote werken werknemers wereld the world is your office
Foto: Getty Images

Amerikaanse bedrijven, zoals Amazon en Goldman Sachs, eisen inmiddels dat werknemers terug naar kantoor komen. Dat is in Nederland nog niet het geval, maar de spanning tussen werkgevers en werknemers neemt wel toe.

Uit een recent onderzoek van LinkedIn blijkt dat 47 procent van de Nederlandse professionals zich onder druk voelt gezet om vaker naar kantoor te komen dan ze zelf willen. 59 procent van de werknemers tussen de 18 en 42 jaar ziet dat terugkeren als problematisch.

Werkgevers die hun mensen terug op kantoor willen zien, slaan de plank behoorlijk mis. Althans volgens Prithwiraj ‘Raj’ Choudhury, hoogleraar aan Harvard Business School en Wharton. Voor deze managementdenker is de toekomst van werk WFA, dat staat voor Work From Anywhere.

Hybride werken is halfzachte oplossing

Dat is niet te vergelijken met een paar dagen per week thuiswerken of remote werken op satellietkantoren. Dat hybride werken van vandaag is maar een halfzachte oplossing. Dit gaat over werknemers die zelf kiezen waar ze wonen en werken. Of dat nu in een loft in Tokio is of in een hutje in de Franse Alpen. De plek waar het kantoor van hun werkgever staat, heeft daar geen invloed op.

Leiders moeten beseffen dat WFA ‘de belangrijkste talentstrategie van de 21ste eeuw’ is, schrijft Choudhury. Daarvoor komt hij in The World Is Your Office, dat op 22 april verschijnt, ook met bewijs.

Dat heeft hij de afgelopen tien jaar verzameld op verschillende continenten, in verschillende sectoren en bij zowel gevestigde bedrijven als startups. Het belangrijkste argument om vanaf nu te gaan investeren in WFA? Het aantrekken en het behouden van divers en productief talent over heel de wereld.

Lees ook: Personeelstekorten los je niet op met pleisters plakken

Beter voor talent

Bedrijven die werknemers nog altijd in de buurt van hun vestigingen willen hebben, beperken zichzelf. Ze vissen in een kleine vijver, waar veel meer bedrijven in vissen. Waarom houden ze in deze digitale tijden nog vast aan geografische grenzen, vraagt de prof zich af.

Het is veel beter om het werk naar de werknemers te brengen, waar ze dan ook zitten. Bedrijven hoeven daarvoor geen nieuwe vestigingen te openen. Er is al evenmin gedoe met visa of emotioneel zware verhuizingen naar vreemde landen.

Onderzoek heeft al aangetoond dat werkgevers met de WFA-strategie beter gekwalificeerd en diverser talent aantrekken, dat de productiviteit verhoogd wordt, dat werknemers langer blijven hangen en dat er belangrijke kostenbesparingen aan vastzitten. Dat is ook de ervaring van bedrijven die deze strategie al toepassen.

GitLab en Zapier

Zo heeft ontwikkelaarsplatform GitLab geen kantoren, maar wel meer dan 2.000 werknemers verspreid over 65 landen. Het bedrijf wordt gewaardeerd op meer dan 8 miljard dollar. Softwarebedrijf Zapier heeft evenmin kantoren, maar wel meer dan 800 werknemers verspreid over 38 landen en een waardering van 5 miljard.

Choudhury heeft achter de schermen gekeken bij die bedrijven, maar ook bij USPTO, het patentbureau van de VS, dat in 2012 een eerste WFA-programma lanceerde. Dat leverde 4,4 procent meer productiviteit op. Na drie jaar noteerde het bedrijf al een besparing van 39 miljoen dollar op kantoorruimtes. GitLab bespaart zo 18.000 dollar per jaar, per werknemer.

Andere voordelen zijn het verminderen van de CO2-uitstoot van het forenzen en het voorkomen van leegloop van dorpen en kleinere stadjes, omdat de lokale talenten niet langer worden gedwongen te verhuizen voor een betere toekomst. ‘WFA is de toekomst, het is een win-win voor bedrijven, individuen en gemeenschappen.’

Kan ook bij fabrieken

Wie denkt dat WFA alleen interessant is voor techbedrijven, startups of de traditionele kantoorbanen in marketing, hr, klantenservice of juridische diensten vergist zich. Deze strategie kan veel breder worden toegepast, geeft Choudhury aan.

Wat gedaan kan worden op afstand, heeft dankzij de voortschrijdende technologie steeds minder beperkingen. Denk bijvoorbeeld aan digital twins, waarmee processen in fabrieken op afstand gemonitord kunnen worden. Ook ziekenhuizen of magazijnen kunnen volgens hem ‘gecontroleerd worden vanaf een keukentafel’.

BMW bouwt een slimme fabriek in Hongarije, die eind dit jaar open zou moeten gaan. Ingenieurs kunnen daar elk aspect van de productielijnen virtueel controleren. Choudhury was zelf bij de introductie van digital twins en AI-tools in een Braziliaanse fabriek van Unilever die wasmiddelen produceert.

Lees ook: Digital twins zijn het nieuwe businessmodel van HaskoningDHV

Digitale twins

Ook al was het trainen van medewerkers een uitdaging die enkele jaren in beslag nam, de uiteindelijke balans was positief. Optimalere processen, grotere hoeveelheden sneller produceren en minder energieverbruik.

Unilever heeft diverse fabrieken in onder meer Indonesië en Zuid-Afrika inmiddels verregaand gedigitaliseerd. ‘Het bedrijf speelt met het idee om één operationeel centrum te openen om toezicht te houden op de wereldwijde productie.’

Dat gebeurt al bij het digitale twin-model van de Turkse energiemaatschappij Enerjisa Üretim, dat op één centrale locatie alle centrales overziet. ‘Dat stelt de ingenieurs van dit bedrijf in staat om in Istanbul te wonen, in plaats van een afgelegen regio van Turkije.’

Alleen verwarren heel wat leiders nog altijd werk met kantoor, weet de hoogleraar. Ze zien vooral problemen in plaats van kansen. Choudhury brengt ze samen onder drie noemers: communicatie, kennisdelen en isolement. ‘Met de juiste managementpraktijken kan elk obstakel overwonnen worden.’

Obstakel 1: Communicatie

Het communicatieprobleem is echt niet nieuw. Bedrijven zijn al gewend aan werknemers op verschillende plekken en in verschillende tijdzones. De sociale cohesie is een argument dat managers vaak gebruiken om mensen te laten terugkeren naar de werkvloer.

Choudhury zet daar toch wat vraagtekens bij. ‘De Cupertino-campus van Apple omvat 360 hectare. Hoe groot is de kans dat werknemers contact hebben met iemand aan de andere kant van die campus? In een ander gebouw? Op een andere verdieping?’

Onderzoek uit 1977 heeft al aangetoond dat een afstand van 10 meter tussen collega’s de kans op spontane interactie aanzienlijk vermindert. En dat het bij 25 meter al wordt gereduceerd tot nul. ‘Het bijeenbrengen van de juiste mensen en de juiste informatie om effectief samen te werken op een innovatieve manier zal een uitdaging blijven.’

Workflow aanpassen

Technologie biedt ook hier een oplossing, informatie kan hierdoor veel gemakkelijker worden uitgewisseld. Direct via online meetings, of meer asynchroon via e-mail, apps of platforms zoals Slack. Bij GitLab is de workflow al helemaal aangepast op deze asynchrone vorm van communicatie.

Taken worden afgewerkt en op het eigen platform geplaatst, of er wordt om feedback gevraagd voor verbeteringen. ‘Heel wat anders dan het presenteren van een compleet product tijdens een teamvergadering om er dan achter te komen hoeveel het nog verbeterd kan worden.’

Bij appontwikkelaar Doist werken meer dan honderd mensen verspreid over 35 landen. Dit bedrijf werkt met hun eigen oplossing: Twist. Deze app zorgt voor de nodige transparantie, omdat mensen van alles in threads kunnen nazoeken. Kennis, beslissingen, discussies, vragen en dergelijke.

Grenzen stellen

Van niemand wordt een direct antwoord verwacht. Teamleden worden juist aangespoord om eerst na te denken voor ze hun ideeën opschrijven of feedback geven. Dat levert kwalitatief betere resultaten op dan ‘wat tijdens fysieke vergaderingen wordt geroepen’, vertelt een manager van het bedrijf in het boek.

Bovendien komen de winnende voorstellen minder vaak van ‘de mensen met hoge posities of de luidste stemmen’. Zo worden dus ook meer diversiteit, creativiteit en innovatie aangemoedigd. Tegelijkertijd moeten leiders wel grenzen stellen, zoals ‘ping-vrije uren’, om te voorkomen dat mensen te veel worden afgeleid.

Lees ook: Diversiteitsquota zijn als pijnstillers, ze lossen het echte probleem niet op

Obstakel 2: Kennis delen

Een andere veelgehoorde kritiek in managementkringen is dat het voor mensen die remote werken moeilijk is om bij te blijven, om te leren van elkaar of blunders te voorkomen dankzij meer ervaren collega’s. Hoe krijgen ze op afstand de relevante en actuele informatie die ze nodig hebben om hun werk te doen?

Choudhury erkent dat dit wel een uitdaging is, maar wijst erop dat allereerst alle informatie van de organisatie beschikbaar moet zijn. Van het aanvragen van budgetten, het schema voor een productlancering, tot sollicitatieprocedures. Zelfs ‘stilzwijgende informatie’ moet worden uitgeschreven en zo worden opgeslagen dat het te vinden is.

De praktijk bij bedrijven is dat dit soort informatie tot nu toe als tweederangs wordt beschouwd. De kwaliteit ervan is armoedig, de informatie is incompleet, verouderd, niet relevant, of bevat alleen feiten en cijfers in plaats van nuttige inzichten.

Tik-op-de-schouder-aanpak

‘Veel bedrijven hebben dat opgelost met een tik op de schouder aanpak’, schrijft hij. De informatie zelf is niet beschikbaar, dus wordt het alles aan de collega’s of de manager gevraagd. Die zijn of haar aanpak graag zal delen, al kan het bij een andere collega zo weer op een andere manier worden aangepakt.

Wat WFA doet, is dit gebrek aan nuttige informatie en praktijkkennis voor het voetlicht brengen. Het is een enorme investering, beseft Choudhury, maar voor een WFA-bedrijf is het essentieel om deze kennis tot in de details op te schrijven en toegankelijk te maken.

Bij GitLab hebben ze bijvoorbeeld een handboek gemaakt dat antwoord geeft op elke vraag die met hoe begint. Iedereen werkt er ook aan mee, het opschrijven waar ze aan gewerkt hebben en wat ze geleerd hebben is gewoon onderdeel van de dagelijkse job. Het is de prijs die ze betalen voor WFA.

Zelfs GitLab-founder en voormalig ceo Sid Sijbrandij besteedt een uur per dag aan het ‘codificeren’ van de opgedane kennis. Dit handboek is ook de eerste bron voor iedereen, dit is de Wikipedia van het bedrijf, en dus niet de senior collega of de manager. Als dit handboek geprint zou moeten worden, dan rollen er zo 2.000 pagina’s tekst uit de printer.

Lees ook: Drie grote uitdagingen voor hr en recruitment tot 2030

Obstakel 3: Isolement

Een andere drempel zijn de zorgen over het isolement waar werknemers op afstand in terecht zouden komen, zowel professioneel als sociaal. Daardoor denken managers dat ze veel meer zullen worstelen met het ondersteunen van hun mensen en dat ze signalen over burn-out bijvoorbeeld zullen missen.

WFA leidt vaker tot extreme betrokkenheid en het nodige overwerk, weet Choudhury. Hij raadt die managers aan om productiviteit te beoordelen op de kwaliteit van het werk en niet op het aantal uren dat erin is gestoken. Ook moet het bedrijf serieus investeren in welzijn. Werknemers op afstand die risico lopen, moeten worden begeleid.

Een andere uitdaging is het op afstand opbouwen van een professioneel netwerk. Dat is de sleutel voor continue groei en vooruitgang in de carrière, is de heersende gedachte. Voor Choudhury is die redenering wat te simpel.

Vooroordelen sijpelen digitaal door

WFA kan een risico zijn voor de carrière, maar hij wijst op andere, veel subjectievere factoren die een rol spelen. Vooral de (onbewuste) vooroordelen van managers bij het beoordelen van mensen voor promotie. Uit onderzoek van de auteur blijkt dat die biases ook doorsijpelen naar de digitale werkvloer.

Werknemers op afstand dragen in brede zin minder bij aan de organisatie, omdat ze niet deelnemen aan allerlei activiteiten. Ze zijn minder gehecht aan hun collega’s en ze zijn minder toegewijd aan de waarden en de missie. Het zijn zorgen die Choudhury erkent, maar daar zijn wel degelijk oplossingen voor.

Hij geeft er twee in zijn boek: virtuele waterkoelers en bedrijfsuitjes. De virtuele waterkoeler, bij ons beter bekend als de koffieautomaat, is een soort vaste en verplichte online afspraak waar deelnemers niet over het werk praten, maar over tuinieren, huisdieren of sporten.

Virtuele koffieautomaat

Het kunnen ook mentor- of vraag-en-antwoordsessies zijn met nieuwe medewerkers en managers. Of de ceo kan opeens opduiken en uitleg geven over de strategie. Wat deze virtuele events interessant maakt, is dat de deelnemers vooraf niet weten wie er aanwezig zal zijn.

Uit zijn eigen experiment bij een grote investeringsbank met stagiaires en managers bleek dat de virtuele waterkoelersessies een positief effect hadden op hun tevredenheid en productiviteit. Ook bleken de deelnemers na afloop van hun stage vaker een aanbod voor een baan te krijgen.

Eén deelnemer verwoordde het zo: ‘Op kantoor zaten de senior managers op een andere verdieping. Niemand van de stagiaires stapte de lift in naar deze cxo-etage voor een toevallig gesprekje. De virtuele waterkoelers waren een gamechanger.’

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Bedrijfsuitstapjes

Bedrijfsuitstapjes op een aantrekkelijke locatie, waarbij het bedrijf de kosten op zich neemt, zijn ook een goede manier om te netwerken. Daaraan kunnen ook allerlei presentaties worden gekoppeld, over de strategie of nieuwe producten.

Zapier doet dat bijvoorbeeld twee keer per jaar en dan vijf dagen lang. De ene helft van de dag wordt ingevuld met activiteiten die focussen op het bedrijf, de andere helft met wandelingen, boottochten, bezoeken aan filmsets en dergelijke. Maar er is ook voldoende vrije tijd voorzien.

Het is niet de bedoeling dat dit een workation wordt, waarbij iedereen individueel aan het werk gaat, geeft Choudhury nog mee. Het doel is elkaar leren kennen, bouwen aan relaties en het bedrijf leren kennen. Denk ook aan het ontwikkelen van een set van rituelen die kunnen helpen bij het onderdompelen in de cultuur van het bedrijf.

Daarmee kunnen medewerkers op afstand een hele tijd vooruit, bevestigt zijn eigen onderzoek bij Zapier. Goedkopere opties zijn er ook. Zelfs korte gezamenlijke uitstapjes, zoals het volgen van een conferentie of een debatsessie, leiden al tot een betere connectie en samenwerking die lang aanhoudt.

Lees ook: Dit is wat werknemers echt belangrijk vinden in een baan